ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ

Για τη συζήτηση που γίνεται τον τελευταίο καιρό όσον αφορά το κρητικό έθιμο

με τις μπαλοθιές και τη συγκρότηση επιτροπής από προσωπικότητες της Κρήτης

αναφέρεται ο Νίκος Κούνδουρος, ο οποίος τονίζει ότι πάνω από όλα απαιτείται

σεβασμός στην ιστορία της νήσου, σεβασμός στη μνήμη των παππούδων μας και των

πατεράδων μας.

Το έθιμο με τις μπαλοθιές πόσο ριζωμένο είναι στη συνείδηση του κρητικού

λαού;

Τα όρια μεταξύ λεβεντιάς και κουταμάρας είναι παρεξηγημένα. Οι Κρητικοί

αυτοταπεινώνονται και ταπεινώνουν την ιστορία τους.

Γιατί πρέπει να σταματήσει;

Εγώ απάντησα, ας απαντήσουν και οι υπόλοιποι Κρητικοί.

Δεν έχει κοινωνικό χαρακτήρα;

Και πάλι απάντησα.

Μήπως η κατάργηση του εθίμου θίγει την υπερηφάνεια των Κρητών;

H άκρατη και ασύδοτη ανατροπή τής παλιάς ζωής περιλαμβάνει και τις λέξεις

περηφάνια, φιλότιμο, λαϊκός πολιτισμός. Οι κάποιες εστίες αντίστασης στο

πατροπαράδοτο κρητικό ύφος έχουν περιοριστεί ασφυκτικά στα ορεινά χωριά και

στους κατά παράδοση υπερασπιστές του. Δασκάλους, παπάδες, τραγουδιστές και

λυράρηδες.

Τι φταίει που οι μπαλοθιές έχουν γίνει καθημερινότητα;

Δεν φταίει κανείς και φταίνε όλοι.

Πόσες φορές στο γλέντι του γάμου η χαρά γίνεται θρήνος από τις σφαίρες;

Στατιστικά τα νούμερα είναι ασήμαντα.

Τι διαφορά υπάρχει στις βολές που ρίχνονται για τη νύφη και τον γαμπρό;

Ξεχασμένες ρίζες, ξεχασμένα έθιμα. Αυτό που μένει είναι το πάτημα της

σκανδάλης, τίποτα άλλο.

Πιστεύεται ότι το έθιμο προέρχεται από την τουρκοκρατία. Είναι έτσι;

Με ατελείωτα χρόνια τουρκοκρατίας ό,τι δεν είναι άμεσα δεμένο με τη θρησκεία

κατάγεται από τη μακρόχρονη συνύπαρξη των δύο λαών.

Οι μπαλοθιές συνδέονται με αγώνες για την απελευθέρωση της Κρήτης;

Τα όπλα είναι συνώνυμα με μακρόχρονους αγώνες και κυρίαρχο το αίτημα της

λευτεριάς.

Είναι δυνατόν να σχεδιάζεται κατάργηση ενός εθίμου επειδή κάνουν κατάχρηση

ορισμένοι θερμόαιμοι;

Αν το έθιμο είναι ανόητο, οι μερακλήδες της μπαλοθιάς μετέχουν στην ανοησία.

Και δεν φταίνε μόνο οι μπαλοθιές.

Ζωοκλοπές και μπαλοθιές, τι κοινό έχουν;

Τίποτα το κοινό. Στις ζωοκλοπές έχουμε βία και πόλεμο, στις μπαλοθιές έχουμε

γλέντι, γέλιο και αθωότητα.

Έχετε κατά νου κάποια στατιστικά στοιχεία για θύματα από τις μπαλοθιές τα

τελευταία χρόνια;

Τα ποσοστά είναι ασήμαντα, δεν έχουν ανάγκη στατιστικής.

Οι νεώτεροι στην Κρήτη συμφωνούν με την κατάργηση;

Δεν τους ρώτησε κανείς. Και συνεπώς είναι αδιάφοροι για το μη πρόβλημα.

Θα ήταν μια καλή λύση οι μπαλοθιές να μετατραπούν σε αγώνισμα;

Ξέρεις τι έκανε ο διάολος όταν δεν είχε δουλειά;

Εσείς προσωπικώς γιατί είστε αντίθετος; Έχετε ρίξει ποτέ;

Είμαι θύμα αισιοδοξίας.

Τι προτείνετε;

Σεβασμό στην ιστορία της Κρήτης, σεβασμό στη μνήμη των παππούδων μας και των

πατεράδων μας. Κρητικοί, μην ξεγηβεντίζετε την ιστορία σας.

Αν γραφόταν ένα ριζίτικο, τι τίτλο θα μπορούσε να έχει;

«Δακρύζει το τουφέκι μου, κρυμμένο στο πατάρι».

Πόσες μαντινάδες για μπαλοθιές γνωρίζετε;

Προ καιρού, σε ένα γλέντι γάμου, άκουσα μια μαντινάδα που έβαλε σε μεγάλη

δοκιμασία την αγάπη μου για τη σοφία του λαού. «Θα πάρω Ολυμπιακή να ‘ρθω να

σε χωρίσω κι απ’ τον γαμπρό τον πονηρό πάρε την προίκα πίσω». Σχόλια δεν

χρειάζονται.

Πιστεύετε πως με τον διάλογο και τις παραινέσεις θα δοθεί λύση;

Πιστεύω μάλλον σε χωροφυλακίστικες μεθόδους. Το μαγαζί που φιλοξενεί τον γάμο

να κλείσει για έναν μήνα. Έτσι χωρίς παρέμβαση της επίσημης εξουσίας οι

καφετζήδες θα ελέγχουν την τήρηση μιας απαγόρευσης που θα βρίσκεται

κορνιζαρισμένη στον τοίχο του μαγαζιού τους. Ο χρόνος θα αναλάβει τα υπόλοιπα.

Οι άνθρωποι της ορεινής Κρήτης δέχονται έστω και συζήτηση γι’ αυτό το θέμα;

Στους Κρητικούς αρέσει η κοινωνικότητα των καφενείων. Άσε να τα βρουν μεταξύ

τους και εμπιστεύσου τα υπόλοιπα στον χρόνο.