Το «Κάμα-Σούτρα» (σωστότερα: οι «Κάμα-Σούτρα») αποτελεί το διασημότερο, ίσως, ερωτικό εγχειρίδιο, καθώς πολλοί προστρέχουν σε αυτό πιστεύοντας ότι θα λάβουν από εκεί σοφές οδηγίες ερωτικής συμπεριφοράς και θα διδαχθούν, και μάλιστα με απλά μαθήματα, περίτεχνες ερωτικές στάσεις. Τα πράγματα ωστόσο δεν είναι τόσο απλά. Το «Κάμα-Σούτρα» ανήκει στη σανσκριτική λογοτεχνία, άρχισε να συντάσσεται ως λαϊκό κείμενο, ως συναγωγή κοινών και διαδεδομενων ερωτικοθρησκευτικών γνωμών, και κάποια στιγμή καταγράφηκε και κωδικοποιήθηκε. Κάμα είναι ο θεός του έρωτα, αλλά και ο ερωτικός πόθος, η σεξουαλική χαρά και η αισθησιακή ικανοποίηση. Σούτρα αρχικά δήλωνε τον δεσμό που συγκρατεί και συνενώνει τα πράγματα, μετά σημαίνει τους ποικίλους αφορισμούς και τις εκλεπτυσμένες γνώμες που ενυπάρχουν στο σύγγραμμα. Το Kama (ερωτική και αισθητική απόλαυση) αποτελεί μαζί με τo Dharma (ενάρετη ζωή), το Artha (υλική δύναμη, ευμάρεια) και το Moksha (απελευθέρωση) τους τέσσερις βασικούς στόχους του ανθρώπου.

Το «Κάμα-Σούτρα» αποτελείται από επτά Βιβλία (Μέρη) και τριάντα έξι Κεφάλαια. Μόνο το 6ο Κεφάλαιο του 2ου Βιβλίου αναφέρεται ρητά στους τρόπους συνουσίας! Τα υπόλοιπα Κεφάλαια ασχολούνται κυρίως με τις ποικίλες υλικές και αισθητικές απολαύσεις, ιδίως των ανδρών, εκτός από την ίδια την ερωτική πράξη. Είναι συνεπώς ένα εγχειρίδιο για την τέχνη των απολαύσεων και μάλιστα σύμφωνα με τα γούστα και τους κανόνες των ανδρών των υψηλότερων τάξεων στην ινδική κοινωνία. Δεν έχει κανείς παρά να διαβάσει τις 64 τέχνες που πρέπει να γνωρίζει μια κοπέλα για να αποτελέσει την ιδανική σύντροφο και θα αντιληφθεί τη βασική ιδεολογία του.

Μια άλλη παρεξήγηση σχετικά με το «Κάμα-Σούτρα» είναι η πίστη πως πρόκειται για ένα μοναδικό στο είδος του βιβλίο και μάλιστα το αρχαιότερο. Ωστόσο η αρχαία ελληνική και αργότερα η ρωμαϊκή λογοτεχνία έχουν παραγάγει ανάλογα εγχειρίδια ερωτικής συμπεριφοράς. Το γνωστότερο είναι η «Ερωτική Τέχνη» του Οβίδιου, όπου σε τρία βιβλία ο ρωμαίος ποιητής παρέχει (κυρίως σε άνδρες) τρόπους για να μπορέσουν να βρουν κορίτσια και να τα διατηρούν όσο μπορούν περισσότερο, όμως οι ερωτικές πρακτικές που περιγράφονται είναι ελάχιστες. Ανάλογης τάξεως είναι και το εκτενές ποίημα του ίδιου, το ονομαζόμενο «Ερωτικά Αντιφάρμακα», στο οποίο ο Οβίδιος προσφέρει επίσης τις συμβουλές του σε πληγωμένους εραστές. Πιθανότατα περισσότερο ερεθιστικό και ίσως και πιο κατατοπιστικό για το θέμα της ερωτικής παιδαγωγίας θα ήταν ένα χαμένο σύγγραμμα μιας εταίρας από τη Σάμο, της Φιλαινίδος (3ος π.Χ. αιώνας). Η Φιλαινίς, σύμφωνα με τον Αθήναιο, λέγεται ότι συνέγραψε «ένα ακόλαστο σύγγραμμα περί αφροδισίων». Το βιβλίο αυτό (όπως και ένα ανάλογο βιβλίο του διαιτολόγου Αρχέστρατου, η «Ηδυπάθεια») περιείχε πληροφορίες «για ερωτικές και συνουσιαστικές δυνάμεις» και περιέγραφε «κινήσεις και σχήματα κατά τις συνουσίες». Στην ίδια κατηγορία των ερωτικών συγγραμμάτων θα μπορούσε κάποιος να τοποθετήσει και το ερωτικότατο «Ασμα Ασμάτων» που αποδίδεται στον Σολομώντα. Ενδιαφέρον οπωσδήποτε παρουσιάζει και το πλατωνικό «Συμπόσιο», το οποίο καταγράφει συζητήσεις όχι μόνο για τον Ερωτα αυτόν καθεαυτόν, αλλά και για τη φιλοσοφική του διάσταση, τη δύναμή του και τη συναφή μανίαν που προκαλεί, στοιχείο απαραίτητο της ποιητικής δημιουργίας. Τέλος, καλό θα ήταν ο αναγνώστης του «Κάμα-Σούτρα» να διάβαζε παράλληλα τα ερωτικά επιγράμματα της «Παλατινής Ανθολογίας», συμπεριλαμβανομένου και του 12ου Βιβλίου, του αναφερόμενου στα «Παιδικά». Το «Κάμα-Σούτρα» δεν έχει τέτοιου είδους αναφορές.

Ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

και συγγραφέας. Εχει επιμεληθεί το οκτάτομο ερωτικό μυθιστόρημα του Ανδρέα Εμπειρίκου «Ο Μέγας Ανατολικός»

Τελευταία Νέα