H υποχρεωτική εφαρμογή του ΕΓΛΣ στην Ελλάδα το 1991, για τις εταιρείες που

τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας, είχε ως σκοπό τη διευκόλυνση των λογιστηρίων των

μεγάλων εταιρειών, αλλά και των λογιστικών γραφείων στην τήρηση των βιβλίων.

Παράλληλα, δόθηκε η δυνατότητα στα ελεγκτικά σώματα του κρατικού μηχανισμού να

πραγματοποιούν αποτελεσματικότερους ελέγχους, ακολουθώντας συγκεκριμένες

οδηγίες του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, για την εξέταση λογαριασμών

που ενδεχομένως περιείχαν λογιστικά σφάλματα ή και ατασθαλίες. Επιπλέον, η

τυποποίηση των λογαριασμών έδινε τη δυνατότητα για πληρέστερη πληροφόρηση τόσο

των μετόχων όσο και του επενδυτικού κοινού, αφού η αρχή της συγκρισιμότητας

και η εξαγωγή κλαδικών συμπερασμάτων ήταν πλέον πιο αποδοτική.

H μετάβαση βεβαίως στο ΕΓΛΣ σε καμία περίπτωση δεν ήταν «ρόδινη», αν και τα

πλεονεκτήματα από την εφαρμογή τού ΕΓΛΣ ήταν ορατά από την πρώτη στιγμή. Οι

εταιρείες μπορεί μεν να πέρασαν μια περίοδο προσαρμογής, με αύξηση του κόστους

της λειτουργίας των λογιστηρίων, αλλά εξοικονόμησαν χρόνο και χρήμα από την

τυποποίηση των λογιστικών πληροφοριακών συστημάτων και τις συναλλαγές με άλλες

εταιρίες και το Δημόσιο.

Το άρθρο 13 του N. 3229/2004 προσθέτει στον N. 2190/1920 «περί Ανωνύμων

Εταιρειών», τα άρθρα από 134 έως 143 για την εφαρμογή των Διεθνών Λογιστικών

Προτύπων (ΔΛΠ). Με αυτά, όλες οι εισηγμένες εταιρείες είναι υποχρεωμένες από

τις 31/12/2004 να εκδίδουν τις τριμηνιαίες και ετήσιες οικονομικές

καταστάσεις, σύμφωνα με τις αρχές που ορίζει η Επιτροπή των Διεθνών Λογιστικών

Προτύπων (International Accounting Standard Board – IASB). H μετάβαση στα

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα φαντάζει ως ένα κολοσσιαίο επιχειρησιακό σχέδιο με

τις αντιστοίχου βαθμού ανακατατάξεις στη μηχανογράφηση των εταιρειών με την

εισαγωγή του ΕΓΛΣ. Πολλές εισηγμένες εταιρείες, μάλιστα, που φοβήθηκαν την

ανώμαλη αναπροσαρμογή στα ΔΛΠ, χρηματοδότησαν με τεράστια κεφάλαια εταιρείες

συμβούλων, ώστε να εξασφαλίσουν την όσο πιο ομαλή μετάβαση.

Αυτό που από την πρώτη στιγμή αποτελούσε το μεγάλο ερωτηματικό των

διευθυντικών στελεχών ήταν ποια θα ήταν τα πλεονεκτήματα από την εφαρμογή των

ΔΛΠ. Κάποια από αυτά είναι φανερά με την πρώτη ματιά, όπως είναι η

συγκρισιμότητα των οικονομικών καταστάσεων με άλλες χώρες και η δημιουργία

ενός ενιαίου ευρωπαϊκού λογιστικού συστήματος που θα διευκολύνει την

οικονομική σύγκλιση στην E.E. Αυτά όμως δεν είναι αρκετά για να δικαιολογήσουν

το μέγεθος και το κόστος του εγχειρήματος.

Αν θέλαμε να συνοψίσουμε τη μεγαλύτερη συνεισφορά των ΔΛΠ, θα μπορούσαμε να

πούμε ότι δεν είναι άλλη από την αποτίμηση (valuation) και τη γνωστοποίηση

(disclosure). Δηλαδή, ότι το μεγαλύτερο τόλμημα είναι η αλλαγή στον τρόπο με

τον οποίον αποτιμώνται οι επιχειρήσεις και η αποκάλυψη λογιστικών στοιχείων

σχετικά με την αποτίμηση αυτή. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο πρόεδρος του

IASB, sir Tweedie David, θέτει ως κύριο στόχο «την ενδυνάμωση των λογιστικών

προτύπων, ώστε να παρέχουν υψηλού επιπέδου, διαφανείς και συγκρίσιμες

πληροφορίες στις οικονομικές καταστάσεις, προκειμένου να διευκολύνονται οι

επενδυτικές αποφάσεις των ενδιαφερομένων».

