Οδεύουμε ως ανθρωπότητα σε ένα τρίτο κύμα πολιτισμού. Μεταβαίνουμε από τις

εθνικές οικονομίες σε ένα νέο είδος παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, σε ένα νέο

είδος παγκόσμιας κοινωνίας, χωρίς σχέδιο, χωρίς πλαίσιο και κανόνες, χωρίς να

υπάρχει ένα ενιαίο κέντρο σχεδιασμού.

Ήδη μπήκαμε σε μία τρίτη επανάσταση. Η πρώτη ήταν η αγροτική επανάσταση και

την ακολούθησε η βιομηχανική επανάσταση. Η τρίτη επανάσταση, το τρίτο κύμα,

είναι η επανάσταση της γνώσης, που μας οδηγεί στην κοινωνία της γνώσης, της

πληροφορίας και της βιοτεχνολογίας. Η δύναμη του μυαλού θα είναι η κατεξοχήν

κυρίαρχη παράμετρος σ’ αυτή την καινούργια κοινωνία.

Απομακρυνόμαστε από τη βιομηχανική ομοιομορφία, από τη μαζική παραγωγή, από τη

μαζική διανομή, από τη μαζική κατανάλωση, από τη μαζική εκπαίδευση, από τη

μαζική ενημέρωση και πάμε προς την καινούργια κοινωνία. Πορευόμαστε προς την

ποιότητα, στη διαφορετικότητα, στην ποικιλία, στο καλύτερο, στον πιο πρακτικό

τρόπο ζωής για τον καθένα.

Η βιοτεχνολογία θα φέρει τις παρεμβάσεις, και ήδη τις φέρνει στα ζώα, στα

φυτά, ακόμη και στον άνθρωπο. Η πληροφορική, οι αυτοματισμοί και οι

υπολογιστές θα αλλάξουν την εικόνα της σημερινής επιχείρησης στο μέλλον. Το

ηλεκτρονικό εμπόριο, το Ίντερνετ, θα αλλάξει τον παραδοσιακό τρόπο των αγορών

και του εμπορίου.

Οι ανατροπές


Η κλασική αντίληψη που ίσχυε μέχρι σήμερα ότι η οικονομική ανάπτυξη και η

προοπτική μιας κοινωνίας στηρίζονταν στο κεφάλαιο και στην εργασία

ανατρέπεται, καθώς η γνώση ή, καλύτερα, η ικανότητα απόκτησης και διαχείρισης

της γνώσης θα αποκτά πρωτεύοντα και κυρίαρχο ρόλο στη νέα κοινωνία.

Επομένως, η προσπάθεια μιας πολιτείας σύγχρονης δεν πρέπει να εξαντλείται πια

μόνο στην αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος, αλλά κύρια και στην αύξηση της

κατά κεφαλήν καλλιέργειας και μόρφωσης που χρειάζεται να έχει ένας λαός για να

μπορεί να ταξιδέψει στο μέλλον. Είναι άρα σαφές ότι ένας νέος κόσμος έρχεται

να πάρει τη θέση του παλιού, και αυτό, όποιος δεν το αντιλαμβάνεται, θα πρέπει

να πούμε ότι δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει. Άρα, πριν εισβάλλει ξαφνικά

και βίαια το καινούργιο, είναι ανάγκη να προετοιμάσουμε το έδαφος της υποδοχής

του, και όχι αυτό να το αφήσουμε να μας επιβληθεί.

Ο κόσμος που φεύγει, παίρνει μαζί του τρόπους επικοινωνίας των ανθρώπων,

τρόπους οργάνωσης των κοινωνιών, τρόπους οργάνωσης της παραγωγής, τρόπους

οργάνωσης του κράτους και των κοινωνικών ομάδων. Ο καινούργιος κόσμος που

έρχεται φέρνει μαζί του νέα δεδομένα. Νέα δεδομένα στην παιδεία και την

εκπαίδευση, στην παραγωγή, στην οργάνωση, στην κοινωνία, στην οικονομία, στην

ψυχαγωγία, στην ίδια τη ζωή, και εδώ είναι που χρειάζεται η ευθύνη του

πολιτικού και η μελετημένη παρέμβαση των πολιτικών και πιο συγκεκριμένα της πολιτείας.

