H χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι νόσος που χαρακτηρίζεται

συνήθως από αυξημένη παραγωγή πτυέλων και δυσκολία στην αναπνοή. Οφείλεται σε

μόνιμη στένωση των βρόγχων, δηλαδή των «δρόμων» μέσα από τους οποίους περνάει

ο αέρας της αναπνοής. H στένωση αυτή σχετίζεται σχεδόν αποκλειστικά με το

κάπνισμα. Το χρόνιο κάπνισμα προκαλεί οίδημα των βρόγχων και καταστροφή των

στηριγμάτων τους, με αποτέλεσμα να έχουμε βρόγχους στενούς και χαλαρούς οι

οποίοι εύκολα στενεύουν ακόμη περισσότερο όταν αναπνέουμε, κυρίως στην εκπνοή.

Το αποτέλεσμα είναι ο ασθενής να βιώνει το αίσθημα της δυσκολίας στην αναπνοή

του. H δυσκολία αυτή στα αρχικά στάδια της νόσου εκδηλώνεται μόνο στο ανέβασμα

της σκάλας ή στην ανηφόρα, αλλά επιδεινώνεται όσο ο ασθενής συνεχίζει να

καπνίζει και στο τέλος έχει σοβαρή δύσπνοια ακόμη και στις απλές κινήσεις μέσα

στο σπίτι. Ο πιο εύκολος και αξιόπιστος τρόπος να ελέγξουμε τη στένωση των

βρόγχων είναι μια εξέταση που ονομάζεται σπιρομέτρηση. Ο εξεταζόμενος φυσάει

απότομα, δυνατά και όσο πιο μακριά μπορεί μέσα σ’ έναν σωλήνα, ο οποίος

συνδέεται με ειδική συσκευή που μετράει τον όγκο του αέρα που εκπνέεται. Είναι

γνωστό ότι ο όγκος του αέρα που περνάει μέσα από ένα σωλήνα είναι τόσο

λιγότερος όσο πιο στενός είναι ο σωλήνας. Συνεπώς, ο πάσχων από ΧΑΠ που έχει

στενούς βρόγχους θα βγάλει με τη μέγιστη προσπάθεια μικρότερο όγκο αέρα

συγκριτικά με κάποιον φυσιολογικό. Αυτή η μείωση είναι η κύρια αιτία της

δύσπνοιας. Όσο επιδεινώνεται η ΧΑΠ τόσο μειώνεται ο αέρας της εκπνοής, που

σημαίνει μεγαλύτερη δύσπνοια για τον ασθενή. H σπιρομέτρηση στα χέρια του

ειδικού είναι πολύτιμο εργαλείο για την παρακολούθηση του ασθενούς με ΧΑΠ.

Ο Μάνος Αλχανάτης είναι αναπληρωτής καθηγητής Πνευμονολογίας του

Πανεπιστημίου Αθηνών