H λίμνη του παραδείσου

Αν επιθυμείτε να γίνετε έστω για μια φορά παρατηρητής πουλιών, δεν έχετε

παρά να επισκεφθείτε τη λίμνη Κερκίνη. Αν πάλι θέλετε να κολλήσετε το

«μικρόβιο» του birdwatching για πάντα, ελάτε και πάλι εδώ. Μαζί μας.

Είναι αδύνατον να φανταστεί κανείς τη λίμνη της Κερκίνης χωρίς όλα αυτά

τα φτερωτά όντα να πετούν, να κινούνται, να τρέφονται, να φλερτάρουν, να

τσακώνονται γύρω απ’ αυτή. Έτσι, θέλει, δεν θέλει, προστίθεται στη λίστα των

παρατηρητών πουλιών και ίσως και στη λίστα εκείνων που απέκτησαν ένα

καινούργιο χόμπι.

H Κερκίνη είναι μια πραγματικά ξεχωριστή περίπτωση υγρότοπου. Είναι ένα

κλασικό παράδειγμα της δύναμης που έχει η φύση, όχι μόνο να αντιστέκεται στις

διάφορες ενέργειες των ανθρώπων αλλά και να τους πείθει, με την αναζωογονητική

της επίδραση, για κάποια λάθη τους. Στην περιοχή και με τη συμβολή του ποταμού

Στρυμόνα (στα βουλγάρικα λέγεται Στρούμια), υπήρχαν πάντα μεγάλες

ελώδεις εκτάσεις, με πλούσια βλάστηση και παραποτάμια δάση που έβριθαν από

ζωή. Έχουν αναφερθεί από ιστορικούς εκατοντάδες είδη ζώων και πουλιών, μεταξύ

των οποίων λεοπαρδάλεις, λύγκες και λιοντάρια! Το 1932, κατασκευάστηκε ένα

φράγμα στο νοτιότερο σημείο της λίμνης, κοντά στο χωριό Λιθότοπος, για

να αντιμετωπίσει το κράτος προβλήματα όπως η επιδημία της ελονοσίας, να δώσει

καλλιεργήσιμη γη, να δημιουργήσει αρδευτικά έργα, να ελέγξει τον Στρυμόνα.

Έτσι γεννήθηκε η λίμνη της Κερκίνης με τη σημερινή της μορφή! Μια τεχνητή αλλά

εν τέλει μια τόσο φυσική λίμνη! Ένας πλουσιότατος υγρότοπος που, σε πείσμα του

κανόνα που λέει πως όπου ο άνθρωπος επεμβαίνει στις φυσικές διαδικασίες το

αποτέλεσμα είναι αρνητικό, κατορθώνει για την ώρα να συνεχίζει ό,τι υπήρχε

στην περιοχή εδώ και αιώνες. Για πόσο ακόμα; Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα που

χρειάζεται πολλή συζήτηση.

Τα πουλιά που θα παρατηρήσετε στη λίμνη

Ας περάσουμε όμως στα πουλιά που είναι οι πραγματικοί πρωταγωνιστές. Και για

να κάνουμε την αναφορά πιο «εύπεπτη» θα προσπαθήσουμε να χωρίσουμε τα πουλιά

σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με την εμπειρία ενός birdwatcher.

*Έτσι, όσοι για πρώτη φορά θα δοκιμάσουν την εμπειρία της παρατήρησης πουλιών

στην περιοχή μπορούν να δουν: αργυροπελεκάνο, ροδοπελεκάνο,

κορμοράνο, λαγγόνα, σταχτοτσικνιά, λευκοτσικνιά,

κρυπτοτσικνιά, νυχτοκόρακα, σκουφοβουτηχτάρι,

πρασινοκεφαλόπαπια, σφυριχτάρι, κιρκίρι,

λευκοπελαργό, αλκυόνα, μελισσοφάγο, τσαλαπετεινό,

γερακίνα. Αν μάλιστα δοκιμάσουν μια βαρκάδα με κάποιον από τους

έμπειρους βαρκάρηδες της περιοχής, σίγουρα θα απολαύσουν το πέταγμα μιας

χουλιαρομύτας, θα δουν τις βουτιές που κάνουν τα

νανοβουτηχτάρια, ίσως και μεγάλες ομάδες φλαμίνγκο τον χειμώνα.

