Κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου συνιστά το δημοψήφισμα στο οποίο κατέτεινε τελικά ο Γιώργος Παπανδρέου προκειμένου να απαντήσει στις πολυποίκιλες πιέσεις που δεχόταν όλο αυτό το διάστημα και παράλληλα να δώσει διέξοδο στην οργή των πολιτών στη σκληρή οικονομική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση.

Σύσσωμη η αντιπολίτευση κατήγγειλε ως επικίνδυνο ελιγμό την απόφαση και ζήτησε άμεσα εκλογές για να δοθεί λύση στο πολιτικό αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί στη χώρα. Οι Βρυξέλλες τηρούν στάση αναμονής και περιορίστηκαν σε μια πολύ προσεκτική δήλωση του εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν.

Η Αθήνα αφήνει να εννοηθεί ότι ο κ. Παπανδρέου είχε προϊδεάσει τόσο την Καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, όσο και τον γάλλο Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, για τις προθέσεις του και ειδικότερα ότι θα προκαλέσει δημοψήφισμα αντί των πρόωρων εκλογών που ζητάει η αντιπολίτευση. Δεν έγινε γνωστό αν η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί τον απέτρεψαν ή του συνέστησαν κάτι διαφορετικό.

Ο Πρωθυπουργός πάντως είχε απορρίψει την ιδέα μιας πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, δηλώνοντας ενώπιον των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ ότι «λέμε «όχι» στις εθνικές εκλογές τώρα γιατί θα ήταν υπεκφυγή και θα οδηγούσε σε διχόνοιες». Ανήγγειλε παράλληλα ότι πρόθεσή του είναι να εξαντλήσει την τετραετία και προσφεύγει άμεσα στη Βουλή επιζητώντας ψήφο εμπιστοσύνης – η σχετική συζήτηση θα αρχίσει αύριο και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή τα μεσάνυχτα με ονομαστική ψηφοφορία.

Το «ναι» ή το «όχι» πάντως στη νέα δανειακή σύμβαση θα καθορίσει απ’ ό,τι φαίνεται και τις πολιτικές εξελίξεις, καθώς πιθανή απόρριψη της συμφωνίας των Βρυξελλών στο δημοψήφισμα θα οδηγήσει, πλέον των άλλων σοβαρών επιπτώσεων στην προσπάθεια της χώρας να διασωθεί από τη χρεοκοπία και σε πρόωρες εκλογές.

Με δεδομένο δε ότι το δημοψήφισμα θα πραγματοποιηθεί (πιθανότατα) την Κυριακή 15 Ιανουαρίου, τυχόν απόρριψη της νέας δανειακής σύμβασης σημαίνει πρόωρες εκλογές εντός του προσεχούς Φεβρουαρίου.

«Δεν τίθεται θέμα πρόωρων εκλογών» δήλωσε ανώτερο κυβερνητικό στέλεχος λίγη ώρα μετά την αναγγελία του δημοψηφίσματος από τον Πρωθυπουργό στην παγωμένη και αμήχανη Κοινοβουλευτική Ομάδα και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι «ο ελληνικός λαός θα αποδείξει στην πράξη ότι σκέφτεται ώριμα και προς το συμφέρον της χώρας».

Η θέση αυτή, προφανώς δίνει και το περίγραμμα του ερωτήματος που θα τεθεί στην κρίση του ελληνικού λαού: «ναι» στη σύμβαση και αποφυγή της χρεοκοπίας ή «όχι» στη σύμβαση και πτώχευση με επιστροφή στη δραχμή.

Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ. Η απόφαση για δημοψήφισμα που ανέτρεψε την πολιτική ατζέντα και έδωσε το δικαίωμα στον Γ. Παπανδρέου να λέει ότι ανέκτησε και πάλι, έπειτα από πολύ καιρό, την πρωτοβουλία των κινήσεων, εκ των πραγμάτων δυσχεραίνει, κατά τις εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών, τις κινήσεις του αρχηγού της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά.

Ο τελευταίος, που επισκέπτεται σήμερα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εκτάκτως, φέρεται να εξετάζει τα πάντα: από εκούσια παραίτηση όλων των βουλευτών της ΝΔ με στόχο την προκήρυξη εκλογών ώς το μποϊκοτάζ στο δημοψήφισμα.

Τα κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν ότι ειδικά αυτό το τελευταίο συνιστά επίσης απόφαση υψηλού πολιτικού ρίσκου και για τον κ. Σαμαρά, καθώς το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι δεσμευτικό εφόσον μετάσχει σ’ αυτό το 40% του εκλογικού σώματος.

Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση εμφανίζεται ιδιαίτερα περιπεπλεγμένη, δεδομένου ότι και τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης εμφανίζονται να μην έχουν αποφασίσει για τη στάση που θα κρατήσουν έναντι του δημοψηφίσματος – αν θα μετάσχουν δηλαδή ή θα το μποϊκοτάρουν.