Τι είναι ο μάνατζερ και ποιος ο ρόλος του; H πιο απλή απάντηση προσδιορίζει:

«μάνατζερ είναι αυτός που κάνει τη δουλειά μέσω άλλων» (Follett,

Μ.Ρ.1988). Τι ακριβώς, όμως, κάνει ένας μάνατζερ; Αυτό το ερώτημα είναι

δύσκολο να απαντηθεί, για δύο κυρίως λόγους.

Ο πρώτος λόγος: παρ’ ότι μάνατζμεντ σημαίνει να γίνεται η δουλειά μέσω άλλων,

σπανίως κάποιος μάνατζερ το εφαρμόζει. Συνήθως συμμετέχει σε πολλά κομμάτια

της δουλειάς. Αυτό συμβαίνει συχνά, γιατί οι περισσότερες επιχειρήσεις και

οργανισμοί είναι δομημένες με τέτοιο τρόπο ώστε η πλειοψηφία του προσωπικού να

ασχολείται με κάποια εξειδικευμένη εργασία. Με την πάροδο του χρόνου, κάποιος

που εκτελεί επιτυχώς τα εξειδικευμένα καθήκοντά του αποκτά σταδιακά και

αρμοδιότητες μάνατζμεντ. Για παράδειγμα, οι διευθυντές σε μια τράπεζα είναι

άνθρωποι που προηγουμένως ασχολούνταν με κάποια εξειδικευμένη τραπεζική

δραστηριότητα. Σε πολλά αθλήματα, οι προπονητές είναι πρώην αθλητές.

Αντίστοιχα, πολλοί ιδιοκτήτες εταιρειών ξεκίνησαν τις επιχειρήσεις τους

βασιζόμενοι σε κάποια εξειδικευμένη δεξιότητα ή γνώση που είχαν οι ίδιοι.

Συνεπώς, παρ’ ότι το μάνατζμεντ τείνει πλέον να υποδηλώνει και μια κάποια

υψηλή θέση στην ιεραρχία, δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως θέση ή βαθμίδα, αλλά

κυρίως ως δραστηριότητα. Ένας μάνατζερ σπανίως ασχολείται μόνο με μάνατζμεντ,

αφού ξοδεύει ένα ποσοστό του χρόνου του σε κάποια εξειδικευμένη δραστηριότητα.

Ο δεύτερος λόγος, που καταδεικνύει τη δυσκολία ακριβούς προσδιορισμού της

εργασίας ενός μάνατζερ, είναι ότι υπάρχουν πολλών ειδών μάνατζερ. Για

παράδειγμα, ένας project manager είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση ενός έργου

– π.χ. την κατασκευή ενός κτιρίου – αν συμμετέχει σε μια συμβουλευτική

εταιρεία και ασχολείται με την καταγραφή μιας μελέτης για λογαριασμό κάποιου

πελάτη. Υπάρχουν επίσης μάνατζερ που είναι επικεφαλής κάποιας λειτουργίας,

π.χ. μάρκετινγκ ή χρηματοοικονομικών, product managers που είναι υπεύθυνοι για

ένα προϊόν ή ομάδα προϊόντων ή μάνατζερ κάποιου εργοστασίου. Οι δραστηριότητες

καθενός από τους παραπάνω μάνατζερ διαφέρουν πάρα πολύ.

Σε γενικές γραμμές, ένας μάνατζερ κάνει κάποια ή και όλα από τα παρακάτω:

* σχεδιάζει και προγραμματίζει

* οργανώνει

* στελεχώνει

* ηγείται

* ελέγχει

(Fayol, Η. (1967), General and Industrial Management, Pitman μετάφραση

από την πρώτη έκδοση στα γαλλικά του 1916).

