«Η φουκαριάρα η μάνα» ανέθρεψε πολλές γενιές σύγχρονων Ελλήνων και χάραξε τον δρόμο, στον οποίο πάτησε η «κακιά πεθερά». Η φτώχεια στην προπολεμική και μεταπολεμική Ελλάδα άφησε πίσω της ερημωμένα χωριά, που τα συντηρούσαν κυρίως γυναίκες.


Oι περισσότεροι άνδρες έφυγαν. Στρατός, δουλειά στις πόλεις εντός και εκτός συνόρων, σε εργοστάσια και καράβια άφησαν πίσω μάνες, αδελφές και κόρες. Οι αγροτικές δουλειές θεωρήθηκαν γυναικείες και ο μύθος της γυναίκας-αράχνης που πλέκει τον ιστό της σε κάθε σπίτι βρήκε ιδανική πρωταγωνίστρια την πεθερά, και σε δεύτερο ρόλο τη νύφη.

«Η χειρότερη όλων είναι η χήρα πεθερά. Τις περισσότερες φορές γαντζώνεται στον γιο και η νύφη τραβάει όσα πέρασε η πεθερά της ως νύφη. Όταν μάλιστα μένουν στο ίδιο σπίτι, δεν αργεί να γίνει το κακό- από ψυχρότητα και κατάθλιψη μέχρι φονικό» λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Νίκη Τάντση, συγγραφέας του βιβλίου «Επτά θανάσιμες πεθερές», που στηρίχτηκε ιδιαίτερα στα στερεότυπα για τις πεθερές και έδωσε την κεντρική ιδέα στην οποία βασίστηκε η πασίγνωστη τηλεοπτική σειρά.

«Ευτυχώς, νύφες και πεθερές συνήθως δεν μένουν πια μαζί. Στη δική μου γενιά ήταν κανόνας, ενώ υπήρχαν και πεθερές που έλεγαν: “Νύφη μου, όχι όπως τα περίμενες, αλλά όπως τα βρήκες”. Ο δεύτερος κανόνας- ο οποίος δυστυχώς δεν άλλαξε, όπως συνέβη με τον πρώτο- ήταν ότι οι πεθερές με τους γαμπρούς τα πάνε καλά και με τις νύφες στραβά», επισημαίνει η κ. Τάντση, η οποία ζει μόνιμα στην Αριδαία και είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός.

«Έζησα τέσσερα χρόνια μαζί με την πεθερά μου», λέει η 80χρονη Ανίτα Μπαδράβου, που ζει στην Αθήνα. «Προτού γεννηθεί ο πρώτος μου γιος τα πράγματα ήταν δύσκολα. Στεκόταν αμίλητη, μονίμως στα μαύρα ντυμένη. Με τη γέννηση του εγγονού ένιωσε καλύτερα, εκείνη και εμείς. Αργότερα, όταν έγινα και εγώ πεθερά στα 56 μου, διαπίστωσα ότι οι αναφορές της νύφης μου για τα προτερήματα του άνδρα της- του γιου μου δηλαδή- αφορούσαν κατά κύριο λόγο τον πατέρα του, ενώ τα ελαττώματά του προέρχονταν, όλα, από τη μητέρα του!». «Η πεθερά πρέπει να εξετάζεται ως θεσμικός ρόλος και όχι ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας μιας γυναίκας», υποστηρίζει ο ψυχολόγος Δημοσθένης Παναγιώτου. «Καλείται να παίξει έναν κοινωνικό ρόλο, τον οποίο έχουν διαμορφώσει και επηρεάσει, μεταξύ των άλλων, κοινωνικά στερεότυπα».

Η νύφη με το τσεκούρι

Όπως δείχνει η εμπειρία, η ειδοποιός διαφορά μεταξύ καλής και κακής πεθεράς κρίνεται συνήθως από τη διάθεσή της για συνεισφορά με ή χωρίς ανταλλάγματα. «Γνωρίζω πεθερά από τη Γερμανία που μπόρεσε και χώρισε τον γιο της επειδή δεν ήθελε τη νύφη. Τα κατάφερε από το τηλέφωνο», σημειώνει η κ. Τάντση. «Πριν από περίπου 40 χρόνια στην πόλη μας έγινε φονικό. Η νύφη σκότωσε την πεθερά με τσεκούρι και τον πεθερό που έτρεξε να επέμβει. Έλεγαν τότε ότι η πεθερά δεν έδινε φαγητό στη νύφη, ούτε καν για τα παιδιά της και εγγόνια του θύματος. Η γυναίκα που σκότωσε αποφυλακίστηκε και γύρισε πίσω, μισότρελη. Γύριζε στους δρόμους με ένα καρότσι, μαζεύοντας πεταμένα σκουπίδια» λέει.

ΝΙΚΗ ΤΑΝΤΣΗ

«Στη δική μου γενιά, υπήρχαν πεθερές που έλεγαν: “Νύφη μου, όχι όπως τα περίμενες, αλλά όπως τα βρήκες”»

«Παιχνίδι εξουσίας»


«ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑστερεότυπα και οι γυναικείες προσωπικότητες που καλούνται να ενταχθούν στον ρόλο της “πεθεράς”, συναντούνται ή συγκρούονται σε ένα μόνο σημείο, το οποίο και αποτελεί ειδοποιό παράγοντα διαμόρφωσης μιας “καλής” ή “κακής” πεθεράς. Το σημείο αυτό είναι η ύπαρξη κυριαρχικότητας και η πρόθεση- διάθεση άσκησής της στο οικείο περιβάλλον της, με σκοπό την ικανοποίηση του πάθους για εξουσία», σημειώνει ο κ. Παναγιώτου.

Για τον κ. Παναγιώτου, ο δεσμός του ζευγαριού είναι καθοριστικός και παράλληλα ανασχετικός παράγοντας στις παρεμβάσεις τρίτων προσώπων. «Ο ανεπαρκής απογαλακτισμός ενός εκ του ζεύγους, είναι αυτός που θρέφει το ζιζάνιο της “κακής” πεθεράς, σε ένα παιγνίδι χειραγώγησης, παρέμβασης και εξουσίας».

Σύρραξη για το γινάτι της πεθεράς


ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑμιας νύφης και το γινάτι μιας πεθεράς ήρθαν στα χέρια δύο οικογένειες Τσιγγάνων χθες στα δικαστήρια Θεσσαλονίκης. Συγγενείς της νεαρής Τσιγγάνας δεν δέχθηκαν ποτέ το γεγονός ότι μετά την εγκυμοσύνη της, αποφάσισε να ακολουθήσει τον γαμπρό στα Μετέωρα Θεσσαλονίκης.

Πριν από λίγες ημέρες η πεθερά ζήτησε από την κοπέλα να μεταφέρει μία γεμάτη κατσαρόλα, όμως εκείνη αρνήθηκε και της επιτέθηκε. Το πείσμα της πεθεράς οδήγησε χθες στο Αυτόφωρο τη νύφη και μαζί συγγενείς της, οι οποίοι ήρθαν για πρώτη φορά αντιμέτωποι με τους συμπεθέρους.

Γρήγορα οι Τσιγγάνοι πιάστηκαν στα χέρια, με αποτέλεσμα να προκληθεί γενική σύρραξη και να τραυματιστούν σοβαρά τέσσερα άτομα.