Θα θαυμάσουν πολλά πουλιά να φωλιάζουν την άνοιξη στο Δέλτα του Στρυμόνα, στη

BA πλευρά της λίμνης. Θα δουν επίσης κάποια αρπακτικά, κάποιους δρυοκολάπτες

και κάποια υδρόβια που καλό είναι να ρωτήσουν γι’ αυτά τον οδηγό τους ή

κάποιον από την πιο κάτω κατηγορία!

*Στην επόμενη κατηγορία είναι οι πιο έμπειροι. Εκείνοι που δεν βρέθηκαν για

πρώτη φορά στο πεδίο. Εκείνοι που γοητεύτηκαν από την παρατήρηση πουλιών και

την έχουν υιοθετήσει σαν το αγαπημένο τους χόμπι. H Κερκίνη δεν θα τους αφήσει

παραπονεμένους. Χαλκόκοτα, αργυροτσικνιάς,

μαυρογλάρονο, μουστακογλάρονο, φιδαετός, σαΐνι,

ξεφτέρι, στικταετός, πρασινοτσικλιτάρα,

παρδαλοτσικλιτάρα, βαλκανοτσικλιτάρα, νανοτσικλιτάρα,

κούκος, χαλκοκουρούνα, μαυροβουτηχτάρι,

βουβόκυκνος, σαρδέλα, σουβλόπαπια, χουλιαρόπαπια

και φυσικά όλα τα πιο πάνω!

*Οι πολύ έμπειροι, που σίγουρα ξέρουν τι περιμένουν να δουν και πότε, έχουν

την ευκαιρία να παρατηρήσουν σπάνια πουλιά όπως: μαυροπελαργό,

νεροκότσυφα, καπακλή, ροπαλόπαπια, κυνηγόπαπια,

κουδουνόπαπια, τσικνόπαπια, σταχτόχηνα,

μαυροτσικλιτάρα, σταχτοτσικλιτάρα, μικροτσικνιά,

πετρίτη, νανογέρακο, διπλοσάινο, κραυγαετό,

θαλασσαετό!

*Τέλος, όσοι είναι πολύ έμπειροι αλλά έχουν και την τύχη μαζί τους, μπορεί να

συναντήσουν, ανάλογα με την εποχή του χρόνου, γερανό, νανόχηνα,

βαλτόπαπια, νανόκυκνο, χηνοπρίστη, νανοπρίστη,

βασιλαετό, ψαραετό, χρυσαετό, μπούφο,

κισσόκουκο!!!

Με εύκολη πρόσβαση ο υγρότοπος του Στρυμόνα

Οι φίλοι των πουλιών αλλά κι εκείνοι που δεν ξέρουν ακόμα πόσο τα αγαπούν,

έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν στη λίμνη και στην ευρύτερη περιοχή πολλά

διαφορετικά είδη, συχνά σε μεγάλους αριθμούς. Και μάλιστα σε κάθε εποχή. Ακόμα

κι αν κάποιος είναι αρχάριος ή άπειρος, μπορεί εύκολα να δει αρκετά είδη αφού

η λίμνη είναι προσβάσιμη σχεδόν από κάθε πλευρά της. Ασφάλτινοι ή χωμάτινοι

δρόμοι την κυκλώνουν και μπορεί κανείς να κινηθεί δίπλα ακριβώς από το νερό.

