Στοιχεία- σοκ για την εγκληματική ρύπανση στη Βοιωτία και τη Βορειοανατολική Αττική με εξασθενές χρώμιο και άλλες καρκινογόνες ουσίες καταγράφει έρευνα του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, η οποία αποκρυπτόταν επιμελώς από τους ενδιαφερομένους και αποκαλύπτουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ».

Αν και η συγκεκριμένη μελέτη ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2008 και κοινοποιήθηκε στην Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων του ΥΠΕΧΩΔΕ, δεν δόθηκε στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής- η οποία επίμονα τη ζητούσε επί πέντε μήνες – με την αιτιολογία ότι «κατά τη γνώμη της υπηρεσίας μας, δεν τεκμηριώνονται επαρκώς τα συμπεράσματά της». Ωστόσο, ειδικοί επιστήμονες που διάβασαν τη μελέτη κάνουν λόγο για «εις βάθος λεπτομερειακή έρευνα τόσο από την πληθώρα των ρυπαντών που αναλύονται όσο και από τη γεωγραφική έκταση. Δεν μπορεί αυτή η έρευνα να χαρακτηρίζεται αναγνωριστική όταν υπάρχουν πάνω από 80 σημεία υδροληψίας και αναλύονται τουλάχιστον 7 ρύποι». Οι ουσίες

Στην «Αναγνωριστική υδρογεωλογική- υδροχημική έρευνα ποιοτικής επιβάρυνσης των υπόγειων νερών της ευρύτερης περιοχής της λεκάνης του Ασωπού», που εκπονήθηκε από τον Τομέα Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος του ΙΓΜΕ, καταγράφονται συγκεντρώσεις που ξεπερνούν τα 100 μικρογραμμάρια εξασθενούς χρωμίου ανά λίτρο νερού. Αυτές εντοπίζονται στην Παραλία Αυλίδος, βορειοανατολικά του Αγίου Θωμά, δυτικά από τα Οινόφυτα και νοτιοανατολικά του Ασπροκάμπου. Συγκεντρώσεις της τάξεως των 50 μικρογραμμαρίων εξασθενούς χρωμίου εμφανίζονται κατά κύριο λόγο νότια των Οινοφύτων πέριξ της κοίτης του Ασωπού, βόρεια και ανατολικά του Ασπροκάμπου, ενώ στα 20-30 μικρογραμμάρια βρίσκονται τα υπόγεια ύδατα βόρεια του Σχηματαρίου, στον Ωρωπό και το Χαλκούτσι. Την ίδια ώρα το όριο ποσιμότητας σύμφωνα με την νομοθεσία είναι 50 μικρογραμμάρια ολικού χρωμίου- και όχι μόνο εξασθενούς- ανά λίτρο, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατατάσσει το εξασθενές χρώμιο ως καρκινογόνο ουσία που δεν θα έπρεπε να συναντάται στο νερό.

Όμως η έρευνα του ΙΓΜΕ δεν περιορίστηκε στον επίμαχο καρκινογόνο ρυπαντή. Συγκεντρώσεις ολικού σιδήρου που ξεπερνούσαν τα 1.000, ακόμα και τα 2.000 μικρογραμμάρια ανά λίτρο (το όριο ανέρχεται στα 200) εντοπίστηκαν στα υπόγεια ύδατα ανατολικά της Παραλίας Αυλίδας, στον κάμπο του Ασωπού νότια των Οινοφύτων, βόρεια του Χαλκουτσίου, ανατολικά της Συκαμίνου, βορειοδυτικά του Αγίου Θωμά και νότια του Ασπροκάμπου. Όσο για τις συγκεντρώσεις νικελίου- του οποίου το όριο είναι 20 μικρογραμμάρια- υπερβάσεις καταγράφηκαν στα δείγματα υπόγειων νερών που ελήφθησαν από την περιοχή ανάμεσα στα Οινόφυτα και τον Ωρωπό και βορειοανατολικά του ρέματος Θερμιδώνα, παραποτάμου του Ασωπού. Επιπλέον, στην έρευνα εντοπίστηκαν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών, φωσφορικών αλλά και ολικού χρωμίου που ξεπερνούσαν κατά πολύ τα υπάρχοντα όρια.

