Αναζήτηση
«Κάτω από την βάση» παίρνουν τα περισσότερα παιδιά στην Ευρώπη στην χρήση του Ίντερνετ και του υπολογιστή, παρά την γενική αντίληψη ότι οι ανήλικοι «παίζουν στα δάχτυλα» την τεχνολογία.
Μάλιστα, οι επιδόσεις των Ελληνόπουλων είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη.
Ωστόσο, φαίνεται ότι και ο ψηφιακός κόσμος είναι… ταξικός, καθώς παρουσιάζεται χάσμα μεταξύ των πλουσιόπαιδων και των τέκνων οικονομικά ασθενέστερων οικογενειών σε ό,τι αφορά την χρήση των νέων τεχνολογιών.
Αυτά είναι μερικά από τα συμπεράσματα της έρευνας του προγράμματος EU Kids Online, η οποία διενεργήθηκε σε παιδιά του δημοτικού και του γυμνασίου, ηλικίας 11-13 ετών, από 25 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.
Έλλειψη βασικών δεξιοτήτων
Όπως προκύπτει, λιγότερα από τα μισά παιδιά είναι σε θέση να εκτελέσουν σχετικά εύκολες εντολές στο Διαδίκτυο, όπως το να προσθέσουν μια σελίδα στις αγαπημένες τους (bookmarks) ή να μπλοκάρουν μη επιθυμητά μηνύματα στο email τους.
Με βάση την αρχή ότι «ο αναλφάβητος του αύριο (πλέον του σήμερα) είναι ο ψηφιακά αναλφάβητος», οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα μικρότερα παιδιά χρειάζεται να αναπτύξουν περαιτέρω τις ψηφιακές τους ικανότητες, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της νέας εποχής, σε επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο.
Ένας ταξικός, ψηφιακός κόσμος
Μπορεί οι έφηβοι να αποκτούν ταχύτερα τις γνώσεις που απαιτεί η ψηφιακή εποχή σε σχέση με παλιότερα, ωστόσο -σύμφωνα με την έρευνα- τα μικρότερα παιδιά παρουσιάζουνελλείψεις σε βασικές ψηφιακές δεξιότητες.
Όμως, οι ικανότητες αυτές ποικίλλουν ανάλογα με το κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο της οικογένειας στην οποία μεγαλώνει ένα παιδί.
Έτσι, οι γόνοι πλουσίων οικογενειών, οι γονείς των οποίων έχουν υψηλή «κοινωνική θέση», έχουν περισσότερες ψηφιακές δεξιότητες από τους συνομηλίκους τους που προέρχονται από οικογένειες χαμηλότερου κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου.
Επιπλέον, τα αγόρια φαίνεται ότι εξακολουθούν να κρατούν τα «σκήπτρα» της τεχνολογικής γνώσης, καθώς υπερτερούν των κοριτσιών στις εν λόγω δεξιότητες.
Η «ανθρωπογεωγραφία» της ψηφιακής εποχής
Τα παιδιά από τη Φινλανδία είναι τα πιο επιδέξια στο Ίντερνετ σε όλη την Ευρώπη, ακολουθούμενα από τα παιδιά που ζουν στην Σλοβενία. Τα Ελληνόπουλα φαίνεται ότι δεν είναι ιδιαίτερα… επιδέξια, καθώς βρίσκονται στην πέμπτη από το τέλος θέση, μετά τους συνομηλίκους τους από την Τουρκία, την Ιταλία, την Ρουμανία και την Ουγγαρία.
Παράλληλα, τα παιδιά από την Λιθουανία παρουσιάζουν το μεγαλύτερο εύρος online δραστηριοτήτων. Στον αντίποδα, η Ιρλανδία αποτελεί την χωρά στην οποία τα παιδιά κάνουν τις λιγότερες ενέργειες στο Διαδίκτυο, ακολουθεί η Τουρκία, ενώ η Ελλάδα έρχεται τρίτη από το τέλος.
Ταυτόχρονα, από την έρευνα προκύπτει ότι τα παιδιά από την Ελλάδα «ανακαλύπτουν» το Ίντερνετ με καθυστέρηση 3-4 ετών σε σχέση με τους συνομηλίκους τους σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Στην Σουηδία η πρώτη επαφή με το Διαδίκτυο γίνεται στις ηλικίες των 7-8 χρόνων, ενώ στην Ελλάδα ξεκινά στην ηλικία των έντεκα ετών, που αποτελεί τον μεγαλύτερο μέσο όρο στην Ευρώπη.
Χαμηλή αφομοίωση
Από την έρευνα προκύπτει ότι -κατά μέσον όρο- τα παιδιά κατανοούν λιγότερες από τις μισές από τις 17 ενέργειες για τις οποίες ρωτήθηκαν, κάτι που δείχνει ότι η εξοικείωσή τους με τον ψηφιακό κόσμο δεν είναι επαρκής.
Ιδιαίτερα χαμηλή είναι η αφομοίωση των «δημιουργικών και συμμετοχικών δραστηριοτήτων», όπως είναι η ανάρτηση σχολίων σε κοινωνικά δίκτυα (31%), η δημιουργία χαρακτήρων (18%) και η σύνταξη ιστολογίων (11%).
Σε ό,τι αφορά δεξιότητες στο Ίντερνετ, όπως η παρεμπόδιση της ανεπιθύμητης αλληλογραφίας (spam), η τροποποίηση των ρυθμίσεων ασφαλείας και η ανεύρεση πληροφοριών για την ασφάλεια, τα μικρότερα παιδιά εμφάνισαν σημαντική υστέρηση.
«Δάσκαλοι και γονείς μάθετε Ίντερνετ»Οι ερευνητές παροτρύνουν τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς να μάθουν οι ίδιοι πώς λειτουργεί ο «θαυμαστός κόσμος» της τεχνολογίας και να μην «δαιμονοποιούν» το Ίντερνετ, δίνοντας στα παιδιά την ευκαιρία να αποκτήσουν τις σωστές βάσεις κατά την πρώτη τους επαφή με την ψηφιακή εποχή.
«Είναι ανησυχητικό ότι τα μικρότερα παιδιά παρουσιάζουν έλλειψη αυτών των δεξιοτήτων και είναι μια πρόκληση για γονείς και δασκάλους να τα βοηθήσουν να μάθουν αυτά που πρέπει να γνωρίζουν», δήλωσε η Σόνια Λίβινγκστον, καθηγήτρια του London School of Economics και επικεφαλής του προγράμματος EU Kids Online.
«Διδάσκοντας τα παιδιά δεξιότητες για την ασφάλεια μπορεί να βελτιωθούν και άλλες ψηφιακές δεξιότητες. Παράλληλα διδάσκοντας δεξιότητες σχετικά με τα διαθέσιμα διαδικτυακά εργαλεία και την αναζήτηση πληροφοριών μπορεί επίσης να βελτιωθούν οι δεξιότητες ασφάλειας των παιδιών», πρόσθεσε η κ. Λίβινγκστον, επισημαίνοντας ότι απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες από τους εκπαιδευτικούς προς αυτή την κατεύθυνση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβάλλει τις ψηφιακές δεξιότητες ως μέρος της Ψηφιακής Ατζέντας για την Ευρώπη, θέτοντας ως κύριο στόχο την ενίσχυση του ψηφιακού αλφαβητισμού.
