Αναζήτηση
Δεν περνάει μέρα που να μη διαβάζει κανείς στον διεθνή Τύπο για την τάδε
μεγαλεπήβολη εταιρεία που έχει τόσα εκατομμύρια χρήστες, που όλοι τους θα
γίνουν χρήστες και των ιντερνετικών προϊόντων της εταιρείας. Τράπεζες,
εταιρείες τηλεφωνίας, εφημερίδες, αλυσίδες καταστημάτων, όλοι αυτοί και
δεκάδες άλλοι ισχυρίζονται ότι έχουν τους χρήστες στο τσεπάκι και τους πάνε
όπου θέλουν.
Τελευταία, μάλιστα, η μόδα πέρασε και στην Ελλάδα. Αν αθροίσουμε τις δηλώσεις
περί των χρηστών που «διαθέτει» καθένας από τους φερέλπιδες, ο πληθυσμός της
χώρας μας πρέπει να ξεπερνάει τα 100 εκατομμύρια!
Όχι πως όλοι αυτοί δεν έχουν κάποιο προτέρημα, κάποια δυναμική. Αλλά ΔΕΝ έχουν
τους χρήστες στο τσεπάκι τους. Γιατί οι χρήστες απλά ανήκουν στον εαυτό τους
(… και το Αιγαίο στα ψάρια του!). Αυτό μπορεί να το καταλάβει κανείς και
μόνον από την άθροιση των δηλώσεων των φερέλπιδων, όπου το μόνον βέβαιο είναι
ότι όλοι αυτοί, και άλλοι πολλοί, θα ανταγωνιστούν για να κερδίσουν τους
χρήστες. Ουσιαστικά, λοιπόν, αυτό που συμβαίνει είναι ένα νέο μοίρασμα της
πίτας των προτιμήσεων των χρηστών, όπου όλα είναι ανοικτά.
Το γεγονός ότι κάποιοι είναι ισχυροί off-line δεν παρέχει καμία εξασφάλιση πως
θα είναι ισχυροί και on-line. Αν μάλιστα γενικευθεί η πρόσφατη ιστορία στην
Αμερική, τα πράγματα μπορεί να είναι και αντίστροφα, δηλαδή το γεγονός ότι
κάποιος είναι ισχυρός off-line μπορεί να είναι το μεγαλύτερό του εμπόδιο στο
να γίνει ισχυρός on-line. Παράδειγμα, το καθαρά ιντερνετικό βιβλιοπωλείο
Amazon. com έχει πολύ μεγαλύτερη επιτυχία από τη δικτυακή εκδοχή της
μεγαλύτερης αλυσίδας βιβλιοπωλείων της Αμερικής, της Barnes and Noble. Άλλο
παράδειγμα η περίφημη πύλη Υahoο, που έχει ασύγκριτα μεγαλύτερη επισκεψιμότητα
από τη δικτυακή έκδοση της εφημερίδας Wall Street Journal. Τόσο η Barnes &
Noble, όσο και η Wall Street και εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις, στα πρώτα
κρίσιμα χρόνια μπήκαν στο Internet με μισό πόδι και με προσοχή ώστε να μη
βλάψουν το off-line εισόδημά τους. Και, βεβαίως, όλο αυτό τον καιρό, η Amazon
και το Yahoo αλώνιζαν!
Το «μυστικό» βεβαίως που θα κρίνει τους νικητές της νέας μοιρασιάς είναι το
ίδιο που κρίνει, εν τέλει, κάθε μοιρασιά: Ποιος θα υπηρετήσει καλύτερα τις
ανάγκες των χρηστών του. Αυτό δεν είναι καθόλου αυτονόητο, μιας και όσο πολύ
και να θέλει να υπηρετήσει κανείς τους χρήστες του, αν δεν ξέρει ή δεν
μαντέψει σωστά τι πραγματικά θέλουν, απλά θα αποτύχει. Δεκάδες ιδέες έχουν
αποτύχει, παρ’ όλο που έμοιαζαν πολύ καλές και ξοδεύτηκαν δισεκατομμύρια
δολάρια γι’ αυτές, όπως για παράδειγμα η δορυφορική κινητή τηλεφωνία Iridium
που μόλις κήρυξε πτώχευση. Αντιστρόφως, δεκάδες ιδέες που είχαν αντιμετωπιστεί
με σκεπτικισμό κατέληξαν σε θρίαμβο, όπως για παράδειγμα η κινητή τηλεφωνία
GSM, που στην αρχή είχε θεωρηθεί περιθωριακό παιχνίδι, γι’ αυτό και έμειναν
απέξω οι μεγάλοι τηλεπικοινωνιακοί οργανισμοί και οι μεγάλοι κατασκευαστές
ηλεκτρονικών (βεβαίως, μπήκαν αργότερα, αλλά στο μεταξύ η Nokia και η Ericsson
αλώνιζαν, όπως η Yahoo και η Amazon).
Ως μαζικό και αμφίδρομο μέσο που ενώνει όλους με όλους, το Internet
παρουσιάζει εκατοντάδες ευκαιρίες και χιλιάδες υποπεριπτώσεις ενδιαφερόντων
και προτιμήσεων. Πολλά πράγματα θα πετύχουν σε μικρές ομάδες κοινού, με
ειδικές ανάγκες κοινού. Άλλα πράγματα θα πετύχουν στο ευρύτερο κοινό, ενώ,
βεβαίως, όλα είναι συνάρτηση τόπου και χρόνου. Κάτι που πάει καλά στην Αμερική
δεν θα πάει υποχρεωτικά καλά στην Ευρώπη ή την Ελλάδα, ενώ κάτι που συνέβη με
έναν τρόπο στην Αμερική πριν από τρία χρόνια, μπορεί να παρουσιαστεί
αντίστροφα στην Ελλάδα σήμερα. Λύσεις εύκολες και συνταγές δεν υπάρχουν. Το
μόνον που μπορεί να κάνει κάθε φέρελπις είναι να έχει τα μάτια του ανοικτά και
να ανταποκρίνεται πολύ γρήγορα στις μεταλλάξεις του πιο δυναμικού τοπίου της
φύσης μετά το βιολογικό. Εδώ, το μεγαλύτερο λάθος είναι να νομίζεις ότι έχεις
τους χρήστες το τσεπάκι.
Ο Θεόδωρος Σπίνουλας είναι επικεφαλής του Ιντερνετικού Προγράμματος του
Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη και της Πύλης ΙΝ. GR.
