Ιδρυμα Ευγενίδου: Εδώ έχουν όλοι ισότιμη πρόσβαση στη γνώση

Διαθέτει σταθμούς εργασίας στη βιβλιοθήκη του με συσκευές σύγχρονης τεχνολογίας προκειμένου να διευκολύνει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στις συλλογές. Προσφέρει διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα κατά τις εκδηλώσεις που διοργανώνει. Εχει υποβοηθητικές ακουστικές συσκευές. Επιτρέπει την είσοδο –όπως το ορίζει ο νόμος -σε τυφλούς μαζί με τους σκύλους οδηγούς. Εχει προμηθευτεί δύο αναπηρικά αμαξίδια για την εξυπηρέτηση ατόμων με περιορισμένη κινητικότητα.

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις διευκολύνσεις που προσφέρει στους ανθρώπους με αναπηρία, τους επισκέπτες αλλά και τους τακτικούς χρήστες των υπηρεσιών του, το Ιδρυμα Ευγενίδου με το γνωστό ψηφιακό πλανητάριο, το οποίο βρίσκεται στη Λεωφόρο Συγγρού 387 στο Π. Φάληρο. Στόχος είναι να αποτελέσει πρότυπο προσβασιμότητας, δηλαδή να προσφέρει ισότιμη πρόσβαση σε όλους.

Ετσι, σήμερα οι πολίτες με αναπηρία μπορούν να παρακολουθήσουν προβολές στο ψηφιακό πλανητάριο. Να χρησιμοποιήσουν τη βιβλιοθήκη, να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις στο αμφιθέατρο. Ισότιμα όπως όλοι.

Οι υπεύθυνοι του Ιδρύματος δεν έβαλαν απλώς μία ράμπα και… τέλος, όπως συχνά βλέπουμε να συμβαίνει σε δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς και φορείς. Με προσεκτική μελέτη προσπάθησαν να συμπεριλάβουν όλες τις μορφές αναπηρίας. Γι’ αυτό τον λόγο, το 2011 διενήργησαν έρευνα του περιβάλλοντος χώρου και των παρεχόμενων υπηρεσιών σε χρήστες με αισθητηριακές ή κινητική αναπηρία. Ηθελαν, από τη μια, να καταγράψουν όλα τα εμπόδια που συναντούσαν οι πολίτες με αναπηρία κατά τις επισκέψεις τους σε όλους τους χώρους του Ιδρύματος (το ψηφιακό πλανητάριο, τη βιβλιοθήκη, το αμφιθέατρο). Και από την άλλη, να συγκεντρώσουν όλες τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους.

Θέλουμε να παρουσιάσουμε αυτό το μοντέλο προσβασιμότητας ως παράδειγμα για να το ακολουθήσουν και άλλοι φορείς», λέει στα «ΝΕΑ» ο σύμβουλος κοινωνικής πολιτικής του Ιδρύματος Ευγενίδου, ο σκηνοθέτης και ακτιβιστής σε θέματα αναπηρίας Αντώνης Ρέλλας. «Αυτό που επιδιώκουμε είναι από τη στιγμή που θα φτάσει στο Ιδρυμα ένας πολίτης –το να φτάσει μέχρι εδώ βέβαια είναι… άλλο μεγάλο θέμα –να έχει πρόσβαση σε όλους τους χώρους». Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι δύο σταθμοί εργασίας στη βιβλιοθήκη, τους οποίους απέκτησε το Ιδρυμα πριν από περίπου ενάμιση χρόνο. Υπάρχει ένας για κινητικές αναπηρίες και ένας για ανθρώπους με προβλήματα όρασης. «Ετσι έχουν όλοι ισότιμη πρόσβαση στις πληροφορίες και στη γνώση». «ΤΑ ΝΕΑ» ξεναγήθηκαν στις υποδομές που προσφέρει το Ιδρυμα για την ισότιμη πρόσβαση όλων. Και είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν με ανθρώπους με αναπηρία που χρησιμοποιούν αυτές τις διευκολύνσεις.