Τα πουλιά μάλιστα κάνουν την παρατήρηση ακόμα πιο εύκολη, καθώς συνηθισμένα

από τους ανθρώπους και λιγότερο φοβισμένα, αφού το κυνήγι απαγορεύεται, δεν

φεύγουν και επιτρέπουν την οπτική επαφή, με λογική απόσταση ασφαλείας.

Πλουσιότατες περιοχές για birdwatching είναι επίσης τα βουνά Μπέλες και

Κρούσια. Σ’ όλη την περιοχή έχουν καταγραφεί πάνω από 300 είδη πουλιών.

Τρία τουλάχιστον απ’ αυτά είναι παγκοσμίως απειλούμενα με εξαφάνιση. Πρόκειται

για τον αργυροπελεκάνο, τη λαγγόνα και τη νανόχηνα. Στον

υγρότοπο μάλιστα φωλιάζει εδώ και χρόνια η λαγγόνα, ενώ τα χαρούμενα νέα

έρχονται από τον αργυροπελεκάνο, που μάλλον φωλιάζει και αυτός. Και τα δύο

αυτά πουλιά είναι εύκολο να τα παρατηρήσει ο επισκέπτης στη λίμνη και στον

Στρυμόνα. Φυσικά με την απαραίτητη προσοχή για να μην ενοχλήσει. H

διακριτικότητα κι ένα ζευγάρι κιάλια θα σας βοηθήσουν σ’ αυτό. Βέβαια η

περιοχή προστατεύεται και μάλιστα πολύ καλά. Ο Φορέας Διαχείρισης και το

Περιβαλλοντικό Κέντρο που υπάρχει χρόνια στο χωριό της Κερκίνης βρίσκονται

συνεχώς σε επιφυλακή. Χωρίς ωράριο. Συχνά-πυκνά αφιλοκερδώς. Αλλά και στον

Λιθότοπο έχει δημιουργηθεί ένα αξιόλογο Κέντρο Ενημέρωσης με πρωτοβουλία του

Δήμου Ηράκλειας και γενικά οι άνθρωποι της περιοχής είναι φύλακες του τόπου.

Προφανώς γιατί έχουν συνειδητοποιήσει την αξία της περιοχής τους

περιβαλλοντικά αλλά και… οικονομικά. Και στις δύο περιπτώσεις το καλό

γίνεται.

ΠΩΣ NA ΠΑΤΕ

H λίμνη της Κερκίνης βρίσκεται στα ΒΔ του Νομού Σερρών και απέχει 600 χλμ.

από την Αθήνα, 100 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και περίπου 40 χλμ. από την

πρωτεύουσα του νομού, τις Σέρρες. Βρίσκεται επίσης στην παραμεθόρια περιοχή,

καθώς λίγα χιλιόμετρα τη χωρίζουν από τη γειτονική Βουλγαρία. H απόσταση

φαντάζει μεγάλη, τουλάχιστον για όσους ξεκινούν από την Αθήνα, αλλά η

διαδρομή, αν εξαιρέσεις το πέταλο του Μαλιακού που χρειάζεται προσοχή και

χαμηλές ταχύτητες, είναι ευχάριστη και γρήγορη. Έχει κανείς πολλούς λόγους για

να παρεκκλίνει από την πορεία του (Καμένα Βούρλα, Τέμπη, Όλυμπος, Αξιός), αλλά

αν δεν το κάνει, σε τεσσερισήμισι ώρες έχει περάσει την Κατερίνη και βρίσκεται

στο τελευταίο στάδιο της διαδρομής για τη λίμνη. Στρίβοντας μετά τα διόδια των

Μαλγάρων, στην τεράστια ταμπέλα που γράφει Εύζωνοι-αριστερά, σε 1 ώρα και κάτι

βρίσκεται στη λίμνη. Υπάρχει και ένας ακόμα καλύτερος τρόπος για να φτάσετε

εκεί. Χρησιμοποιήστε τα ειδικά βαγόνια του ΟΣΕ που μεταφέρουν αυτοκίνητα,

κοιμηθείτε το βράδυ στην κουκέτα σας και πρωί πρωί θα έχετε μόνο το ταξίδι από

τη Θεσσαλονίκη για την Κερκίνη! Όπως και να ‘χει, μόλις δείτε τα ήρεμα νερά

της αμέσως θα ξεκουραστείτε.

