Νομιμοποιούνται όλα τα αυθαίρετα που χτίστηκαν μέχρι το 1975 –με την καταβολή 500 ευρώ –και τα αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν πριν από το 1983 –με την καταβολή 500 ευρώ και το 15% του αρχικού προστίμου. Αυτό προβλέπεται στο νέο σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος που δίνεται σήμερα για δημόσια διαβούλευση.

Επιπλέον, αλλάζει ο τρόπος καταβολής των προστίμων. Τα πρόστιμα μπορούν να εξοφλούνται σε 10 εξαμηνιαίες δόσεις, αντί των 48 που ισχύουν σήμερα. Με τον τρόπο αυτό επιμηκύνεται ο χρόνος αποπληρωμής στους 60 μήνες, από τους 48. Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων μπορούν να διαμορφώνουν τη δόση όπως θέλουν, με την προϋπόθεση ότι το μίνιμουμ της εξαμηνιαίας δόσης δεν θα υπολείπεται του 5% της συνολικής αξίας του προστίμου.

ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΙ – ΠΙΛΟΤΕΣ. Πλέον, νομιμοποιούνται όλες οι πολεοδομικές παραβάσεις σε κτίρια με οικοδομική άδεια. Νομιμοποιούνται ακόμη και οι παραβάσεις οι οποίες συνέβαλαν στην αύξηση κατά 40% του δομημένου χώρου –πέραν των όσων προβλέπονταν από την οικοδομική άδεια. Αυτές οι αυθαιρεσίες περιλαμβάνουν τους παράνομα κλειστούς ημιυπαίθριους χώρους, το παράνομο κλείσιμο πιλοτών και τα υπόγεια που άλλαξαν χρήση και μετατράπηκαν σε κατοικία.

Για τα υπόλοιπα αυθαίρετα, αυτά δηλαδή για τα οποία δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, εξακολουθούν να ισχύουν όσα ισχύουν και σήμερα. Γι’ αυτά προβλέπεται μόνο τακτοποίηση για 30 χρόνια. Με τον ισχύοντα νόμο για τα αυθαίρετα προ του 1975 και προ του 1983, αλλά και τις μικροπαραβάσεις (όπως είναι για παράδειγμα οι αλλαγές στα μπαλκόνια, στη θέση της κουζίνας, οι πέργκολες, η αλλαγή ανοιγμάτων και η εξωτερική μόνωση) δίνεται η δυνατότητα για τακτοποίηση έως 30 χρόνια. Τώρα, με το νέο καθεστώς –το οποίο αναμένεται να ισχύσει από τον ερχόμενο Ιούνιο –γίνεται νομιμοποίηση με την καταβολή του παραβόλου (δηλαδή 500 ευρώ) και την καταβολή του 15% του ισχύοντος προστίμου για τα αυθαίρετα προ του 1983.

Διευκρινίζεται ότι για μικροπαραβάσεις οι ιδιοκτήτες –με βάση τα όσα προβλέπονται από τις νέες ρυθμίσεις –μπορούν να προβαίνουν στη νομιμοποίησή τους όποτε θέλουν. Δηλαδή γι’ αυτή την κατηγορία των αυθαιρεσιών η πρόθεση της ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ είναι να είναι «εσαεί ανοιχτές».

ΝΕΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ. Δημιουργείται ακόμη μια νέα κατηγορία αυθαιρέτων. Αυτά που χτίστηκαν την περίοδο 1983-2003. Εδώ νομιμοποιούνται όλες οι αυθαίρετες κατασκευές ή οι αλλαγές της χρήσης με παραβίαση μέχρι 40% στην κάλυψη και τη δόμηση και μέχρι 20% στο ύψος. Για να γίνει όμως η νομιμοποίηση οι ιδιοκτήτες θα πρέπει: να πληρώσουν το παράβολο (500 ευρώ) και το 80% του προστίμου που ισχύει σήμερα και να υπαχθούν στην Ταυτότητα Κτιρίου –ένα μέτρο που προωθείται άμεσα από το ΥΠΕΚΑ.

Πρόκειται ουσιαστικά για τον ηλεκτρονικό φάκελο του ακινήτου. Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΚΑ, ο στόχος είναι μέσα σε 10 χρόνια να φακελωθούν όλα τα κτίρια. Η σκοπιμότητα αυτού του μέτρου, όπως λένε από το υπουργείο Περιβάλλοντος, είναι να ξέρουν οι ιδιοκτήτες –πράγμα που δεν συμβαίνει κατά κύριο λόγο σήμερα –τι μικροπαραβάσεις υπάρχουν έτσι ώστε να μη βρεθούν προ απροόπτου όταν πάνε, για παράδειγμα, να πουλήσουν ή να μεταβιβάσουν.

Διευκρινίζεται ότι αν οι υπερβάσεις κατά 40% στην κάλυψη –και τη δόμηση –και κατά 20% στο ύψος γίνουν σε χώρο του ακαλύπτου ή εντός προκηπίου, τότε δεν γίνεται νομιμοποίηση αλλά τακτοποίηση για 30 χρόνια.