Αναζήτηση
|
|
|
|
Οι επιχειρήσεις σήμερα έχουν πατρίδα – και αυτή είναι η αβεβαιότητα. Ποιες
είναι οι συντεταγμένες της; Ο Μιμητισμός και ο Αποσηματισμός,
όπως το έθεσε ποιητικά και στοχαστικά ο Λουίς Σεπούλβεδα.
«Μιμητισμός είναι η τέχνη του εξαφανίζεσθαι, του να βλέπεις αλλά να μη σε
βλέπουν. Αποσηματισμός είναι το θεατρικό εφέ, χάρη στο οποίο σε βλέπουν αλλά
εσύ δεν βλέπεις τίποτα. Αυτά είναι τα δύο βασικά συστατικά της αβεβαιότητάς
μας» (Λουίς Σεπούλβεδα: «Σημειώσεις εν καιρώ πολέμου», Εκδόσεις Opera, Αθήνα
2004).
Ο διαρκής αγώνας μιας επιχείρησης στις μέρες μας είναι μεταξύ των δύο άκρων
μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού. H επιχείρηση πρέπει να
«βλέπει» και να την «βλέπουν». Πρέπει να «βλέπει» το μακροπεριβάλλον της (την
οικονομία, τη χρηματοοικονομική αγορά, τις κυβερνητικές ρυθμίσεις, τις
κοινωνικές ανάγκες και συμβάσεις). Πρέπει να είναι ευαίσθητη, όχι μόνο έναντι
του κέρδους των μετόχων της, αλλά και σε θέματα ηθικής και κοινωνικής ευθύνης,
καθώς και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Πρέπει να «βλέπει» τους
ανταγωνιστές της, τους προμηθευτές της και φυσικά, τους πελάτες της (να
αναλύει τις ανάγκες τους και να δίνει λύσεις στα προβλήματά τους). Να
προσφέρει κατάλληλα κανάλια διάθεσης των προϊόντων και υπηρεσιών της. Πρέπει
να «βλέπει» τον εαυτό της, τις κύριες δεξιότητες και ικανότητές της, τη
λειτουργική της δομή, την οργάνωσή της, το προσωπικό της. Τα δυνατά της σημεία
και τις αδυναμίες της, τις ευκαιρίες που της παρουσιάζονται και τις πιθανές
απειλές και κινδύνους που την περιτριγυρίζουν.
ΚΡΙΣΙΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
H Γνώση, η Καινοτομία και η Οργάνωση είναι τα κρίσιμα
χαρακτηριστικά μιας επιχείρησης. H σύγχρονη επιχείρηση πρέπει να οργανώνεται,
να προγραμματίζει, να μαθαίνει, να ανανεώνεται, να αλλάζει. Να είναι ευέλικτη,
να τολμά να καινοτομεί (με χρήση τόσο της νέας τεχνολογίας όσο και νέων
επιχειρηματικών μοντέλων) και να τολμά να το κάνει αυτό γνωστό. Οι Δημόσιες
Σχέσεις, άλλωστε, μπορεί – επιγραμματικά – να οριστούν ως «Κάνε το καλό και
πες το», σε αντίθεση με τις παλαιές παροιμίες. Γιατί η σύγχρονη επιχείρηση
δεν αρκεί να «βλέπει» τους άλλους, πρέπει και να είναι ορατή και η ίδια.
H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να γίνεται κανείς ορατός είναι η συνεργασία.
Και αυτό είναι ένα από τα παράδοξα της εποχής μας: σε ένα περιβάλλον –
υστερικού σχεδόν – ανταγωνισμού, προβάλλει περισσότερο από ποτέ η ανάγκη
συνεργιών και συνεργασιών. Παλαιότερα οι επιχειρήσεις έσκαβαν τάφρους ή ύψωναν
τοίχους ολόγυρά τους. Σήμερα οι επιτυχημένες επιχειρήσεις φτιάχνουν γέφυρες.
Οι στρατηγικές συμμαχίες επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να αποκτήσουν συγκριτικό
πλεονέκτημα μέσω της πρόσβασης στους πόρους των συνεργατών τους
(περιλαμβανομένων των αγορών, της τεχνολογίας, του κεφαλαίου, του ανθρώπινου
δυναμικού, της γεωγραφικής επέκτασης των δραστηριοτήτων και της μείωσης του
κόστους).
