Νεκροί για το τίποτα. Έφηβοι που έχασαν τη ζωή τους, τις περισσότερες φορές από την αστυνομική βία, αποτέλεσαν την αφορμή για το ξέσπασμα ταραχών σε πολλές χώρες της Ευρώπης.


Κοινό όλων αυτών των περιστατικών, όπως και των εξεγέρσεων στο Λος Άντζελες το 1992, είναι η οργή των διαδηλωτών που στη μεγάλη πλειοψηφία τους προέρχονταν από υποβαθμισμένες περιοχές, κοινότητες ανθρώπων που ζούσαν σε άθλιες συνθήκες μέσα στην ανεργία και τη φτώχεια. «Νεκροί για το τίποτα»: το σύνθημα στις μπλούζες των εξεγερμένων στο Παρίσι, το σύνθημα που φώναζαν οι διαδηλωτές στο Μπρίξτον, το σύνθημα που έγραφαν στους τοίχους της Γένοβας οι φίλοι του Κάρλο Τζουλιάνι.

Τι μπορεί να συνδέει τους Αφρικανούς μετανάστες στα περίχωρα του Παρισιού, με τους μαύρους του Λος Άντζελες και τους διαδηλωτές της Αθήνας; «Το κοινό σε όλες αυτές τις ταραχές», παρατηρεί ο Αντώνης Λιάκος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, «δεν είναι τόσο η αστυνομική βία που τις προκαλεί- αυτό αποτελεί την ευκαιρία να κατεβεί ο κόσμος στον δρόμο. Υπάρχει η αποξένωση μεγάλων κομματιών πληθυσμού από την πορεία της οικονομίας, έχουν αποξενωθεί από την πολιτική αντιπροσώπευση, από την πολιτισμική ενσωμάτωση. Παρατηρούμε μια απώλεια ηγεμονίας μέσα στην ίδια την κοινωνία, μια διακυβέρνηση η οποία είναι ανεπαρκής και έτσι οδηγεί σε βαθιές διαιρέσεις της κοινωνίας οι οποίες καταλήγουν σε βίαιες αναμετρήσεις. Υπάρχει, δηλαδή, η γκετοποίηση ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας».

«Η ευθύνη για τα γεγονότα κοινωνικής βίας και τις φωτιές», σημειώνει η Άννα Φραγκουδάκη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, «ανήκει στους εκπροσώπους του κράτους. Πόσο καιρό τώρα τα ΜΜΕ μιλάνε κάθε μέρα για δύο θέματα, την οικονομική κρίση και τα οικονομικά σκάνδαλα; Οι φόροι, η ακρίβεια, οι μισθοί και οι συντάξεις που δεν φθάνουν για τα απαραίτητα. Και παράλληλα αμύθητα πλούτη και παρανομίες των εκπροσώπων των εξουσιών και των θεσμών. Κάθε βράδυ οι πολίτες ακούν στις ειδήσεις για παραβιάσεις των νόμων που κάνουν οι ίδιοι οι τηρητές των νόμων. Η αγανάκτηση σωρεύεται. Η οικονομική κρίση μετατρέπεται σε κοινωνική. Οι φτωχοί εξαγριώνονται ενάντια στους πλούσιους. Και τότε επειδή οι πραγματικά πλούσιοι είναι αλλού από όπου γίνονται οι φασαρίες και πολλαπλά προστατευμένοι, η οργή ξεσπά στους κάθε λογής νοικοκυραίους, τα μαγαζιά, τις εξώπορτες πολυκατοικιών, τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα».

