Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να παρατηρεί τον εαυτό της σαν να είναι κάποιος τρίτος. Για τέσσερα συνεχόμενα χρόνια, από τα 19 έως τα 23 της σήμερα, η Έλενα, φοιτήτρια Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ακροβατεί ανάμεσα στα δύο άκρα της ίδιας διατροφικής διαταραχής – την ανορεξία και τη βουλιμία. Ενδιάμεσος σταθμός κάθε φορά και κάθε μέρα, το αλκοόλ σε απεριόριστες ποσότητες!


«Δεν είχα ούτε έχω ακόμη την πραγματική εικόνα του εαυτού μου. Μπήκα στο πρόβλημα ξαφνικά. Ξύπνησα μια μέρα και είχα τον φόβο του πάχους, χωρίς να έχω κιλά παραπάνω. Ήθελα να βλέπω τη ζυγαριά να χαμηλώνει. Και ενώ σταμάτησα να τρώω κι έχανα κιλά, θωρούσα ότι πάχαινα. Έχασα πέντε, δέκα, δεκαπέντε κιλά, αλλά δεν έβλεπα καμιά αλλαγή στο σώμα μου…».

Αναγνώρισε τα συμπτώματα και ήξερε από την αρχή: «Ήμουν ανορεκτική και βουλιμική, γιατί είχε προηγηθεί με το ίδιο πρόβλημα η μικρότερη αδερφή μου, που βρέθηκε στο νοσοκομείο με έλκος. Όμως δεν μπορούσα να αντιδράσω και αφέθηκα να παρασύρομαι από το ένα άκρο στο άλλο. Ξεκινούσε η μέρα μου και ή θα έτρωγα ό,τι έβρισκα και θα προκαλούσα αμέσως εμετό ή δεν θα έτρωγα τίποτα. Χωρίς να το καταλάβω βρήκα θερμιδικό στήριγμα στο αλκοόλ που έχει ζάχαρη και σου δίνει ενέργεια. Πίνοντας, αλλάζει η διάθεσή σου, πέφτουν οι άμυνες, γίνεσαι πιο ευχάριστος και πιο κοινωνικός, δραπετεύεις από το πρόβλημα».

«Έπεφτα σε κώμα»

Έτσι, η Έλενα έγινε και αλκοολική. Ενάμιση μήνα πριν, όταν ξεκινούσε την ατομική της θεραπεία στην πρότυπη Μονάδα Διατροφικών Διαταραχών του 18 Άνω του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, που άρχισε πρόσφατα να λειτουργεί στην οδό Βουρνάζου 37 στους Αμπελοκήπους, η Έλενα έπινε υπερβολικά πολύ: «Έπεφτα σε κώμα! Μετά τα πέντε πρώτα ποτήρια ουίσκι, συνέχιζα να πίνω αλλά δεν είχα καθόλου μνήμη. Έπινα παντού, στο σπίτι κι έξω από το σπίτι, ανεξάρτητα από ώρα, μέρα ή συνθήκες. Με ζούσε το αλκοόλ, δεν είχα καμιά πραγματική επιθυμία ζωής».

Η βουλιμία την επισκέπτεται κάθε φορά μετά τη φάση του αλκοόλ: «Με πιάνει μια τρομακτική πείνα. Ανοίγω το ψυγείο και καταπίνω αμάσητα ό,τι υπάρχει μέσα. Δεν καταλαβαίνω τι τρώω, το ψυγείο αδειάζει, δεν ξέρω πόσες θερμίδες μαζεμένες, δεν υπάρχει όριο, πέντε, δέκα χιλιάδες θερμίδες. Καταλήγω σε έναν βαθύ ύπνο και όταν ξυπνάω αρχίζω να βγάζω όλα όσα έχω καταπιεί».

Η αναγνώριση, το πρώτο βήμα


ΥΣΤΕΡΑ από έξι εβδομάδες ατομικής θεραπείας με την κ. Μαρία Σαράντη, ψυχοθεραπεύτρια- παιδοψυχολόγο του 18 Άνω, η Έλενα ήρθε πρόσωπο με πρόσωπο με το πρόβλημά της, αλλά έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει: «Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσεις το πρόβλημα, να παραδεχθείς ότι υπάρχει», εξηγεί η κ. Σαράντη. «Το δεύτερο είναι να αρχίσεις θεραπευτική σχέση με τον θεραπευτή σου. Μετά μπορούμε να μιλήσουμε για θεραπεία. Η Έλενα θέλει χρόνο, έχει σκαμπανεβάσματα και δεν έχει τον έλεγχο της κατάστασης. Γι΄ αυτό και δουλεύουμε ακόμη σε ατομικό επίπεδο, για να μπορέσει στην πορεία να ενταχθεί στην ομάδα. Αυτή την περίοδο προσπαθούμε να κάνουμε σταδιακή απεξάρτηση από το αλκοόλ και να βάλουμε το φαγητό στη ζωή της χωρίς να το βλέπει σαν εχθρό. Τώρα έχει μαζί του μια σχέση πάθους και μίσους. Δεν μπορείς να απαντήσεις σε μια τέτοια ψυχική διαταραχή με τη λογική. Χρειάζεται χρόνος για να νιώσει μια εσωτερική ασφάλεια η Έλενα και να σταματήσει να γεμίζει το κενό στο οποίο βρέθηκε με αλκοόλ, υπερβολική κατανάλωση ή απόλυτη έλλειψη φαγητού». Χωρίς διακρίσεις