H συνεργασία με τους άλλους συμπληρώνει τους δικούς μας πόρους και δεξιότητες
– και αυτό έχει ως συνέπεια την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ανάπτυξη, τόσο
τη δική μας όσο και των συνεργατών μας, σημαίνει αύξηση της παραγωγικότητάς
μας, με το να κερδίζουμε χρόνο και χρήμα, μια και δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό
από την αρχή.
Ο χρόνος και το χρήμα που εξοικονομούνται, μπορεί να επενδυθούν στην ανάπτυξη
των πραγματικών δεξιοτήτων του καθενός. Καθώς οι παγκόσμιες αγορές ανοίγουν
και ο ανταγωνισμός μεγαλώνει, οι επιχειρήσεις (ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες)
πρέπει να είναι ανοικτές σε συνεργασίες και ταυτόχρονα, πολύ προσεκτικές με το
ποιους θα συνεργαστούν.
TO MHNYMA
Ίσως το μήνυμα του καιρού μας να είναι ότι ο πόλεμος κερδίζεται πλέον όταν
νικητές είναι και οι δύο αντίπαλοι και αυτό γιατί είναι πολύ πιο κερδοφόρο
(για να πάρουμε την πιο «ρεαλιστική» προσέγγιση) να έχει κανείς ένα μικρό
κομμάτι από μια μεγάλη πίτα, παρά ένα τεράστιο κομμάτι από μια μικρή και εξαθλιωμένη.
H θέση της Ελλάδας στο διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και εξελισσόμενο οικονομικό περιβάλλον, όπου οι
δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης αποτελούν τον κύριο μοχλό της οικονομικής
δραστηριότητας, κρίνεται άκρως απαραίτητη η ικανότητα, από μέρους τόσο των
χωρών όσο και των επιχειρήσεων, να ανταγωνιστούν στο διεθνές σκηνικό.
Από την άλλη, η δημιουργία της ενιαίας αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η
διεύρυνση με τα νέα κράτη-μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (KAE) και
τις δύο νησιωτικές χώρες, την Κύπρο και τη Μάλτα, έχουν διαμορφώσει νέα
δεδομένα. Παράλληλα, ο ταχύς ρυθμός τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας και
οι νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και τηλεπικοινωνίες φέρνουν στην επιφάνεια τον
αγώνα τόσο των χωρών – ιδιαίτερα των ευρωπαϊκών – όσο και των επιχειρήσεων να
αντεπεξέλθουν και να πρωτοπορήσουν. Το πλεονέκτημα, πλέον, μετατίθεται στην
ικανότητα ευελιξίας και δημιουργίας νέας γνώσης, μέσω της οποίας θα καταστεί
δυνατή η απόκτηση όσο το δυνατό μεγαλύτερων οφελών.
Στην οικονομική ανάπτυξη, στην κοινωνική συνοχή, στην παραγωγή και στην
απασχόληση της E.E. όσο και της Ελλάδας, ιδιαίτερο ρόλο κατέχουν οι πολύ
μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΠΜ&MME). Πολύ μικρές – ή,
διαφορετικά, οικογενειακές επιχειρήσεις – ορίζονται εκείνες που απασχολούν έως
10 άτομα (ΕΟΜΜΕΧ). Υπολογίζεται ότι οι πολύ μικρές επιχειρήσεις φτάνουν στο
92% του συνόλου στην E.E., ενώ το 6% αφορά μεσαίες επιχειρήσεις. Το αντίστοιχο
νούμερο για την Ελλάδα (αφορά επιχειρήσεις με 50 – το πολύ – εργαζομένους)
αγγίζει το 99,55%! Αν αναλογιστεί, δε, κανείς ότι αυτές απασχολούν το 74% του
εργατικού δυναμικού του ιδιωτικού τομέα, είναι ευνόητο να αντιληφθεί τον λόγο
για τον οποίο γίνεται τόση συζήτηση περί του θέματος.
Ωστόσο, εκείνο που παρατηρείται έντονα είναι η τάση να αποθαρρύνονται οι MME
από τις διεθνείς εξελίξεις και να καταλήγουν σε διακοπή των παραγωγικών τους
διαδικασιών, αδυνατώντας να αντεπεξέλθουν στον διεθνή ανταγωνισμό και τις νέες
εξελίξεις. Στο σημείο αυτό, κρίσιμος θεωρείται ο ρόλος του κράτους και της
ευρωπαϊκής πολιτικής για την ανάπτυξη ενός συντονισμένου πλαισίου δράσεων, που
εστιάζονται στη στήριξη του τομέα αυτού με την ανάληψη συγκεκριμένων μέτρων.