Τα επεισόδια επεκτάθηκαν σε πολλές πόλεις σχεδόν ταυτόχρονα. Υπάρχει άλλο τέτοιο προηγούμενο στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα; «Μόνο στην περίοδο του Πολυτεχνείου, το έχουμε ξαναζήσει», τονίζει ο Αντώνης Λιάκος. «Και μην σας φανεί περίεργη η σύγκριση. Μέσα στα παιδιά που δεν έχουν γνωρίσει δικτατορία, η εγγραφή της σύγχρονης κατάστασης είναι ίδια με την αποξένωση που ένιωθαν οι νέοι επί χούντας. Οι ταραχές δεν είναι εντελώς τυφλές. Έχουν έναν συμβολισμό- το αποστερημένο υποκείμενο γίνεται κυρίαρχος του δρόμου και γνωρίζει τη χαρά της διαδήλωσης. Υπάρχουν όλα τα χαρακτηριστικά μιας τελετουργίας». Πού βρίσκονται λοιπόν οι ευθύνες; «Σε όλους, ακόμα και στην αντιπολίτευση και στους πολίτες», πιστεύει η Άννα Φραγκουδάκη. «Η αστυνομική βία λειτουργεί σαν σπίθα στο άχυρο. Η πυρκαγιά, όμως, είναι δείγμα κοινωνικών και πολιτικών αδιεξόδων. Όταν μια κοινωνία συμβιώνει με πολίτες που λέγονται «ομάδες στο περιθώριο», με την ανοχή όλων των υπολοίπων, θα πληρώσει οπωσδήποτε μια μέρα το κόστος της ύπαρξής τους».

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

«Η ευθύνη για τα γεγονότα κοινωνικής βίας ανήκει στους εκπροσώπους του κράτους», λέει η καθ. Άννα Φραγκουδάκη

1 ΜΠΡΙΞΤΟΝ

1981, 1985, 1995:

Σε αυτή την περιοχή του Νότιου Λονδίνου με τα μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, ξέσπασαν το 1981 οι χειρότερες ταραχές στη βρετανική πρωτεύουσα τον 20ό αιώνα. Ακολούθησαν βίαια επεισόδια και το 1985 αλλά και το 1995. Τον Απρίλιο του ΄81 το πλήρωμα ενός περιπολικού προσπαθούσε να βοηθήσει έναν νεαρό μαύρο που είχε μαχαιρωθεί. Γύρω τους συγκεντρώθηκε πλήθος το οποίο θεώρησε ότι οι αστυνομικοί προχωρούσαν στη σύλληψη του νεαρού και τους επιτέθηκε. Τα επεισόδια γενικεύτηκαν, περισσότερα από 400 άτομα τραυματίστηκαν, εκατοντάδες αυτοκίνητα πυρπολήθηκαν και 150 κτίρια καταστράφηκαν. Τις επόμενες 10 ημέρες οι ταραχές εξαπλώθηκαν και σε πολλές άλλες πόλεις της Βρετανίας, κυρίως σε περιοχές που είχαν οικονομικά προβλήματα.

Τέσσερα χρόνια αργότερα αστυνομικοί εισέβαλαν στο σπίτι της Τζαμαϊκανής Ντόροθι Γκρος στο Μπρίξτον και την πυροβόλησαν ενώ έψαχναν για τον γιο της. Όταν τα νέα μαθεύτηκαν, πλήθος μαζεύτηκε έξω από το αστυνομικό τμήμα και επί 48 ώρες η περιοχή γνώρισε βίαια επεισόδια, λεηλασίες, πυρπολήσεις ενώ δεκάδες άτομα τραυματίστηκαν.

Το 1995, στις 13 Δεκεμβρίου ο 26χρονος Γουέιν Ντάγκλας πέθανε ενώ βρισκόταν στα χέρια της αστυνομίας. Ταραχές ξέσπασαν και πάλι, οδοφράγματα στήθηκαν στους δρόμους και οι αναλυτές διαπίστωσαν ότι τα αίτια που προκάλεσαν τα επεισόδια του 1981 παραμένουν αδιερεύνητα.

2 ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ

Απρίλιος 1992:

Στις 3 Μαρτίου 1991 αστυνομικοί κάνουν νόημα στο αυτοκίνητο που οδηγεί ο μαύρος οικοδόμος Ρόντνεϊ Κινγκ να σταματήσει. Εκείνος επειδή έχει πιει και βρίσκεται έξω με αναστολή δεν τους υπακούει. Έπειτα από καταδίωξη τον σταματούν. Καθώς βγαίνει από το αυτοκίνητο τρεκλίζει και 4 αστυνομικοί πέφτουν επάνω του. Εκείνος αντιστέκεται και δέχεται βροχή χτυπημάτων ενώ άλλοι 5 αστυνομικοί όρθιοι πιο πέρα παρακολουθούν αμέτοχοι τη σκηνή. Στη δίκη που γίνεται ένα χρόνο μετά μόνο ένας εκ των αστυνομικών καταδικάζεται. Η απόφαση προκαλεί οργή στις φτωχικές συνοικίες του Λος Άντζελες. Χιλιάδες άτομα βγαίνουν στους δρόμους ενώ οι ταραχές εξαπλώνονται στο Λας Βέγκας και την Ατλάντα. Στο Λος Άντζελες 53 άτομα χάνουν τη ζωή τους, 2.500 τραυματίζονται, ξεσπούν περισσότερες από 7.000

