Με κίνηση «σοκ και δέος» από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου, η ΕΡΤ έχει περάσει από τα μεσάνυχτα στο παρελθόν. Οι περιφερειακοί αναμεταδότες με αναλογικό σήμα άρχισαν να πέφτουν διαδοχικά από τις 22.54 χθες το βράδυ, ενώ το ψηφιακό σήμα κόπηκε στις 23.12, κλείνοντας μια μεγάλη σελίδα στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας που άνοιξε πριν από 47 χρόνια. Στις 23.22 σταμάτησε η εκπομπή και του ραδιοφωνικού σήματος.

Ο ξαφνικός θάνατος που αποφάσισε για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση το κυβερνητικό επιτελείο βάζει σε μεγάλη δοκιμασία τον τρικομματικό συνασπισμό και δημιουργεί σκηνικό «τυφλής σύγκρουσης» με την αντιπολίτευση, που κάνει λόγο για «πραξικοπηματική ενέργεια». ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ βρίσκονται σε τροχιά ρήξης με το Μαξίμου και ζητούν να πραγματοποιηθεί άμεσα σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, ενώ ψυχροπολεμικό κλίμα επικρατεί και στις Κοινοβουλευτικές Ομάδες των τριών εταίρων. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας μεταβαίνει σήμερα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια με αίτημα να υπάρξει «μπλόκο» στο λουκέτο.

ΤΟ ΡΙΣΚΟ. Παράλληλα, η χθεσινή κίνηση αποτελεί και ένα στοίχημα υψηλού ρίσκου για τον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος εκτιμά ότι με αυτή την πρωτοβουλία του επισφραγίζει την αξιοπιστία της κυβέρνησης απέναντι στην τρόικα αλλά και στις διεθνείς αγορές.

Το λουκέτο στην ΕΡΤ ΑΕ που οδηγεί στην άμεση απόλυση 2.656 υπαλλήλων (δημοσιογράφοι, τεχνικοί και διοικητικό προσωπικό), συνοδεύεται από την εξαγγελία για τη δημιουργία νέου κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα τους προσεχείς μήνες –από μηδενική βάση, με λιγότερο προσωπικό και μικρότερο κόστος λειτουργίας.

Εντολή του Πρωθυπουργού, μάλιστα, είναι να κινηθούν χωρίς καθυστέρηση οι διαδικασίες για την ίδρυση του νέου φορέα, ώστε να αποφορτισθεί το κλίμα έντασης που δημιουργείται και να απορροφηθούν οι κραδασμοί στον κυβερνητικό συνασπισμό.

ΥΠΟ ΠΙΕΣΗ. Υψηλόβαθμες κυβερνητικές πηγές αναγνώριζαν χθες ότι η απόφαση για το λουκέτο στην ΕΡΤ ελήφθη και υπό την ασφυκτική πίεση της τρόικας, που ανέμενε τις πρώτες απολύσεις από το Δημόσιο εντός του Ιουνίου. Με την επιλογή της ΕΡΤ, που έγινε πρωτίστως με πολιτικά και λιγότερο με οικονομικά κριτήρια, η κυβέρνηση λύνει εν πολλοίς τον γόρδιο δεσμό των πρώτων 2.000 απολύσεων, που αδυνατούσε να συμπληρώσει με την απομάκρυνση των επίορκων και πειθαρχικά ελεγκτέων δημοσίων υπαλλήλων. Παράλληλα, είναι προφανές ότι μέσω της ΕΡΤ επιχειρείται όχι μόνο να υλοποιηθεί η μνημονιακή δέσμευση, αλλά και να εξευμενιστούν οι δανειστές που επιτακτικά την τελευταία διετία ζητούσαν «κλείσιμο ενός οργανισμού».

Οι ίδιες πηγές αναγνώριζαν ότι η επιλογή της ΕΡΤ έγινε και επειδή εκτιμήθηκε πως συνοδεύεται από μικρότερο πολιτικό και κοινωνικό κόστος –στη ζυγαριά είχαν μπει και άλλοι δημόσιοι οργανισμοί όπως οι αμυντικές βιομηχανίες. Η δυσκολία του εγχειρήματος και οι έντονες αντιδράσεις των άλλων δύο κυβερνητικών εταίρων, ωστόσο, ανάγκασαν την κυβέρνηση να προχωρήσει στο κλείσιμο της ΕΡΤ με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και υπουργική απόφαση, οι οποίες εκδόθηκαν αυθημερόν προκειμένου να αποφευχθεί η προώθηση νομοσχεδίου που θα ναυαγούσε στη Βουλή.