MANATZMENT KAI ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Σε ποιον θα πρέπει να ανατίθενται δραστηριότητες μάνατζμεντ; Το σύνηθες είναι

μάνατζερ να γίνεται ο καλύτερος σε κάποια εξειδικευμένη παραγωγική

δραστηριότητα. Σε μια τεχνική εταιρεία, μάνατζερ συνήθως γίνεται ο καλύτερος

μηχανικός, σε ένα δικηγορικό γραφείο, ο καλύτερος δικηγόρος. Πρέπει επίσης ο

μάνατζερ να μπορεί να κερδίσει τον σεβασμό των άλλων. Είναι σημαντικό, πάντως,

να τονίσουμε ότι ο καλύτερος μηχανικός δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι είναι και

ο πιο κατάλληλος για τη θέση του μάνατζερ, καθώς οι δεξιότητες που απαιτούνται

είναι πολύ διαφορετικές. Μια λάθος επιλογή θα δημιουργήσει δύο προβλήματα:

* οι ανάγκες για μάνατζμεντ θα παραμείνουν

* η εταιρεία θα χάσει τον καλύτερο μηχανικό της

MANATZMENT KAI ΗΓΕΣΙΑ

Παρ’ ότι οι περισσότεροι και πιο διαδεδομένοι ορισμοί του μάνατζμεντ

περιλαμβάνουν και την ηγεσία (leadership), πολλοί πιστεύουν πως μάνατζερ και

ηγέτης δεν είναι το ίδιο πράγμα. Το επιχείρημα αυτό βασίζεται στο ότι οι

υπόλοιπες δραστηριότητες του μάνατζμεντ έχουν να κάνουν με διαχείριση πόρων

(σχεδιασμός, οργάνωση, στελέχωση, έλεγχος), ενώ η ηγεσία είναι η μόνη

δραστηριότητα που έχει να κάνει με ανθρώπους.

Ένας καλός μάνατζερ δεν είναι απαραίτητα και καλός ηγέτης και αντίστροφα. Όμως

δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως αντιθετικές έννοιες ή εναλλακτικές λύσεις αλλά

περισσότερο σαν συμπληρωματικές, αφού η πολυπλοκότητα των σύγχρονων

επιχειρήσεων απαιτεί μάνατζερ που να έχουν και ηγετικές ικανότητες.

MANATZMENT KAI ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό που διακρίνει τους καλούς μάνατζερ είναι η

ικανότητα να εστιάζουν την προσοχή τους σε μακροχρόνιους στόχους και να μην

αναλώνονται στην καθημερινότητα. Να έχουν δηλαδή στρατηγική σκέψη και όχι

τακτική.

Στρατηγική ονομάζεται ο οργανωμένος και συστηματικός μελλοντικός σχεδιασμός. H

λέξη προέρχεται από την ελληνική γλώσσα και πιο συγκεκριμένα την αρχαία

ελληνική στρατιωτική ορολογία, όπου ο στρατηγός ήταν αυτός που σχεδίαζε

στρατιωτικές επιχειρήσεις. H διαφορά στρατηγικής- τακτικής, είναι ότι η

τακτική είναι συγκεκριμένη, αφορά επιμέρους ενέργειες σε πιο βραχυπρόθεσμο

ορίζοντα, που μπορεί, ιδανικά, να είναι μέρος μιας γενικότερης στρατηγικής.

Πολλοί μάνατζερ έχουν όλη την καλή διάθεση να σχεδιάσουν για το μέλλον, αλλά

οι καθημερινές ευθύνες είναι τόσες πολλές και τόσο πιεστικές που οι

μακροπρόθεσμοι στόχοι συνεχώς αναβάλλονται και πολλές φορές ξεχνιούνται. H

στάση τους απέναντι στη δουλειά είναι μάλλον «πυροσβεστική».

Βέβαια, επειδή η στρατηγική έχει πάντα να κάνει με το μέλλον, το οποίο κατά

κανόνα είναι αβέβαιο, όσο καλά και να αναλύσει κάποιος την κατάσταση μιας

επιχείρησης, είναι αδύνατο να βρεθεί μία και μόνη σωστή στρατηγική.

Αντίστοιχα, ο επιμελής και σχολαστικός στρατηγικός σχεδιασμός δεν είναι

καθόλου σίγουρο ότι θα οδηγήσει σε σωστές αποφάσεις.

Tips

Το σύνηθες…

…είναι μάνατζερ να γίνεται ο καλύτερος σε κάποια εξειδικευμένη

δραστηριότητα. Αλλά ο καλύτερος μηχανικός δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι είναι

και ο καταλληλότερος μάνατζερ