ΟΙ NOMOI ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Σκόπιμη στο παρόν σημείο κρίνεται μια σύντομη αναφορά στους «νόμους» της
οικονομίας. Κατ’ αρχήν, γίνεται η διάκριση μεταξύ «μακροοικονομίας» και
«μικροοικονομίας». H μακροοικονομία αφορά τον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας
ως σύνολο και έχει να κάνει με τις επιμέρους πολιτικές των ιθυνόντων, την
οικονομική πολιτική και πώς αυτές αλληλεπιδρούν με τις υπόλοιπες παραμέτρους.
Χαρακτηριστική είναι η πολλάκις αναφερθείσα «μείωση των επιτοκίων» από πλευράς
Κεντρικής Τράπεζας ως μέτρο οικονομικής πολιτικής. Από την άλλη, η
μικροοικονομία μελετά τις «μονάδες» που απαρτίζουν την οικονομία και τον τρόπο
με τον οποίο αυτές λειτουργούν. Ως μονάδες μελετώνται η επιχείρηση και τα
νοικοκυριά. Ιδιαίτερα όσον αφορά την επιχείρηση, ερευνάται ο τρόπος με τον
οποίο ο επιχειρηματίας λαμβάνει τις αποφάσεις του για την τιμή και την
παραγόμενη ποσότητα του προϊόντος του ανάλογα με το οικονομικό περιβάλλον μέσα
στο οποίο λειτουργεί. Στην ουσία, ο επιχειρηματίας απλώς «μεγιστοποιεί» τα
κέρδη του, υπολογίζοντας τα έξοδα και τα έσοδά του. Οι δύο αυτοί επιστημονικοί
κλάδοι δεν είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους, αλλά αλληλεπιδρούν και επηρεάζονται
ο ένας από τον άλλον. Έτσι, το «μάνατζμεντ» καλείται να διαδραματίσει
καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση, στην ανάπτυξη και στην επέκταση των
επιχειρήσεων – ειδικά των MME που αποτελούν τον κύριο μοχλό της ευρωπαϊκής και
ελληνικής οικονομίας, δεδομένων του διεθνούς παγκοσμιοποιημένου οικονομικού
περιβάλλοντος και των ταχύτατων τεχνολογικών μεταβολών.
Μάνατζμεντ και ελληνικές επιχειρήσεις
Δεδομένου ότι το μοντέλο της ελληνικής επιχειρηματικότητας βασίζεται στην
παραδοσιακή «οικογενειακή» επιχείρηση, αντιλαμβάνεται κανείς τη δυσκολία να
προσαρμοστεί η ελληνική νοοτροπία στη διεθνή πραγματικότητα. Το πρόβλημα
εστιάζεται κατά κύριο λόγο στη δομή της επιχείρησης και στον τρόπο με τον
οποίο αυτή διοικείται. Τις λύσεις έρχεται να μας δώσει το «μάνατζμεντ».
H σωστή οργάνωση μιας επιχείρησης εξαρχής, με σαφείς και προκαθορισμένους
στόχους αλλά και την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή και το ανθρώπινο
κεφάλαιο, είναι βασική προϋπόθεση για εκείνους που δεν θέλουν απλώς να
«τζογάρουν». Σε αυτό το πλαίσιο, η παγκόσμια – και κατ’ επέκταση η εθνική –
οικονομία και οι νόμοι λειτουργίας της ρυθμίζουν το ευρύτερο περιβάλλον μέσα
στο οποίο καλείται η επιχείρηση να αναλάβει τις κατάλληλες δράσεις και
πολιτικές. Στο ηλεκτρονικό επιχειρείν διαπιστώνεται υστέρηση των Ελλήνων
μικρομεσαίων (MM) επιχειρηματιών, τη στιγμή που η πανευρωπαϊκή έρευνα της
Grant Thornton (διεθνής εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων) το 2001 παρουσίασε
ενθαρρυντικά αποτελέσματα για το σύνολο. Συγκεκριμένα, η έρευνα κατέδειξε ότι
το 45% των επιχειρήσεων που διερευνήθηκαν διαθέτουν στρατηγική ηλεκτρονικού εμπορίου.
Tips
Παλαιότερα…
…οι επιχειρήσεις έσκαβαν τάφρους ή ύψωναν τοίχους ολόγυρά τους. Σήμερα οι
επιτυχημένες επιχειρήσεις φτιάχνουν γέφυρες
