Αναζήτηση
Νερό στα νησιά από την Τουρκία; «Γιατί όχι;», απαντά ο Γιώργος Παπανδρέου.
«Ασφαλώς το ζήτημα δεν είναι άμεσα ώριμο, αλλά αν το δει κανείς σε μια
προοπτική εξασφάλισης μιας μόνιμης ειρήνης, γιατί όχι;».
|
|
Πώς συνδέεται το πρόβλημα της υδροδότησης των νησιών του Αιγαίου με την
Τουρκία; Προς το παρόν είναι μόνο ένα θεωρητικό παράδειγμα των «ζουμερών
καρπών» που θα μπορούσε να αποδώσει στο εγγύς η «Πράσινη Διπλωματία». Ένας
καινούργιος δρόμος άσκησης εξωτερικής πολιτικής που έχει ήδη μπει ψηλά στην
ατζέντα του υπουργού Εξωτερικών. Βάση της «Πράσινης Διπλωματίας» θεωρείται η
ανάπτυξη της συνεργασίας των κρατών σε ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος.
Το πρωινό της περασμένης Τρίτης στο λόμπι του «Αστέρα Βουλιαγμένης» ο κ.
Παπανδρέου άνοιξε ως οικοδεσπότης τη διάσκεψη που διοργάνωσε το υπουργείο
Εξωτερικών και η Παγκόσμια Τράπεζα με θέμα «Βιώσιμη Ανάπτυξη για μια Διαρκή
Ειρήνη: Κοινά Ύδατα, Κοινό Μέλλον, Κοινή Γνώση». Δίπλα του ο Οικουμενικός
Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ίαν Τζόνσον
και η υπουργός Περιβάλλοντος Βάσω Παπανδρέου.
Η προώθηση της λεγόμενης «Πράσινης Διπλωματίας» φαίνεται πως είναι μόνο η
αρχή: Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι ένθερμος οπαδός της ιδέας συνεργασίας των
κρατών σε θέματα που αφορούν όχι μόνο το περιβάλλον, αλλά και «άλλες
οριζόντιες δράσεις» όπως η δημοκρατία και η εξάλειψη της φτώχειας. Λίγο πριν
αφήσει τη Βουλιαγμένη για να μιλήσει στην Οξφόρδη περί του μέλλοντος της Ε.Ε.,
εξηγεί στα «ΝΕΑ» γιατί πιστεύει στη διπλωματία του περιβάλλοντος.
Γιατί ασχοληθήκατε με την περιβαλλοντική διπλωματία;
Για πολλούς λόγους. Είναι ένας τομέας που αναδύεται ως προτεραιότητα στη
διεθνή σκακιέρα. Εμείς ως Ελλάδα και ως υπουργείο Εξωτερικών έχουμε ανάγκη να
εμπλακούμε και να αναδείξουμε θέματα που δεν είναι «παραδοσιακά». Η περίφημη
περιβαλλοντική διπλωματία αποτελεί πολύ σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη
της ειρήνης και των σχέσεων μεταξύ κρατών αναδεικνύοντας κάτι πολύ απλό: ότι
είναι απαραίτητη η συνεργασία. Έχουμε σκεφτεί ποτέ για παράδειγμα τι θα
γινόταν στο Αιγαίο, αν εμείς προσπαθούμε να το διατηρήσουμε καθαρό και όλοι οι
άλλοι γείτονες – για παράδειγμα όσοι βρέχονται από τη Μαύρη Θάλασσα – δεν
είχαν την ίδια ευαισθησία; Για να διατηρηθεί η θάλασσα καθαρή, χρειάζεται
συνεργασία. Αυτό εκ των πραγμάτων είναι βάση ειρήνης και διπλωματίας.
Μιλώντας για συνεργασία μεταξύ των κρατών σε θέματα περιβάλλοντος θα
βλέπατε κάποια στιγμή τα ελληνικά νησιά που βρίσκονται κοντά στις τουρκικές
ακτές και αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης νερού να παίρνουν νερό από τη
Τουρκία;
Θα έλεγα ότι σε μια διαδικασία διαμόρφωσης μιας μόνιμης ειρήνης, γιατί όχι; Θα
πρέπει να υπάρξει μια αλληλοσυνεργασία τέτοια στις δύο πλευρές γενικότερα, όχι
μόνο στα νησιά. Όπως για παράδειγμα συμβαίνει μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας:
διαμόρφωσαν μια αλληλοεξαρτώμενη οικονομία εμποδίζοντας οποιαδήποτε ενέργεια
θα μπορούσε να είναι βλαπτική και για τους δύο. Η λογική της συνεργασίας είναι
μια λογική που προωθούμε στα Βαλκάνια και στις χώρες που είναι υποψήφιες για
ένταξη στην Ε.Ε. Άρα λοιπόν μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο μπορεί να δούμε κάποια
στιγμή κι αυτό που περιγράψατε, το οποίο βεβαίως δεν είναι άμεσα ώριμο.
Ένα άλλο παράδειγμα: Πρόσφατα που πήγα στο Καστελόριζο και απέναντι στην
Αντίφελο (Κας) οι συνάδελφοι υπουργοί είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν πόσο
κοντά είναι οι δυο πλευρές και πόσο συνδέονται οι οικονομίες. Και θέσαμε το
ζήτημα ξανά της δυνατότητας για αυθημερόν επισκέψεις Τούρκων στα νησιά χωρίς
βίζα. Είναι θέμα Σένγκεν και παλαιότερα είχαμε αποσπάσει ένα «μισό ναι» κι ένα
«μισό όχι». Τώρα όμως που πήγα τους υπουργούς απέναντι θα μπορώ να τους ζητήσω
και την υποστήριξή τους.
Μοιραζόμαστε με τους βόρειους γείτονές μας σημαντικούς υδάτινους
πόρους. Υπήρξαν περίοδοι που η Βουλγαρία σχεδόν «έκλεινε» τη ροή των
νερών του Στρυμόνα σε περιόδους ξηρασίας. Υπάρχουν βήματα προόδου με
τις χώρες αυτές για τον περιορισμό της ρύπανσης και την παροχή νερού στη
Μακεδονία;
Ναι, βεβαίως μοιραζόμαστε υδάτινους πόρους με τη Βουλγαρία, τη FYROM και με
την Αλβανία. Τα θέματα που αναφέρατε έχουν ήδη τεθεί. Η απορρύπανση των
ποταμών στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων, ενώ
πιστεύω ότι υπάρχει συναίνεση ως προς τις γενικές αρχές. Από εκεί και πέρα
μπαίνουμε σε διαπραγματεύσεις, ενώ ασφαλώς υπάρχει η ανάγκη εξασφάλισης πόρων.
Η ανάδειξη των ζητημάτων περιφερειακής συνεργασίας στο περιβάλλον συνδέεται
άμεσα με το θέμα των μελλοντικών πόρων που θα χρειαστούν για την περιοχή.
Δεν γνωρίζουμε ακόμα πώς θα είναι ο νέος προϋπολογισμός της Ε.Ε. μετά το
2007, όταν δηλαδή τελειώσει το Γ’ ΚΠΣ, αλλά οπωσδήποτε θα τεθούν νέες
προτεραιότητες, όπως το περιβάλλον. Αν έχουμε τη σωστή προετοιμασία, η Ελλάδα
θα έχει δυνατότητα απορρόφησης σημαντικών κονδυλίων.