Στο συρτάρι

Ήταν Απρίλιος του 2008 όταν ο νομάρχης Ανατολικής Αττικής κ. Λεωνίδας Κουρής με έγγραφό του προς το ΙΓΜΕ ζητούσε να του κοινοποιηθεί η συγκεκριμένη μελέτη. «Μου απάντησαν ότι η έρευνα είχε γίνει για λογαριασμό της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων και ως εκ τούτου πραγματοποιήσαμε νέο αίτημα για την αποστολή αντιγράφου», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Κουρής. Το πρώτο αίτημα της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής προς την Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων εστάλη στις 12 Μαΐου 2008 αλλά δεν υπήρξε απάντηση. Ακριβώς την ίδια τύχη είχαν και τα δύο επόμενα αιτήματα της Νομαρχίας τα οποία εστάλησαν στις 12 Ιουνίου και 23 Ιουλίου 2008. «Επανέρχομαι για πολλοστή φορά στο από μηνών αίτημά μας για την αποστολή αντιγράφου της μελέτης για τη ρύπανση του Ασωπού που έχει εκπονηθεί από το ΙΓΜΕ για λογαριασμό της υπηρεσίας σας. Παράλληλα είναι αναγκαίο να μας σταλούν οι μετρήσεις για την παρακολούθηση της ρύπανσης του Ασωπού που διενεργούνται για λογαριασμό της υπηρεσίας σας» έγραφε το τέταρτο αίτημα του κ. Κουρή προς την Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων στις 3 Σεπτεμβρίου 2008. Δεκαπέντε ημέρες μετά, η απάντηση της υπηρεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ ανέφερε ότι «η μελέτη στην οποία αναφέρεστε δεν ήταν παρά μια αναγνωριστική έρευνα για μία πρώτη αναγνωριστική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης ρύπανσης των υπόγειων νερών της περιοχής». Επιπλέον ότι η μελέτη «έχει ήδη επιστραφεί στο ΙΓΜΕ με την επισήμανση ότι, κατά τη γνώμη της υπηρεσίας μας, δεν τεκμηριώνονται επαρκώς τα συμπεράσματά της. Επισημάνθηκε επίσης από την πλευρά μας η ανάγκη να γίνουν συστηματικές εργασίες για τον ακριβέστερο προσδιορισμό της κίνησης των υπογείων υδάτων στην ευρύτερη περιοχή…».

ΤΟ «ΜΠΛΟΚΟ»

Αρνήθηκαν να δώσουν τη μελέτη στη Νομαρχία Αττικής

Το υπουργείο αγνοεί το ΙΓΜΕ

ΟΠΩΣ ΤΟΝΙΖΕΙ στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημόνων του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών κ. Παναγιώτης Σαμπατακάκης, «το ΙΓΜΕ διαθέτει εμπειρία άνω των 50 χρόνων και καμία του μελέτη δεν έχει αμφισβητηθεί. Πάνω από 200 επιστήμονες πραγματοποιούν έρευνες σε διαπιστευμένα εργαστήρια, και ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε ένας από τους επίσημους φορείς για την ανάλυση των υπόγειων υδάτων. Αυτό αποδεικνύεται από την κατ΄ επανάληψη συνεργασία μας με την ΚΕΔΚΕ για την ύδρευση των δήμων, η οποία έχει αναθέσει στο ΙΓΜΕ μελέτες ποιοτικού ελέγχου των υδάτων. Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνούν ότι το 1992 κατά την περίοδο της μεγάλης ξηρασίας η πολιτεία προσέτρεξε στη βοήθεια του ΙΓΜΕ για την εξεύρεση κατάλληλων ποιοτικά υπογείων υδάτων ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της Αθήνας σε νερό. Αυτή τη στιγμή, αντίθετα με αυτό που ισχύει για τους αντίστοιχους φορείς στις ευρωπαϊκής χώρες, το ΙΓΜΕ δεν χρηματοδοτείται και περιμένει σαν ζήτουλας την ελεημοσύνη από κάποια υπουργεία».

