Αναζήτηση
Για μία ακόμη φορά η παγκοσμιοποίηση και η ελεύθερη οικονομία της αγοράς
βρέθηκαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Αιτία, η έκθεση του ΟΗΕ για την
ανάπτυξη και εισαγγελέας, πολλά ελληνικά ΜΜΕ, που δεν έχασαν την ευκαιρία να
ξιφουλκήσουν κατά του «γνωστού κακού»!! Δηλαδή της οικονομίας της αγοράς.
Είναι πραγματικά εκπληκτικός ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε εδώ στην
Ελλάδα διεθνή γεγονότα και εξελίξεις που αφορούν και τη δική μας ζωή. Σπάνια
γίνεται προσπάθεια να αντικρύσουμε τα πράγματα από την οπτική γωνία του
ισχυρού και του πετυχημένου. Σχεδόν οι πάντες αρέσκονται στην κουλτούρα του
πανικού, της γκρίνιας και της απαξίωσης. Το «σύνδρομο του κακομοίρη» τείνει να
εκλάβει διαστάσεις επικίνδυνης λαϊκίστικης χιονοστιβάδας.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της έκθεσης του ΟΗΕ. Ενώ είναι φανερό πως η
Ελλάδα με επιτυχία αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της νέας εποχής και
επωφελούμενη από την παγκοσμιοποίηση ενσωματώνεται αποτελεσματικά στους νέους
δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης, εδώ το απαξιωτικό ενδιαφέρον εστιάσθηκε σε χώρες
του Τρίτου Κόσμου που διολισθαίνουν προς τη φτώχεια. Οι ανάγκες εντυπωσιασμού
του απαιτητικού συνδρόμου του κακομοίρη επιβάλλει την αναζήτηση ιστοριών
δυστυχίας και φτώχειας, ώστε να επιβεβαιωθεί η εκ προοιμίου δεδομένη θέση. Πως
δηλαδή οι ελεύθερες αγορές, τα ανοιχτά εμπορικά σύνορα και ο απόλυτος
οικονομικός ανταγωνισμός αποτελούν διαβολική έμπνευση σκοτεινών καπιταλιστών,
που στοχεύουν στην εξαθλίωση των απλών ανθρώπων! Οι επιτυχίες έτσι
αποσιωπώνται, ενώ οι αποτυχίες διογκώνονται και έντεχνα συσκοτίζονται τα αίτιά τους.
Για να γίνω συγκεκριμένος. Η έκθεση του ΟΗΕ αποκαλύπτει πως μεγαλώνει
δραματικά η ψαλίδα ανάμεσα στο 20% των ανεπτυγμένων χωρών και το 20% των
φτωχότερων κρατών του πλανήτη. Αυτό που δεν προβάλλεται αποτελεσματικά είναι η
θεαματική βελτίωση της οικονομικής θέσης του ενδιάμεσου 60% των χωρών που
κινούνται ήδη στον ρυθμό των ανοιχτών αγορών. Ενώ δίδεται ιδιαίτερη έμφαση από
τα σχετικά ρεπορτάζ στις ιστορίες δυστυχίας και φτώχειας των εξαθλιωμένων
οικονομικά χωρών, αποσιωπώνται οι περιπτώσεις επιτυχημένης πορείας χωρών που
ωφελούνται από την παγκοσμιοποίηση. Πού βρίσκονταν πριν από 25 χρόνια χώρες
όπως η Σιγκαπούρη, η Μαλαισία, η Ταϋλάνδη, οι Φιλιππίνες, η Ινδονησία, η
Νότιος Κορέα, η Αργεντινή, η Χιλή, το Μεξικό και η Βραζιλία και πού βρίσκονται
ανεξάρτητα από τις όποιες κρίσεις και παλινδρομήσεις σήμερα; Πόσες από τις
χώρες που αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας έχουν πραγματικά ανοίξει τις
αγορές τους, έχουν απελευθερώσει την ιδιοκτησία της γης, έχουν καταργήσει τις
κρατικές επιδοτήσεις και έχουν μειώσει τον δημόσιο τομέα της οικονομίας; Είναι
δυνατόν να χρεώνονται στην παγκοσμιοποίηση τα χρεοκοπημένα πειράματα ενός
εκτεταμένου «κράτους-γκουβερνάντα» και μάλιστα κάτω από καθεστώτα αυταρχικά
και βάναυσα; Το μεγαλύτερο μέρος των χωρών που βυθίζονται στη φτώχεια και τη
δυστυχία τι σχέση μπορεί να έχουν με τις παγκοσμιοποιημένες ελεύθερες αγορές;
Έχει ευθύνη ο καπιταλισμός για την ένδεια των χωρών που προέκυψαν από τη
διάλυση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης; Ή μήπως είναι ο νεοφιλελευθερισμός που
προκαλεί την πείνα και τα κοινωνικά αδιέξοδα σε χώρες όπως η Β. Κορέα, το
Βιετνάμ, η Μυανμάρ (Βιρμανία), η Κούβα, η Δαχομέη (Μπενίν), η Σρι Λάνκα, η
Αιθιοπία, το Μπαγκλαντές και τόσες άλλες που για δεκαετίες είχαν επιλέξει με
συνέπεια τον δρόμο του σοσιαλιστικού κεντρικού προγραμματισμού. Τέλος, για τα
σοβαρότατα κοινωνικά αδιέξοδα και τις επικίνδυνες εντάσεις που αντιμετωπίζει η
πολυπληθέστατη Κίνα, στην προσπάθειά της να απομακρυνθεί από τον βαλτωμένο
βηματισμό του κομμουνιστικού της παρελθόντος, είναι δυνατόν να ευθύνονται οι
ελεύθερες αγορές της παγκοσμιοποιούμενης υφηλίου; Ας εγκαταλείψουμε λοιπόν τις
μεμψιμοιρίες και ας αντικρύσουμε με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον. Κανείς
δεν ισχυρίζεται πως ο δρόμος του διεθνούς οικονομικού ανταγωνισμού είναι
στρωμένος με ροδοπέταλα. Ευνοεί όμως τους τολμηρούς, δημιουργεί καινούργιες
ευκαιρίες και επιτρέπει την αισιοδοξία για νέα επιτεύγματα και επιτυχίες.