Οι διαφωνίες από ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ που ήταν ήδη γνωστές στο Μαξίμου, καταγράφηκαν και με την εντολή στους υπουργούς που έχουν υποδείξει οι κ.κ. Βενιζέλος και Κουβέλης (Τσαυτάρης, Λιβιεράτος, Μανιτάκης, Ρουπακιώτης) να μη συνυπογράψουν την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, με την οποία παρέχεται η δυνατότητα στους υπουργούς να κλείνουν τους δημόσιους οργανισμούς που εποπτεύουν. Με την υπουργική απόφαση που ακολούθησε (και συνυπογράφουν ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σίμος Κεδίκογλου) καταργούνται η ΕΡΤ ΑΕ και οι θυγατρικές της, ενώ τα περιουσιακά τους στοιχεία μεταβιβάζονται στο Δημόσιο.

Με την κίνηση αυτή η κυβέρνηση κερδίζει –σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές –τρεις μήνες προκειμένου να προετοιμάσει τη μετάβαση στον νέο φορέα, καθώς η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου θα πρέπει εντός 40 ημερών να προωθηθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί το αργότερο εντός 90 ημερών, διαφορετικά δεν θα έχει ισχύ. Από Ιπποκράτους και Αγίου Κωνσταντίνου διαμηνύουν ότι θα καταψηφίσουν την ΠΝΠ στη Βουλή, αλλά στο κυβερνητικό επιτελείο ευελπιστούν πως στο μεσοδιάστημα θα έχει ψηφιστεί ο συστατικός νόμος για τον νέο φορέα και, συνεπώς, η επίμαχη ΠΝΠ θα έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις.

Κατά τις ίδιες πηγές, η προοπτική του λουκέτου στην ΕΡΤ ετέθη πρώτη φορά από τον Πρωθυπουργό στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε με τους κ.κ. Βενιζέλο και Κουβέλη πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα. Οι άλλοι δύο εταίροι διαφώνησαν με το κλείσιμο, αλλά υπήρξε συμφωνία για σχέδιο αναδιάρθρωσης. Στην επόμενη συνάντηση ο κ. Σαμαράς φέρεται ότι επανήλθε, προβάλλοντας και τα «πλεονεκτήματα» που προσέφερε η επιλογή της ΕΡΤ σε σχέση με άλλους οργανισμούς, ώστε να επιτευχθεί και ο στόχος των 2.000 απολύσεων. «Εχετε καμιά άλλη πρόταση;», ρώτησε τους εταίρους, αλλά –όπως αναφέρουν από το κυβερνητικό επιτελείο –δεν παρουσιάστηκαν εναλλακτικές λύσεις.

Η ΑΠΟΦΑΣΗ. Την περίπτωση της ΕΡΤ φέρεται ότι προέκρινε την ίδια περίοδο και ο κ. Στουρνάρας, ενώ η απόφαση οριστικοποιήθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου προ δεκαημέρου, οπότε δόθηκε εντολή από τον κ. Σαμαρά να προετοιμαστούν –με πλήρη μυστικότητα –και τα απαιτούμενα νομικά κείμενα. Την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή ο κ. Σαμαράς επικοινώνησε με τους κ.κ. Βενιζέλο και Κουβέλη, στους οποίους γνωστοποίησε ότι η απόφαση είναι ειλημμένη και θα αναλάβει προσωπικά την ευθύνη της επιλογής εάν επιμείνουν στη διαφωνία τους. Η απόφαση μάλιστα σχεδιαζόταν να ανακοινωθεί προχθές, αλλά το ναυάγιο με την Gazprom για τη μεταβίβαση της ΔΕΠΑ μετέθεσε τις ανακοινώσεις κατά μία ημέρα.

Η αιφνίδια κίνηση της κυβέρνησης προκαλεί πάντως βραχυκύκλωμα και στο γαλάζιο στρατόπεδο, που καλείται να διαχειριστεί τις ανακολουθίες της ΝΔ – σε σχέση με τις θέσεις που εξέφραζε το κόμμα για την ΕΡΤ ιδίως την περίοδο της αντιπολίτευσης. Από χθες το πρωί, στελέχη του Μαξίμου ενημέρωναν τους βουλευτές του κόμματος για τις αποφάσεις, ώστε να αποφευχθούν γαλάζια «φάλτσα» μετά τις ανακοινώσεις του κ. Κεδίκογλου.

Στο κυβερνητικό επιτελείο, ωστόσο, πέραν της άμεσης σύστασης του νέου φορέα, ευελπιστούν ότι σε εκτόνωση της έντασης θα οδηγήσει η άμεση πρόσληψη περίπου 2.000 υπαλλήλων σε νοσοκομεία, ΚΕΠ κ.λπ., βάσει της σχετικής συμφωνίας με την τρόικα, καθώς και η μείωση του ανταποδοτικού τέλους για την ΕΡΤ που καταβάλλεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Οπως ανακοινώθηκε, το τέλος δεν θα καταβληθεί τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ με τη λειτουργία του νέου φορέα θα μειωθεί κατά 35%.