Στην απάντηση της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων προς την Νομαρχία Ανατολικής Αττικής στις 18 Σεπτεμβρίου 2008 αναφερόταν επίσης ότι «προτείναμε στο ΙΓΜΕ την επεξεργασία λεπτομερούς πρότασης ερευνητικής μελέτης που θα εκπονήσει το ΙΓΜΕ με χρηματοδότηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ σχετικά με την επιβάρυνση των υπογείων νερών της περιοχής. Η ερευνητική μελέτη θα περιλαμβάνει συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας και ποσότητας των υπόγειων νερών με ικανό αριθμό δειγμάτων για χρονική περίοδο τουλάχιστον 2 χρόνων… Η Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων θεωρεί ότι μόνο με την εκπόνηση της παραπάνω ερευνητικής μελέτης θα καταστεί δυνατόν να καθοριστούν αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης των υπόγειων υδάτων της ευρύτερη περιοχής σε μακροπρόθεσμη βάση».

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, το ΙΓΜΕ έχει υποβάλει από τον περασμένο Δεκέμβριο ολοκληρωμένο σχέδιο για την προαναφερόμενη ερευνητική μελέτη, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει λάβει κάποια απάντηση.

Είχαν αρνηθεί τα ευρήματα

ΑΠΟ ΤΙΣ 31 Ιουλίου 2008 με δημοσίευμά τους «ΤΑ ΝΕΑ» αποκάλυπταν στοιχεία από την κρυφή έρευνα για τα υπόγεια ύδατα της ευρύτερης περιοχής του Ασωπού. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόταν ότι «σε περιοχές όπου πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις εμφανίζονται συγκεντρώσεις έως και 6 φορές πάνω από τα όρια για διάφορα βαρέα μέταλλα και τοξικές ουσίες και μέχρι 140-150 μικρογραμμάρια εξασθενούς χρωμίου ανά λίτρο νερού». Την ίδια ημέρα το γραφείο Τύπου του ΥΠΕΧΩΔΕ εξέδωσε ανακοίνωση 10 σημείων κριτικής στο δημοσίευμα όπου και επεσήμανε ότι «τα αναφερόμενα στο δημοσίευμα στοιχεία για τα υπόγεια νερά δεν έχουν τεθεί ποτέ υπόψη του ΥΠΕΧΩΔΕ από οποιαδήποτε πηγή και ως εκ τούτου δεν τα γνωρίζουμε».

Στη μελέτη του ΙΓΜΕ που βρίσκεται στη διάθεση των «ΝΕΩΝ», αποκαλύπτεται ότι στη γεώτρηση 24 στην Παραλία Αυλίδας οι συγκεντρώσεις εξασθενούς χρωμίου φτάνουν τα 140 μικρογραμμάρια ανά λίτρο ενώ στη γεώτρηση 107 (βορειοδυτικά του Αγίου Θωμά) τα 156 μικρογραμμάρια. Επιπλέον, στη μελέτη καταγράφονται συγκεντρώσεις ολικού σιδήρου έως και 2.700

μικρογραμμάρια, ενώ το όριο ανέρχεται στα 200. Η «αναγνωριστική υδρογεωλογική- υδροχημική έρευνα ποιοτικής επιβάρυνσης των υπόγειων νερών της ευρύτερης περιοχής του Ασωπού» έχει σταλεί από το ΙΓΜΕ στην Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων του ΥΠΕΧΩΔΕ από τα τέλη Φεβρουαρίου του 2008.