Εκατό χρόνια συμπληρώθηκαν από την ημέρα που ένας δύτης από τη Σύμη κατόρθωσε να καταδυθεί σε βάθος 88 μέτρων κρατώντας την αναπνοή του και με τη βοήθεια μόνο μιας μαρμάρινης πέτρας βάρους 15 κιλών! Πρόκειται για τον Στάθη Χατζή που στις 16 Ιουλίου 1913 πέτυχε το απίστευτο αυτό επίτευγμα, αφήνοντας άφωνο όλο τον κόσμο, αφού μπόρεσε να καταδυθεί σε τόσο μεγάλο βάθος και να δέσει τη σπασμένη καδένα στην άγκυρα ενός ιταλικού θωρηκτού στο λιμάνι της Καρπάθου.

Ο Στάθης Χατζής, γεννημένος το 1878, ήταν από μικρό παιδί ένας «γυμνός βουτηχτής» που έβγαζε σφουγγάρια και παράλληλα ασχολιόταν και με το ψάρεμα. Και όταν το ιταλικό θωρηκτό «Regina Margarita» έχασε την άγκυρά του στο λιμάνι της Καρπάθου, ο ναύαρχος που επέβαινε σ’ αυτό αναζήτησε έναν καταδύτη που θα μπορούσε να κατέβει στον βυθό και να τη δέσει στην καδένα. Η φήμη του Στάθη Χατζή ήταν διαδεδομένη σε όλα τα νησιά και ο ιταλός ναύαρχος έσπευσε να τον αναζητήσει στη Σύμη και να τον μεταφέρει στην Κάρπαθο.

Οταν οι Ιταλοί έφτασαν στη Σύμη, δεν τον βρήκαν στο νησί γιατί ο Χατζής έριχνε δυναμίτες στα απέναντι τουρκικά παράλια και μάλιστα όταν αργότερα αντελήφθη ότι τον είχαν εντοπίσει, νόμιζε ότι το ιταλικό σκάφος ήταν τουρκικό και φρόντισε να βυθίσει τη βάρκα του για να μη συλληφθεί! Τελικά, ο σύμιος δύτης οδηγήθηκε στην Κάρπαθο συνοδευόμενος από τον φίλο του Λια (Ηλία) Πάχο, που τον βοήθησε στο εγχείρημά του.

Μπροστά στον ιταλό ναύαρχο ο Στάθης Χατζής έδωσε υπόσχεση ότι θα τα κατάφερνε και μάλιστα υπέγραψε και σχετικό συμβόλαιο που όριζε ότι η αμοιβή του θα ήταν μια χρυσή λίρα. Ετσι, με τη βοήθεια πάντα του φίλου του Λια Πάχου που βρισκόταν πάνω σε μια βάρκα, ο θαρραλέος δύτης έκανε μια δοκιμαστική κατάδυση στα 63 μέτρα κρατώντας μια καμπανελόπετρα (όπως τη λένε στη Σύμη) και στη συνέχεια, αφού προηγουμένως ξεκουράστηκε μερικά λεπτά, έκανε τη μεγάλη βουτιά. Εχοντας στο χέρι του ένα συρματόσχοινο, ο Στάθης Χατζής –με την καμπανελόπετρα πάντα –κατέβηκε στο βυθό σαν τορπίλη! Κατόρθωσε να εντοπίσει την άγκυρα και αφού πέρασε το συρματόσχοινο στην καδένα έδωσε το σινιάλο για να τον τραβήξουν στην επιφάνεια της θάλασσας. Ηταν τέτοια η καταπόνηση του οργανισμού του όμως, ώστε τα αυτιά του αιμορράγησαν.

Οι αξιωματικοί και το πλήρωμα του θωρηκτού, όπως και οι κάτοικοι της Καρπάθου που είχαν συγκεντρωθεί εκεί, παρακολουθούσαν με αγωνία την προσπάθεια του έλληνα δύτη και όταν βγήκε από το νερό και πετάχτηκε αμέσως πάνω στη βάρκα, το πλήθος ξέσπασε σε ζητωκραυγές. Το απίστευτο αυτό εγχείρημα του Στάθη Χατζή μέσα στο νερό και σε βάθος 88 μέτρων κράτησε 3 λεπτά και 58 δευτερόλεπτα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Χατζής είπε στον ιταλό ναύαρχο ότι σε βάθος 40 μέτρων μπορούσε να κρατηθεί με την αναπνοή του μέχρι και 7 λεπτά, αλλά στην επιφάνεια ελάχιστα μόνο λεπτά!

Ως αντάλλαγμα για το κατόρθωμά του ο Χατζής ζήτησε από τον ιταλό ναύαρχο να μπορεί να ταξιδεύει παντού ελεύθερα. Και όταν εξασφάλισε την άδεια αυτή, έφυγε για την Αμερική, όπου εκεί έκανε διάφορες δουλειές βοηθώντας οικονομικά την οικογένειά του στη Σύμη. Μάλιστα, το 1918 είχε μπαρκάρει σε ένα αγγλικό πλοίο που στον Ατλαντικό τορπιλίστηκε από γερμανικό υποβρύχιο. Ηταν ο μοναδικός επιζών από το ναυάγιο και για τρεις ημέρες περιπλανιόταν πάνω σε μια σχεδία, μέχρι να τον εντοπίσει ένα αγγλικό υποβρύχιο. Οι Αγγλοι δεν μπορούσαν να πιστέψουν πώς κρατήθηκε στη ζωή τόσες ημέρες.

Ο Στάθης Χατζής ενώ βρισκόταν στην Αμερική χτυπήθηκε από τον καρκίνο και αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Σύμη, όπου πέθανε σε ηλικία 58 χρονών. Ομως στην ιστορία παρέμεινε ο άνθρωπος που με την τεχνική του άνοιξε τον δρόμο στις ελεύθερες καταδύσεις και αποτελεί μέχρι σήμερα ίνδαλμα όλων αυτών που ασχολούνται με το άθλημα.