«Το σπίτι άρχισε να χτίζεται τη Δευτέρα και ελπίζουμε ότι μεθαύριο, Σάββατο, θα έχει ολοκληρωθεί: κατασκευάζεται με φυσικά υλικά: πηλό, άχυρα και ξύλο».


Η κ. Θεοδοσία Φραντζεσκάκη είναι μέλος της ομάδας «ΠηλΟίκο», στην οποία μετέχουν πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες, μηχανικοί περιβάλλοντος, γεωλόγοι και ένας χτίστης. Όλοι μαζί, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Γκέρνοτ Μίνκε του Πανεπιστημίου Κάσελ της Γερμανίας, χτίζουν από την αρχή της εβδομάδας ένα σπιτάκι 16 τετραγωνικών στις Καλύβες Αποκορώνου Χανίων. Για κάθε τοίχο του σπιτιού εφαρμόζουν διαφορετική μέθοδο χτισίματος με φυσικά υλικά και πρώτη ύλη το χώμα. «Το σπίτι είναι ένα σύγχρονο βιοκλιματικό οίκημα με μοναδικά υλικά όσα μας προσφέρει απλόχερα η φύση. Στόχος μας είναι αυτό το σπίτι να αποτελέσει υπόδειγμα για άλλες κατασκευές, κόντρα στην επικρατούσα αποκλειστική χρήση του τσιμέντου», λέει η κ. Φραντζεσκάκη. «Συνολικά εργαζόμαστε δεκαέξι άνθρωποι, αλλά καθημερινά έχουμε αρκετούς φιλοξενουμένους. Επιλέξαμε να εφαρμόσουμε πολλές μεθόδους, έτσι ώστε να τις συγκρίνουμε μεταξύ τους και να δούμε πώς θα λειτουργήσει κάθε μία στο κλίμα της περιοχής».

Αύριο, σύμφωνα με τον προγραμματισμό των εργασιών, στην ξύλινη οροφή του σπιτιού θα μπει χώμα και θα φυτευθούν διάφορα λουλούδια, ώστε να δημιουργηθεί ένας πραγματικός κήπος. «Το πιο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι το χώμα δεν είναι το καλύτερο δυνατό», λέει ο καθηγητής Μίνκε. «Έχει πολλές πέτρες και πρέπει να το κοσκινίζουμε- και αυτό βεβαίως αυξάνει τη δουλειά. Ωστόσο όλα εξελίσσονται ικανοποιητικά».

Το μικρό οικόπεδο στις Καλύβες όπου εξελίσσεται το πρόγραμμα έχει μετατραπεί σε εργοτάξιο. Ανά ομάδες, άλλοι αναλαμβάνουν το κοσκίνισμα του χώματος, άλλοι το ανακατεύουν με άχυρο και νερό και άλλοι κάνουν το χτίσιμο. «Επιλέξαμε τον πηλό», λέει η πολιτικός μηχανικός Ελένη Μπραουδάκη, «διότι είναι υλικό φυσικό, οικολογικό, μπορείς εύκολα να δημιουργήσεις. Μπορεί πάντως εύκολα να αξιοποιηθεί μαζικά για πολλές και μεγάλες κατασκευές και στην Ελλάδα και να υποκαταστήσει έως έναν βαθμό το τσιμέντο. Σε άλλες χώρες είναι συνηθισμένο υλικό. Τα τελευταία χρόνια, στη Γερμανία για παράδειγμα, πάρα πολλά σπίτια κατασκευάζονται με πηλό. Άλλωστε δεν είναι κάτι καινούργιο. Η παράδοση υπήρχε από παλιά και εδώ στην Κρήτη και στην υπόλοιπη Ελλάδα, απλώς εγκαταλείφθηκε όταν ήρθε το μπετόν, ένα υλικό ενεργοβόρο και επιβλαβές για το περιβάλλον». Ο χώρος όπου γίνονται οι εργασίες ανήκει στον αρχιτέκτονα Απόστολο Μουσουράκη, ο οποίος επίσης συμμετέχει στην κατασκευή. «Το χτίσιμο του σπιτιού σημαίνει και την έναρξη μια σειράς πειραμάτων. Η ομάδα μαζί με τους καθηγητές του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Μαρκόπουλο και κ. Πατηνάκη θα μελετήσει πώς λειτουργούν οι τεχνικές, θα κάνουμε μετρήσεις για την υγρασία, τη θερμοκρασία του εσωτερικού χώρου, τη συμπεριφορά του ξύλινου σκελετού», λέει. «Παλιότερα η κατασκευή τούβλων από πηλό ήταν συνηθισμένη τεχνική. Ουσιαστικά, χρησιμοποιώντας πιο σύγχρονες τεχνικές, προσπαθούμε να επαναφέρουμε ένα υλικό το οποίο ξεχάσαμε εδώ και 50 χρόνια. Ένα υλικό συμβατό με τον άνθρωπο. Κάθε βράδυ όταν πλενόμαστε και ξεκουραζόμαστε κοιτάμε τα χέρια μας: έπειτα από μιας μέρας δουλειά δεν έχουν ούτε μια αμυχή. Αν χρησιμοποιούσαμε τσιμέντο, τα χέρια μας θα ήταν καμένα και με σημάδια. Συν τοις άλλοις η πράσινη οροφή περιορίζει κατά πολύ την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Επομένως έχουμε μια κατασκευή πιο φιλική στον άνθρωπο και στο περιβάλλον».

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η ομάδα «ΠηλΟίκο» αναζητεί το σπίτι του μέλλοντος σε μια μέθοδο δόμησης που χρησιμοποιήθηκε για αιώνες

Κατοικία 120 τ.μ. με 65.000 ευρώ!


«ΣΤΟΥΣ ΑΝΥΔΡΟΥΣ στη Νότια Κρήτη έχουν κατασκευαστεί ενοικιαζόμενα δωμάτια από πηλό εδώ και χρόνια», λέει ο κ. Νίκος Γαλάτης, που έχει την εμπειρία κατασκευής σπιτιών από χώμα τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Κρήτη.

Όπως λέει ο κ. Γαλάτης, τα καινούργια σπίτια από μπάλες άχυρου και λάσπης έχουν πολύ μικρό κόστος. «Μια μονοκατοικία 120 τ.μ. κατασκευασμένη από ξύλο, λάσπη και άχυρα, μαζί με τα εργατικά θα κοστίσει περίπου 65.000 ευρώ. Ο πηλός είναι τέτοιο υλικό που μπορεί να θερμομονώνει ένα σπίτι. Μια κατασκευή με πηλό μπορεί να ζεσταθεί από τη θερμότητα που εκπέμπουν τα σώματα των ανθρώπων μέσα σε αυτό και τη λειτουργία της τηλεόρασης».

«Ιδανική λύση»

Στην προσπάθεια συμμετέχει ο κτίστης Μανώλης Ιερωνυμάκης. Βοηθάει στο καλούπωμα και στο ρίξιμο της λάσπης. Ο ίδιος εκτιμά ότι η κατασκευή αυτή «είναι κάτι διαφορετικό και πρωτότυπο για την Κρήτη.

Μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για μια αλλαγή στις κατασκευές. Είναι οικονομική λύση. Ειδικά για μικρές κατασκευές είναι ιδανική», λέει.