Η εγκληματολόγος – ερευνήτρια Πωλίνα Παπανικολάου που έχει περιορισμένη όραση και χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες της βιβλιοθήκης στο Ιδρυμα Ευγενίδου επισήμανε ότι πολλοί φορείς προσεγγίζουν την προσβασιμότητα μονοδιάστατα. «Προσβασιμότητα δεν είναι μόνο 1-2 πράγματα, π.χ. η κατασκευή μιας ράμπας. Οι σταθμοί εργασίας που υπάρχουν στη βιβλιοθήκη του Ιδρύματος καλύπτουν το μεγαλύτερο δυνατό εύρος αναπηρίας».

ΚΑΘΟΛΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ. Τα τελευταία χρόνια, προσθέτει, αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο είναι όχι η ένταξη των ατόμων με αναπηρία με ειδικό τρόπο, αλλά ο κάθε χώρος να είναι προσιτός από όλους. «Να είναι σχεδιασμένος για χρήση από όλους. Ο καθολικός σχεδιασμός δηλαδή». Η νεαρή εγκληματολόγος τόνισε επίσης πως η βιβλιοθήκη προσφέρει ακόμη μία διευκόλυνση στα άτομα με αναπηρία. «Εχω εξυπηρετηθεί αρκετές φορές ως εξής: η βιβλιοθήκη μπορεί να στείλει στον ενδιαφερόμενο ένα βιβλίο στο σπίτι του (με κούριερ) χωρίς δαπάνη. Η επιστροφή γίνεται με τον ίδιο τρόπο».

Η κ. Παπανικολάου εξήγησε επίσης πώς λειτουργεί το σύστημα μεγέθυνσης κλειστού κυκλώματος που έχει εγκατασταθεί στη βιβλιοθήκη για την εξυπηρέτηση ατόμων με περιορισμένη όραση. «Μπορεί κανείς να βάλει στην ειδική επιφάνεια εργασίας κάτω από την κάμερα ένα βιβλίο και έπειτα να το δει στην οθόνη TFT 22 ιντσών». Η μεγέθυνση που προσφέρεται είναι από 2 έως 75 φορές. «Βοηθάει όμως και ο τρόπος απεικόνισης. Μπορούν να επιλέξουν συνδυασμούς χρωμάτων που λόγω της έντονης αντίθεσης τους βοηθούν».

Για τις διευκολύνσεις και τις υποδομές του Ιδρύματος Ευγενίδου μίλησε και ο παραολυμπιονίκης, γιατρός, αντιδήμαρχος Κομοτηνής και εκπρόσωπος του Συλλόγου Περπατώ Αλέξανδρος Ταξιλδάρης. Επισκέφθηκε για δεύτερη φορά τους χώρους του Ιδρύματος μαζί με «ΤΑ ΝΕΑ». Η προσπάθεια που γίνεται εδώ, ανέφερε, είναι σημαντική και πολύτιμη, είναι απαραίτητο για το κοινό να ενημερώνεται για την ύπαρξη τέτοιων χώρων. «Ακόμη και όταν υπάρχει η προσβασιμότητα, τις περισσότερες φορές δεν είναι ευρύτερα γνωστή. Οι άνθρωποι με αναπηρία αγνοούν την ύπαρξή της. Συνεπώς ένας τέτοιος χώρος πρέπει να μαθευτεί ότι είναι προσβάσιμος».

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει, πρόσθεσε ο κ. Ταξιλδάρης, ότι οι υποδομές για τα άτομα με αναπηρία είτε σε εσωτερικούς χώρους είτε σε εξωτερικούς όπως μία ράμπα είναι για όλους. «Αυτές τις υποδομές τις χρησιμοποιούν ηλικιωμένοι, μητέρες με καροτσάκια παιδιών, άτομα με προσωρινά περιορισμένη κινητικότητα λόγω ατυχήματος».