φωτιές, καταστρέφονται 3.100 επιχειρήσεις και οι ζημιές φθάνουν σε κόστος το 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Παρεμβαίνει ο στρατός και σημειώνονται πάνω από 10.000

συλλήψεις. Το δημοφιλές βιντεοπαιχνίδι «Grand Τhef Αuto» βασίζεται στις ταραχές του Λος Άντζελες, ο Ρόντνεϊ Κινγκ κερδίζει αποζημίωση 3,8 εκατομμυρίων δολαρίων και σήμερα πρωταγωνιστεί σε ριάλιτι με θέμα την αποκατάσταση της υγείας διασημοτήτων…

4 ΙΤΑΛΙΑ

Ιούλιος 2001:

Περισσότεροι από 200.000 διαδηλωτές συγκεντρώνονται στη Γένοβα για να διαδηλώσουν στη διάρκεια της συνόδου κορυφής της G8, των 8 πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικών χωρών της Δύσης. Στις 20 Ιουλίου ο 23χρονος Κάρλο Τζουλιάνι την ώρα που παίρνει μέρος σε διαδήλωση πυροβολείται από καραμπινιέρο στην πλατεία Αλιμόντα, καθώς το αυτοκίνητο της αστυνομίας έχει περικυκλωθεί από πλήθος. Ο Τζουλιάνι, που φορούσε μια μπλε μάσκα του σκι, αρπάζει έναν πυροσβεστήρα και κινείται να τον πετάξει προς το περιπολικό. Ο καραμπινιέρος Μάριο Πλακανίκα τον πυροβολεί από κοντινή απόσταση ανάμεσα στα μάτια. Ο οδηγός του αυτοκινήτου βάζει όπισθεν και περνά πάνω από το σώμα του ενώ μετά κάνει μπρος και τον ξαναπατά. Η νεκροψία θα δείξει ότι ο νεαρός ήταν ακόμα ζωντανός και εάν δεν είχε δεχθεί τα χτυπήματα από το αυτοκίνητο θα μπορούσε να είχε ζήσει. Αργότερα ο αστυνομικός αθωώνεται επειδή σύμφωνα με την απόφαση «είχε πυροβολήσει στον αέρα και η σφαίρα εξοστρακίστηκε σε μια πέτρα που είχε ριχθεί στον αέρα εκείνη τη στιγμή και χτύπησε τον Τζουλιάνι». Βίαια επεισόδια ακολούθησαν την δολοφονία και το όνομα του Τζουλιάνι δόθηκε σε πλατείες και δρόμους σε αρκετές χώρες ενώ γράφτηκαν και πολλά τραγούδια 3 ΒΡΕΤΑΝΙΑ

καλοκαίρι 2001:

Βίαια επεισόδια ξεσπούν στις περιοχές του Μπάρνλεϊ, του Όλντχαμ και του Λιντς, με ρίψη μολότοφ, πλιάτσικο σε μαγαζιά και κάψιμο πολλών αυτοκινήτων. Όλα ξεκίνησαν όταν μια οικογένεια Ασιατών μεταναστών παραπονέθηκε στους λευκούς γείτονες ότι είχαν πολύ δυνατά τη μουσική. Εκείνοι επιτίθενται στην οικογένεια, τα νέα διαδίδονται και ξεκινούν συγκρούσεις λευκών και μεταναστών, που γενικεύονται όταν παρεμβαίνει η αστυνομία. Οι περιοχές όπου ξέσπασαν τα επεισόδια είναι από τις πιο φτωχές στη Βρετανία και με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας. Παρά τις υποσχέσεις, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει μέχρι σήμερα. 5 ΓΑΛΛΙΑ