ΠΟΥ NA MEINETE

Το πιο γνωστό σημείο της περιοχής για να κοιμηθεί κανείς είναι ο

«ΟΙΚΟΠΕΡΙΗΓΗΤΗΣ» (Γιάννης Ρέκλος-Γιάννης Αβραμίδης, Τηλ. 23270 41450 www.

oikoperiigitis.gr) στο χωριό της Κερκίνης, δίπλα από τη λίμνη. Διαθέτει

όμορφα, ζεστά δωμάτια, με ξύλο σχεδόν παντού και μεγάλα τζάκια για τις κρύες

νύχτες ή για ατμόσφαιρα. Μπορείτε εκεί ν’ ασχοληθείτε και με κάποιες από τις

πολλές δραστηριότητες που προσφέρει το ξενοδοχείο. Το κυριότερο όμως προσόν

του είναι οι άνθρωποί του, που είναι εξίσου ζεστοί, με περιβαλλοντική

ευαισθησία και γνώσεις για τη λίμνη και τα πουλιά, αφού είναι ντόπιοι.

Για κάποιον που θέλει τις ανέσεις ενός ξενοδοχείου, δίπλα όμως από τη λίμνη

και με εξαιρετική θέα, υπάρχει ο «ΕΡΩΔΙΟΣ» (τηλ. 23250-28070 www.

hotel-erodios.gr) στον Λιθότοπο. Το πρωινό του είναι φτιαγμένο με παλιές,

παραδοσιακές, ποντιακές συνταγές.

«Ο ΒΙΓΛΑΤΟΡΑΣ» (Στέργιος Καλέσης, Τηλ. 23270-51231) στα Άνω Πορόια

είναι ένα μικρός αλλά πανέμορφος ξενώνας με οικογενειακό περιβάλλον και

θαυμάσιες πίτες. Βρίσκεται στο Μπέλες, αλλά είναι πάρα πολύ κοντά στη λίμνη.

Όποιος θέλει το κάτι παραπάνω στο σημείο που θα κοιμηθεί, ας δοκιμάσει το

ξενοδοχείο «XAMAM» (τηλ. 23230 41420) στο Άγκιστρο. Τα φυσικά λουτρά

είναι μέσα στον χώρο του.

ΠΟΥ NA ΦΑΤΕ

* Στην Κερκίνη: «ΔΙΟΝΥΣΟΣ» (μπιφτέκια νεροβούβαλου, παντσέτα,

ψητή μελιτζάνα από την κυρία Ανατολή), «KEPKINH», «ΜΠΑΡΜΠΑ

ΝΙΚΟΛΑΣ» (Απ’ τα καλύτερα τηγανητά ψάρια της περιοχής).

* Στα Άνω Πορόια, το «ΜΠΟΥΓΑΖΙ», (νεροβούβαλο ψητό σε ξυλόφουρνο!), το

«ΠΕΣΤΡΟΦΟΤΑΒΕΡΝΑ» (για… πέστροφα) και το «ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ» (γίδα ψητή(!)

και φοβερό ψητό κοτόπουλο).

* Στη Βυρώνεια ο «ΒΥΡΩΝΑΣ» (σουβλάκια και σουτζουκάκια με συνταγή του

παππού).

* Στο Ακριτοχώρι «ΜΠΕΛΕΣ» (γύρος με κασέρι από την κυρία Σοφία).

* Στο Πετρίτσι το «ΟΑΣΗ» (μια όαση από ψητά της ώρας, πλατάνια και νερά

που τρέχουν).