Η Μονάδα Διατροφικών Διαταραχών, όπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» η ψυχίατρος κ. Κατερίνα Μάτσα, διευθύντρια της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω, «απευθύνεται σε όλους όσους έχουν ανάγκη και παίρνουν οι ίδιοι την απόφαση, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Το πρόγραμμά μας αφορά όλα τα άτομα που εμφανίζουν περισσότερες από μία εξαρτήσεις.

Το 30%- 40% των εξαρτημένων που προσέρχονται και εντάσσονται σε κάποιο από τα θεραπευτικά μας προγράμματα απεξάρτησης εμφανίζουν συνύπαρξη της εξάρτησης από ουσίες (ναρκωτικά ή αλκοόλ) με κάποια άλλη διαταραχή- ψυχική, διατροφική ( ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία ή ανεξέλεγκτη υπερφαγία), ακόμα και από το Διαδίκτυο ή από τον τζόγο. Στο 18 Άνω προσέρχεται μεγάλος αριθμός εξαρτημένων ατόμων, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, με διαταραχές διατροφής. Η δημιουργία αυτής της μονάδας ήταν μια αντικειμενική αναγκαιότητα και κάτι αντίστοιχο σε ευρωπαϊκή κλίμακα υπάρχει μόνο στην Αγγλία».

«Η μία γίνεται ο καθρέφτης της άλλης»


Η ΑΝΝΑ, η Γιάννα, η Ελπίδα και η Χαρά είναι τα μέλη της πρώτης ομάδας εξαρτημένων γυναικών που έχουν και πρόβλημα διατροφικής διαταραχής και μαζεύονται κάθε μεσημέρι Δευτέρας για τη θεραπεία τους με την ψυχοθεραπεύτρια κ. Μαρία Σαράντη στην οδό Βουρνάζου 37 (τηλ.: 210 6448003). Η Άννα είναι 31 ετών και πάσχει από νευρική ανορεξία εδώ και 15 χρόνια. Είχε καταντήσει σκιά του εαυτού της. Παράλληλα ήταν εξαρτημένη από διάφορες ουσίες αλλά και από αλκοόλ: «Όταν δουλεύεις τις αιτίες που προκαλούν ένα πρόβλημα, το πρόβλημα περιορίζεται. Η Άννα άρχισε να κάνει σχέσεις στη ζωή της μέσα από την ομάδα», λέει η κ. Σαράντη.

Συνειδητοποίηση

Η Γιάννα είναι 32 ετών και μητέρα ενός μικρού αγοριού. Μετά την απεξάρτησή της από τα ναρκωτικά εμφάνισε εξάρτηση από το φαγητό- ανεξέλεγκτη υπερφαγία. Η Ελπίδα είναι 30 χρόνων, καθηγήτρια σε λύκειο και παρουσίασε ψυχογενή ανορεξία και βουλιμία. Αυτή τη στιγμή καταφέρνει να διαχειρισθεί τη σχέση της μέσα στην ομάδα και να μένει στο πλαίσιο της σχέσης ακόμα και όταν τα πράγματα είναι ασφυκτικά. Η Χαρά είναι 40 ετών, μητέρα ενός κοριτσιού και πρώην τοξικομανής. Μετά την απεξάρτησή της εμφάνισε μια μόνιμη αίσθηση πείνας και παρά το γεγονός ότι κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες φαγητού είχε συνέχεια ένα ανικανοποίητο αίσθημα.

Έχει συνειδητοποιήσει το πρόβλημά της και προσπαθεί να το λύσει. «Αυτό που γίνεται στην ομάδα είναι ότι μιλάμε αληθινά μεταξύ μας και η μία γίνεται ο καθρέφτης της άλλης. Καθεμία μοιράζεται τα προσωπικά της βιώματα και τραύματα ενώ τα άλλα μέλη αφουγκράζονται και απαντούν με θαλπωρή και κατανόηση. Ξέρουν ότι δεν είναι μόνες πλέον και ότι υπάρχει διέξοδος», καταλήγει η κ. Μ. Σαράντη.