ΠΩΣ ΕΞΕΤΑΖΕΤΑΙ

H Ιστορία ως μάθημα Γενικής Παιδείας, Κατεύθυνσης και Επιλογής, καθώς και όλα

τα ιστορικής φύσεως μαθήματα, που περιλαμβάνονται στα μαθήματα Κατευθύνσεων

και στα μαθήματα Επιλογής: Κοινωνική και Πολιτική Οργάνωση στην Αρχαία Ελλάδα,

Ιστορία Κοινωνικών Επιστημών, Ιστορία Επιστημών και Τεχνολογίας, Ιστορία της

Τέχνης και Θέματα Ιστορίας εξετάζονται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες

ταξινομούνται σε δύο ομάδες.

α) Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να

αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των

μαθητών (ιστορικές έννοιες, ιστορικά γεγονότα, χρονολογίες, δράση ιστορικών

προσώπων, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά φαινόμενα κ.τ.λ.)

και η κατανόησή τους.

β) Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) τουλάχιστον θέματα που

απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα (αξιολογήσεις

ιστορικών γεγονότων ή ιστορικών προσώπων, ανάλυση αιτιών ή συνθηκών που

συντέλεσαν στη διαμόρφωση και εξέλιξη σημαντικών ιστορικών φαινομένων κ.τ.λ.).

Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας

ιστορικού υλικού, το οποίο δίδεται στους μαθητές σε φωτοτυπία. Το υλικό αυτό

αφορά γραπτές ιστορικές πηγές, εικαστικά έργα, χάρτες, διαγράμματα κ.τ.λ. που

χρησιμοποιούνται ως αποδεικτικά στοιχεία ή ως μέσα άντλησης στοιχείων για την

εξαγωγή ιστορικών συμπερασμάτων.

H βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. H κατανομή

της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα

με τον βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη

διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους μαθητές γραπτώς.

Προσοχή στην επεξεργασία των πηγών

ΠΩΣ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ

Σκοπός της διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας είναι η ανάπτυξη της

ιστορικής σκέψης και συνείδησης, ώστε ο μαθητής να αποκτήσει τη βεβαιότητα ότι

ο σύγχρονος κόσμος αποτελεί συνέχεια του παρελθόντος και ο ιστορικός ορίζοντας

συνδέεται με τη ζωή του. Δυστυχώς, τακτικές του παρελθόντος ταύτισαν την

ιστορική γνώση με τη στείρα αποστήθιση και την απομνημόνευση χιλιάδων

χρονολογιών, γεγονότων, ονομάτων και τοπωνυμίων. Αποτέλεσμα, η κατανόηση και η

ουσία του μαθήματος να παραγκωνίζονται. Άμεση συνέπεια του γεγονότος είναι η

δυσκολία στην κριτική προσέγγιση των ιστορικών πηγών. Θα προσπαθήσουμε να

δώσουμε με σύντομο τρόπο ένα γενικό πλαίσιο επεξεργασίας των πηγών:

Αποφεύγουμε τον γενικόλογο σχολιασμό, την απόδοση του νοήματος ή περίληψη της

πηγής και περιοριζόμαστε αυστηρά στα όσα ζητούνται από την ερώτηση, η οποία

μπορεί να αφορά όλη την προς επεξεργασία πηγή ή μέρος της.

Διατυπώνουμε με δικό μας λόγο την πληροφορία της πηγής, σε συνδυασμό με την

αντίστοιχη πληροφορία του σχολικού βιβλίου, φροντίζοντας το κείμενό μας να

διέπεται από συνέπεια και ορθή δομή.

Διακρίνουμε την ιστορική πληροφορία από το σχόλιο ή την ερμηνεία που δίνει ο

δημιουργός της πηγής, συμπληρώνοντας, υποστηρίζοντας ή αποκρούοντας, πάντα με

βάση τις ιστορικές μας γνώσεις.

Όσον αφορά τη μελέτη πινάκων στατιστικής, φροντίζουμε να συνδυάζουμε τα

στοιχεία που δίνονται στους πίνακες με τις αντίστοιχες σε αυτά πληροφορίες του

σχολικού βιβλίου, πάντα σε ένα ενιαίο και ορθά δομημένο κείμενο.

Σχετικά με την αξιοποίηση εικόνων (φωτογραφίες, γελοιογραφίες κ.λπ.) κρίνεται

απαραίτητος ο σχολιασμός των βασικότερων από τα εικονιστικά στοιχεία, σε

συνδυασμό με τα συνοδευτικά σχόλια των εικόνων, ώστε να δίνεται τεκμηριωμένη

άποψη για τα ζητούμενα, χωρίς φυσικά να λείπει η αναφορά στο σχολικό βιβλίο.

Σε κάθε περίπτωση, το επιδιωκόμενο είναι η παραγωγή κειμένου στο οποίο υπάρχει

«δείγμα γραφής» του μαθητή σε σχέση με το ιστορικό του κριτήριο και όχι η απλή

καταγραφή χωρίων ασύνδετων μεταξύ τους.

H Γλυκερία Αποστολοπούλου είναι φιλόλογος σε δημόσιο Λύκειο.