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, το πρώτο βήμα ήταν να διαλυθεί το θεμέλιο

της «κλασικής λογιστικής» που δεν είναι άλλο από το ιστορικό κόστος. Τα

πρότυπα, ενσωματώνοντας την έννοια της εύλογης αξίας, επιδιώκουν – και

καταφέρνουν σε μεγάλο βαθμό – να αποτιμώνται τα πάγια της εταιρείας στην

πραγματική τους αξία τη στιγμή της κατάρτισης του ισολογισμού. Το δεύτερο βήμα

είναι να παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες στις οικονομικές καταστάσεις για την

πορεία της επιχείρησης.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ME TA ΔΛΠ

H διαφορετική αντιμετώπιση των οικονομικών γεγονότων – δεδομένων από τον ΚΒΣ

και τα ΔΛΠ, όπως αναφέραμε, δημιουργεί σε αρκετές περιπτώσεις δυσκολίες στην

εναρμόνιση των ελληνικών επιχειρήσεων. Τα προβλήματα αυτά μπορούν να

κατανεμηθούν στις ακόλουθες ενότητες:

1. Προβλήματα που αφορούν το λογιστικό επάγγελμα

Όταν τα λογιστικά βιβλία τηρούνται σύμφωνα με τις αρχές και τους κανόνες των

ΔΛΠ, υπογράφεται ο ισολογισμός, ο λογαριασμός αποτελεσμάτων Χρήσης και οι

φορολογικοί πίνακες από λογιστή φοροτεχνικό, κάτοχο σχετικής άδειας ασκήσεως

επαγγέλματος. H εκμάθηση όμως των ΔΛΠ είναι μια σπουδή που ορισμένες φορές δεν

συμπεριλαμβάνεται στις γνώσεις αρκετών λογιστών. Κατά συνέπεια, προκειμένου να

εφαρμοσθεί η νομοθεσία είναι αναγκαία η ενημέρωση των λογιστών με τις αλλαγές

που προκύπτουν από την εφαρμογή των Προτύπων.

2. Προβλήματα που αφορούν τη μηχανοργάνωση

H πρόσθετη υποχρέωση των εταιρειών να έχουν ιδιαίτερη καταγραφή των

αναβαλλόμενων φόρων αυξάνει σε σημαντικό βαθμό το συνολικό κόστος τήρησης των

βιβλίων. Ταυτόχρονα, αναγκάζει αρκετές εταιρείες να αναβαθμίσουν τα σύστηματα

πληροφορικής που διαθέτουν με την προσθήκη επιπλέον modules. Συγκεκριμένα,

απαιτείται ειδικό διπλό σύστημα για την παρακολούθηση: α) των προβλέψεων των

αποζημιώσεων του προσωπικού, β) των επισφαλών απαιτήσεων και γ) των παγίων

στοιχείων της χρηματοδοτικής μίσθωσης. Τέλος, σημαντικό είναι το κόστος της

αναλυτικής παρακολούθησης ορισμένων λογαριασμών των οποίων τα ΔΛΠ απαιτούν τη

γνωστοποίηση στο Προσάρτημα και την Ετήσια Έκθεση Διαχείρισης (annual report).

3. Προβλήματα που αφορούν την αναμόρφωση του ΚΒΣ

Τα ΔΛΠ προβλέπουν ότι σε περίπτωση σημαντικών λαθών στις οικονομικές

καταστάσεις προηγούμενων Χρήσεων, οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα είτε να

αναπροσαρμόζουν τις οικονομικές καταστάσεις των προηγουμένων ετών είτε να

αναπροσαρμόζουν το αποτέλεσμα της τρέχουσας Χρήσης. Σύμφωνα όμως με το άρθρο

17 του ΚΒΣ, πράξεις που επηρεάζουν τα αποτελέσματα Χρήσης καταχωρίζονται στον

ισολογισμό το αργότερο εντός τεσσάρων μηνών από τη λήξη της Χρήσης. Τίθεται

λοιπόν το ζήτημα αν με την εισαγωγή των ΔΛΠ, τα οποία επιτρέπουν την διόρθωση,

για σκοπούς λογιστικούς, προηγουμένων καταστάσεων, θα μπορούσαν οι

επιχειρήσεις να προβαίνουν στις αντίστοιχες τροποποιήσεις των φορολογητέων

αποτελεσμάτων.

4. Αβεβαιότητα για το εύρος της εφαρμογής των Προτύπων

Οι βλέψεις του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών για την υποχρεωτική

εφαρμογή των Προτύπων από μη εισηγμένες Ανώνυμες Εταιρείες και Εταιρείες

Περιορισμένης Ευθύνης προκαλούν «λογιστικό τρόμο» μόνο στο άκουσμα τους. Τόσο

το κόστος της αλλαγής στη μηχανοργάνωση και τη τήρηση των βιβλίων όσο και οι

«πελατειακές σχέσεις» που θα αποκτήσουν οι επιχειρήσεις με τις εταιρείες

συμβούλων και τους κάθε λογής… γκουρού των ΔΛΠ αποτελούν δυσβάσταχτο κόστος

για τις περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Tips

H μετάβαση…

… στο νέο καθεστώς φαντάζει ως ένα κολοσσιαίο επιχειρησιακό σχέδιο, με

τις αντιστοίχου βαθμού ανακατατάξεις στη μηχανογράφηση των εταιρειών με την

εισαγωγή του ΕΓΛΣ