Η NSA παρακολουθεί ό,τι λέμε και γράφουμε (πιθανότατα το ίδιο κάνει και η ΕΥΠ). Εταιρείες του Διαδικτύου χρησιμοποιούν τα προσωπικά δεδομένα μας για εμπορικούς σκοπούς. Κυβερνοεγκληματίες προσπαθούν να κλέψουν τις πληροφορίες μας (πιστωτικές κάρτες, κωδικοί πρόσβασης κ.ά.), ενώ εκατομμύρια ιοί απειλούν καθημερινά τις συσκευές μας.

Αλήθεια, πώς το Ιντερνετ από τόπος ελεύθερης έκφρασης και αστείρευτης γνώσης μετατράπηκε σε… κακόφημη συνοικία;

Οι πρόσφατες αποκαλύψεις για τις μαζικές παρακολουθήσεις πολιτών από κρατικές υπηρεσίες δεν έπληξαν μόνο την ιδιωτικότητά μας. Κατάφεραν καίριο πλήγμα και στον πυρήνα του Διαδικτύου, το οποίο σχεδιάστηκε ως πλατφόρμα επικοινωνίας και συνεργασίας των ανθρώπων, όχι παρακολούθησής τους.

Στην ταινία «Ο εχθρός μου» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου που προβάλλεται στους κινηματογράφους, μασκοφόροι ληστές παραβιάζουν ένα σπίτι, δένουν χειροπόδαρα τους ιδιοκτήτες, βιάζουν την ανήλικη κόρη τους και εξαφανίζονται με τα κλοπιμαία.

Φανταστείτε τώρα ένα ανάλογο σκηνικό στο Ιντερνετ: εδώ ο «κλέφτης» είναι η Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA), τα «κλοπιμαία» είναι τα δεδομένα μας και ο «βιασθείς» δεν είναι άλλος από την ιδιωτικότητά μας. Οπως το έθεσε πρόσφατα ο βρετανικός «Γκάρντιαν», «οι κυβερνήσεις και η βιομηχανία έχουν προδώσει το Διαδίκτυο και όλους εμάς».

Σε αυτά προσθέστε την αδιαφανή δράση εταιρειών όπως η Google και το facebook: όλοι μας χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες τους εναποθέτοντας –με χαρακτηριστική άγνοια κινδύνου –τις προσωπικές πληροφορίες μας, οι οποίες κατόπιν μεταπωλούνται σε διαφημιστές.

Το κακό όμως δεν σταματά εκεί: οι παραβιασμένες από την NSA θύρες του Διαδικτύου (εκεί όπου περνάμε όλο και περισσότερο χρόνο δουλεύοντας, ψωνίζοντας και συνομιλώντας με άλλους) δεν έχουν επιδιορθωθεί.

Τι σημαίνει αυτό; Οτι παραμένουν ανοιχτές περιμένοντας τον επόμενο κλέφτη, ο οποίος αυτή τη φορά δεν θα δράσει κατόπιν κυβερνητικής εντολής. Σπείρες κυβερνοεγκληματιών εκμεταλλεύονται ήδη τις τρύπες στην ασφάλεια του Ιντερνετ εξαπολύοντας συντονισμένες επιθέσεις.

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ. «Εχουμε παραβιάσει το Διαδίκτυο και τώρα πρέπει να το επιδιορθώσουμε». Με άξονα αυτή την παραδοχή, περισσότεροι από 1.100 προγραμματιστές και μηχανικοί δικτύων από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν πριν από λίγες εβδομάδες στο Βανκούβερ του Καναδά έχοντας έναν κοινό στόχο: να προστατεύσουν το Ιντερνετ από όσους επιχειρούν να πλήξουν την ιδιωτικότητά μας (κυβερνήσεις ή ιδιώτες).
Επρόκειτο για το 88ο Συνέδριο της Ομάδας Εργασίας για τη Μηχανική του Διαδικτύου (IETF), ενός άγνωστου στο ευρύ κοινό οργανισμού που ιδρύθηκε το 1986 στην Καλιφόρνια με σκοπό να βελτιώσει τα πρότυπα που κάνουν το Ιντερνετ να δουλεύει: από τη συντομογραφία http που συναντάτε στις διευθύνσεις του Διαδικτύου μέχρι τα πρωτόκολλα TCP/IP και SMTP που πιθανότατα δεν σας λένε τίποτε, αλλά τα χρησιμοποιείτε καθημερινά έστω και αν δεν το ξέρετε.

Τα μέλη του οργανισμού είναι οι πραγματικοί άρχοντες του Ιντερνετ. Πολύ απλά διότι χωρίς αυτούς –και τα 4.500 κείμενα που έχουν συντάξει τα τελευταία 27 χρόνια –το Διαδίκτυο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. «Τα πρότυπα που δημιουργήσαμε αποδείχθηκαν ευάλωτα. Τώρα πρέπει να στρωθούμε στη δουλειά για να ασφαλίσουμε το Ιντερνετ», είπε ο πρόεδρος του IETF Γιάρι Αρκο.

Ο πραγματικός πρωταγωνιστής του συνεδρίου ήταν ο 50χρονος Νεοϋορκέζος Μπρους Σνάιερ, κορυφαία φυσιογνωμία του κλάδου της Πληροφορικής, τον οποίο επιστράτευσε ο «Γκάρντιαν» για να αναλύσει τα 200.000 απόρρητα έγγραφα που διέρρευσαν από τον Εντουαρντ Σνόουντεν.

«Η NSA έχει μετατρέψει το Διαδίκτυο σε γιγαντιαία πλατφόρμα παρακολούθησης» είπε ο Σνάιερ, υποστηρίζοντας ότι «βρισκόμαστε στο μέσον μιας επικής μάχης για τον έλεγχο του κυβερνοχώρου. Στη μία πλευρά βρίσκονται κυβερνήσεις και εταιρείες και στην άλλη όλοι οι υπόλοιποι: πολίτες, λαϊκά κινήματα, αντιφρονούντες, χάκερ αλλά και εγκληματίες.

Αρχικά, το Διαδίκτυο είχε δώσει περισσότερη δύναμη στη δεύτερη κατηγορία, οικοδομώντας έναν χώρο επικοινωνίας και συντονισμού που σχεδόν την καθιστούσε ανίκητη. Τώρα όμως οι μεγάλοι θεσμοί αντεπιτίθενται και κερδίζουν τη μάχη, από την έκβαση της οποίας θα εξαρτηθεί το μέλλον του Ιντερνετ αλλά και του κόσμου».

Κρυπτογράφηση παντού

Στο συνέδριο του Βανκούβερ οι ειδικοί αποφάσισαν να «ξαναγράψουν» τους κώδικες του Διαδικτύου. Μεταξύ άλλων, προωθείται η υιοθέτηση του πρωτοκόλλου ασφαλούς σύνδεσης σε όλο το Ιντερνετ, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται πλήρης κρυπτογράφηση των δεδομένων που ανταλλάσσουν οι χρήστες. Πρόκειται για τη συντομογραφία https (που συνοδεύεται από το γνωστό «λουκετάκι» δίπλα στις διαδικτυακές διευθύνσεις) η οποία σήμερα χρησιμοποιείται από ιστότοπους ηλεκτρονικών αγορών, τραπεζικών συναλλαγών κ.λπ. Οπως ανακοινώθηκε, ο στόχος που έχει τεθεί είναι «να κρυπτογραφηθεί το 90% της κίνησης στο Ιντερνετ μέχρι το 2016».