Οκτώβριος- Νοέμβριος 2005, Νοέμβριος 2007:

Το μαθητικό κίνημα στη Γαλλία έβραζε όλο το 2005 και το ξέσπασμα ήρθε στις 27 Οκτωβρίου στην περιοχή του Κλισί, ενός εργατικού προαστίου στα ανατολικά του Παρισιού. Μια παρέα 10 παιδιών αφρικανικής καταγωγής είχαν πάει να παίξουν ποδόσφαιρο σε μια αλάνα και καθώς επέστρεφαν στα σπίτια τους είδαν ένα περιπολικό. Προκειμένου να μην τους σταματήσουν για εξακρίβωση στοιχείων, μια διαδικασία συχνή στην περιοχή εκείνη, άρχισαν να τρέχουν και δύο εξ αυτών κρύφτηκαν σε ένα σταθμό ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα ο Ζιεντ Μπενά και ο Μπουνά Τραορέ να πεθάνουν από ηλεκτροπληξία. Αμέσως οι ανατολικές συνοικίες της γαλλικής πρωτεύουσας πήραν φωτιά ενώ οι ταραχές εξαπλώθηκαν γρήγορα σε πολλές πόλεις της χώρας, όπως η Τουλούζη, η Λιλ, το Στρασβούργο, η Μασσαλία και η Λυών. Στις 8 Νοεμβρίου ο πρόεδρος Ζακ Σιράκ επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης- έως τον Ιανουάριο- χωρίς όμως αυτό να οδηγήσει σε εκτόνωση. Εκατοντάδες άτομα συνελήφθησαν και προκλήθηκαν τεράστιες υλικές ζημιές.

Δύο χρόνια αργότερα στο προάστιο Βιλιέ-λε-Μπελ ο 15χρονος Σ. Μουσίν και ο 16χρονος Σ. Λαραμί επέβαιναν σε μοτοσυκλέτα, η οποία συγκρούστηκε με περιπολικό. Οι οικογένειες των εφήβων κατηγόρησαν τους αστυνομικούς ότι έπεσαν πάνω στη μοτοσυκλέτα και άφησαν τα παιδιά να πεθάνουν. Βίαια επεισόδια ξέσπασαν σε όλη την περιοχή. Ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί που βρισκόταν για επίσκεψη στην Κίνα έδωσε εντολή να αναπτυχθεί στην περιοχή μεγάλη αστυνομική δύναμη. Φέτος τον Φεβρουάριο 33 άτομα συνελήφθησαν για πρόκληση επεισοδίων.

6 ΒΕΛΓΙΟ

Σεπτέμβριος 2006:

Μετανάστες εξεγέρθηκαν στις Βρυξέλλες αφότου ο 25χρονος Φαϊζάλ Τσααμπάν, ο οποίος είχε φυλακισθεί για κλοπές, βρέθηκε νεκρός στο κελί του. Οι ταραχές ξεκίνησαν στις 23 Σεπτεμβρίου και διήρκεσαν μια εβδομάδα.

7 ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Οκτώβριος 2007:

Οι ταραχές ξεκίνησαν έπειτα από τον θάνατο του μαροκινής καταγωγής 22χρονου Μπιλάλ Μπαγιακά. Ο νεαρός, που αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα, εισέβαλε στο αστυνομικό τμήμα του Σλότερβααρτ και επιτέθηκε σε 2 αστυνομικούς. Εκείνοι τον πυροβόλησαν και όταν έγινε γνωστός ο θάνατός του ξέσπασαν βίαια επεισόδια.

Κούρσα με τον χρόνο για να στολιστεί καινούργιο χριστουγεννιάτικο δέντρο

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Στέφανος Κρίκκης


ΣΕ ΑΓΩΝΑ δρόμου για να αρχίσουν οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις ακόμα και στα μέσα της επόμενης εβδομάδας έχουν αποδυθεί από χθες τα ξημερώματα τα συνεργεία του Δήμου Αθηναίων, προσπαθώντας να αποκαταστήσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα τις καταστροφές που προκλήθηκαν όχι μόνο στο Σύνταγμα αλλά και στους κεντρικούς δρόμους της πόλης.