Ο νέος πολιτικός

Ο πολιτικός έχει δύο επιλογές: «Επιμηθείν» ή «προμηθείν». Δηλαδή ή να μην

ασχοληθεί με τη νέα πραγματικότητα που προβάλλει, πράγμα που είναι εύκολο και

ακίνδυνο, γιατί δεν έχει κανένα πολιτικό κόστος αυτός ο δρόμος.

Οπότε ο νέος κόσμος θα προσπεράσει και θα φύγει, αφού δεν θα μπορεί να

αναπτυχθεί και να ευδοκιμήσει στο παλαιό περιβάλλον, με αποτέλεσμα η χώρα μας

να μείνει στο περιθώριο με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον.

Η άλλη επιλογή είναι να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας πάνω στο καινούργιο,

κινητοποιώντας και προτρέποντας για συμμετοχή όλη την κοινωνία και

δημιουργώντας ένα μεγάλο μεταρρυθμιστικό και εκσυγχρονιστικό κίνημα, που θα

κάνει την έφοδο στο μέλλον, για να μπορέσουμε να κατακτήσουμε την ευημερία.

Ένα κίνημα που θα κατευθύνεται προς το μέλλον, θα αναζητά την προκοπή του λαού

και θα υπόσχεται την ευτυχία στον πολίτη. Πρέπει αυτό να το δούμε ούτως ή

άλλως, σήμερα και όχι αύριο, γιατί αυτό αποτελεί αίτημα των καιρών. Πρέπει να

δούμε έγκαιρα τη νέα πραγματικότητα καθώς η γνώση θα φέρει μια νέα

αποικιοκρατία, την αποικιοκρατία της γνώσης, στην οποία θα προχωρήσουν οι

χώρες εκείνες που θα είναι πλούσιες σε γνώση. Σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα, η

έννοια χρόνος αλλάζει περιεχόμενο. Αυτό που χθες ή και σήμερα είναι

καινούργιο, αύριο θα είναι παλιό και ξεπερασμένο.

Η έννοια χώρος αλλάζει. Όλος ο κόσμος γίνεται μια μεγάλη γειτονιά ανθρώπων,

κεφαλαίων, αγαθών. Όσον δε αφορά την πληροφόρηση και την ενημέρωση, ο κόσμος

γίνεται ένα μεγάλο καφενείο με λίγα κέντρα πληροφόρησης. Τα μεγέθη, όπως τα

αντιλαμβανόμασταν στο παρελθόν, αλλάζουν το πολιτικό τους περιεχόμενο και την

πολιτική τους σημασία.

Κάποτε π.χ. η πόλη, ο νομός ήταν μεγάλα μεγέθη. Σήμερα δεν είναι μεγάλο

μέγεθος ούτε καν το κράτος, μπρος στην καινούργια παγκόσμια κοινωνία που διαμορφώνεται.

Πρέπει να το πούμε καθαρά, όσοι βλέπουμε έτσι τα πράγματα, όσοι ψηλαφίζουμε

και περιγράφουμε έτσι το μέλλον που έρχεται: Θα αγωνιστούμε για να κερδίσουμε

αυτό το μέλλον, για να κερδίσει ο λαός, να κερδίσουν οι πολίτες.

Σε τέτοιες κρίσιμες περιόδους μετάβασης, αυτοί οι πολιτικοί είναι

προοδευτικοί, αυτοί είναι σύγχρονοι και αριστεροί, αυτοί είναι μεταρρυθμιστές

και εκσυγχρονιστές.

Γιατί «η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει την δικιά σου μελαγχολία κι έρχονται

στιγμές για να αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις», όπως λέει

κι ο ποιητής.

Ο Νίκος Γκεσούλης είναι βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Α’ Θεσσαλονίκης.