Ο δήμαρχος Νικήτας Κακλαμάνης, ο οποίος θα επιδιώξει να συναντηθεί με τον Πρωθυπουργό και τους πολιτικούς αρχηγούς μετά τα επεισόδια των τελευταίων 24ωρων, έδωσε εντολή στους προϊσταμένους των Διευθύνσεων του δήμου να ετοιμαστεί το Σύνταγμα και κάθε άλλη πλατεία της πόλης «στις οποίες έρχονται να κάνουν Χριστούγεννα τα παιδιά των μη προνομιούχων». «Όλες οι εγκαταστάσεις πρέπει να είναι έτοιμες για να δώσουν χαρά και ελπίδα σε κάθε παιδί που θα βρίσκεται στην πόλη τις επόμενες μέρες» διευκρίνησε ο δήμαρχος.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως ανέφερε στα «ΝΕΑ» ο αντιδήμαρχος Καθημερινότητας κ. Άγγελος Μοσχονάς, θα γίνει προσπάθεια να αντικατασταθεί άμεσα το μεγάλο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Πλατεία Συντάγματος που κάηκε προχθές το βράδυ, ενώ παράλληλα «προσπαθούμε να καθαρίσουμε δρόμους, πλατείες και πεζοδρόμια, αλλά και να αντικαταστήσουμε όλα τα στολίδια που καταστράφηκαν». Το καρουσέλ

Οι υπηρεσίες του Δήμου θα δώσουν ιδιαίτερο βάρος στην αποκατάσταση των ζημιών που έγιναν στην Πλατεία Συντάγματος και θα προσπαθήσουν στο μέτρο του δυνατού να ετοιμάσουν το μεγάλο καρουσέλ που παραδοσιακά συγκεντρώνει το ενδιαφέρον χιλιάδων παιδιών, πριν από τις 20 Δεκεμβρίου. Επίσης θα προσπαθήσουν να επιδιορθώσουν ζημιές στα πεζοδρόμια και στην πλατεία και θα παραγγείλουν καινούργια ξύλινα κιβώτια με δώρα για τα παιδιά, τα οποία βρίσκονταν ήδη εκεί αλλά κάηκαν. Τέλος θα αντικαταστήσουν τους 1.000 κάδους απορριμμάτων που εκτιμάται ότι καταστράφηκαν ολοσχερώς σε όλη την πόλη.

Τα συνεργεία του Δήμου θα αντικαταστήσουν τους φωτοσωλήνες που στόλιζαν δεκάδες δέντρα και στύλους στην πρωτεύουσα αλλά καταστράφηκαν. Στελέχη του δήμου έλεγαν ότι το «Μαγικό Χωριό» που έχει ετοιμαστεί στον Εθνικό Κήπο και το οποίο θα επισκέπτονταν περισσότερα από 200.000 παιδιά- κρίνοντας από την ανταπόκριση που είχε τα περυσινά Χριστούγεννα- δεν καταστράφηκε και θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει κανονικά μόλις αρχίσουν οι εκδηλώσεις. Οι εκδηλώσεις

Και στις άλλες πλατείες της πόλης τα συνεργεία που Δήμου θα αντικαταστήσουν όσα φωτιστικά σώματα καταστράφηκαν και θα προχωρήσουν στην τοποθέτηση των εγκαταστάσεων για την πραγματοποίηση των μουσικών και θεατρικών εκδηλώσεων που είχαν προγραμματιστεί.

Τα επεισόδια των τελευταίων ημερών πάντως δεν αλλάζουν τον αρχικό σχεδιασμό που είχε κάνει ο δήμος αναφορικά με το εύρος των εκδηλώσεων σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα της πόλης.

Εκτός από τον Εθνικό Κήπο και το Σύνταγμα, που θα αποτελούν την καρδιά του εορταστικού προγράμματος, οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις θα γίνουν στην Πλατεία Κανάρη της Κυψέλης και στην Πλατεία Πέτρουλα στον Κολωνό.

ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ

Ο Ν. Κακλαμάνης ζήτησε από τις υπηρεσίες του δήμου την άμεση αποκατάσταση των ζημιών

Τελευταία Νέα