Οι άνθρωποι είναι μοιρασμένοι σε εκείνους που καταπιέζουν και σε εκείνους που

καταπιέζονται. Σε εκείνους που έχουν πολλά και σε εκείνους που έχουν λίγα. Σε

εκείνους που είναι ελεύθεροι και σε εκείνους που ‘ναι σκλάβοι.

Όσο θα υπάρχει μια τέτοια διαίρεση, οι πόλεμοι και οι επαναστάσεις θα

συνεχίζονται. Οι λαοί θα πολεμούν για ανεξαρτησία, οι σκλάβοι θα μάχονται για

ελευθερία, οι καταπιεσμένοι για δικαιοσύνη.

Και για μεν το αιματηρό παιχνίδι του πολέμου τέθηκαν κάποιοι κανόνες που, σε

διεθνή κλίμακα, περιχαρακώνουν δικαιώματα και υποχρεώσεις των εμπολέμων. Το

δίκαιο του πολέμου, όταν λειτουργεί, καθορίζει τους όρους έναρξης, διεξαγωγής

και τερματισμού του. Απαγορεύει τη χρήση ορισμένων μέσων μαζικής καταστροφής,

προστατεύει αμάχους, δίνει δικαιώματα στους αιχμαλώτους.

Επαναστάτες χωρίς προστασία

Για τους επαναστάτες όμως, δεν υπάρχουν τέτοιοι κανόνες. Αυτοί, δεν έχουν

καμιά προστασία. Είναι στο έλεος του κατεστημένου που πολεμούν. Ανέκαθεν

υπήρχε η τάση να θεωρούνται κοινοί εγκληματίες, ληστές, κακούργοι, συμμορίτες,

δολοφόνοι, αναρχικοί, τρομοκράτες. Όλοι εθελοτυφλούν μπροστά στην ευγένεια των

κινήτρων τους και ρίχνουν τον προβολέα μόνο στα μέσα που χρησιμοποιούν. Τους

στερούν συστηματικά κάθε μορφής νομική προστασία, αρνούμενοι να παραδεχτούν

τον αποφασιστικό ρόλο της επανάστασης στην κοινωνικοπολιτική και πολιτιστική

ανέλιξη του ανθρώπου. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, το διεθνές

κατεστημένο κινείται δραστήρια για την πάταξη κάθε μορφής επαναστατικής δράσης.

Ιερά Συμμαχία


Η αντιμετώπιση των συγχρόνων αυτών επαναστατών θυμίζει την Ιερά Συμμαχία, που

προέβλεπε την άμεση έκδοση και απέλαση κάθε «αναρχικού» και «εχθρού» των

μοναρχικών καθεστώτων. Βέβαια οι Τσάροι και Μέτερνιχ της εποχής είχαν άλλοθι

την από πεποίθηση αντιδημοκρατικότητά τους.

Όμως, η σημερινή Ευρώπη, που κομπάζει για την προσήλωσή της στα δημοκρατικά

ιδεώδη και που φιλοδοξεί να συμβάλει στην ανά τον κόσμο εδραίωση της ειρήνης,

δικαιοσύνης, ευημερίας και ελευθερίας, όφειλε να δείξει μια κάποια ευαισθησία

για την τύχη εκείνων που αγωνίζονται για δικαιοσύνη και ελευθερία.

Είναι ανάγκη, το θέμα των κάθε μορφής μαχητών της ελευθερίας και κοινωνικής

δικαιοσύνης, που βαφτίσαμε «διεθνή τρομοκρατία», να μελετηθεί αυτόνομα στα

πλαίσια διεθνών οργανισμών, χωρίς προκαταλήψεις και δογματισμούς, με στόχο τη

δημιουργία κάποιας μορφής «δικαίου του ανταρτοπολέμου».

Ίσως από μια τέτοια ρεαλιστική αντιμετώπιση του προβλήματος των

επαναστατημένων προκύψουν θετικότερα αποτελέσματα από εκείνα που περιμένουμε

με τη στείρα μέθοδο του χαρακτηρισμού τους σαν κοινών εγκληματιών και την

άρνηση σ’ αυτούς κάθε μορφής προστασίας.

Η πείρα απέδειξε ότι όλα τα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα κατά των

λεγομένων τρομοκρατών δεν μπόρεσαν ν’ αναχαιτίσουν τη δράση τους, γιατί

ακριβώς δεν πρόκειται για κοινούς εγκληματίες που επιδιώκουν προσωπικά οφέλη,

αλλά για επαναστάτες αποφασισμένους να δώσουν και τη ζωή τους για τα ιδανικά

που πιστεύουν.

Η προτεινόμενη θέσπιση «δικαίου του ανταρτοπολέμου» δεν αποτελεί απάντηση στο

πρόβλημα. Αυτό θα λυθεί μόνο όταν κάποτε πάψουν να υπάρχουν τα αίτια που το

προκαλούν.

Ίσως όμως συντείνει στην περιστολή της αλόγιστης βίας επί δικαίων και αδίκων,

με αντάλλαγμα την παροχή κάποιας νομικής προστασίας σε όσους επαναστάτες

τηρήσουν τους περιοριστικούς κανόνες που θα τεθούν.

Με μια τέτοια κατευθυντήρια σκέψη θα μπορούσε, για παράδειγμα, να αποκλεισθεί

κάθε μορφής νομική προστασία όταν:

* η τρομοκρατική δραστηριότητα έχει σαν αποτέλεσμα την προσβολή της ζωής,

σωματικής ακεραιότητας, ελευθερίας ανηλίκων, υπερηλίκων, ασθενών και εγκύων γυναικών.

* η συμπεριφορά απέναντι σε ομήρους είναι βάναυση.

* τα αιτήματα των επαναστατών στοχεύουν και σε οικονομικά ανταλλάγματα.

* αρνούνται κάθε διαπραγμάτευση με τις αρχές.

* προσβάλλουν τη ζωή, σωματική ακεραιότητα, ελευθερία των διαπραγματευτών.

* δεν τηρήσουν όρο συμφωνίας που τυχόν θα συνάψουν με τις αρχές κ.λπ.

Πολιτικοί εγκληματίες

Σαν αντάλλαγμα για την περίπτωση τήρησης τέτοιων κανόνων:

* Οι επαναστάτες θα χαρακτηρίζονται πολιτικοί εγκληματίες.

* Δεν θα εκδίδονται στη χώρα που έδρασαν, αλλά θα δικάζονται από τη χώρα που

προσέφυγαν, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπει η νομοθεσία της για τα

πολιτικά εγκλήματα.

* Δεν θα καταδικάζονται στην εσχάτη των ποινών.

* Κατά την έκτιση της ποινής, θα έχουν τα ευεργετήματα που προβλέπονται για

πολιτικούς κρατουμένους κ.λπ.

Τέλος, αν από αρμόδιο διεθνές όργανο χαρακτηρισθεί η εσωτερική διαμάχη μιας

χώρας σαν εμφύλιος πόλεμος, τότε θα πρέπει να εφαρμόζεται το δίκαιο του πολέμου.

Φραγμός

Έτσι πιστεύω, ότι η δημιουργία ενός «δικαίου του ανταρτοπολέμου» από τη μια θα

βάλει κάποιο φραγμό στην επαναστατική βία και από την άλλη θα επιτρέψει τη

διάκριση μεταξύ κοινών εγκληματιών και επαναστατών, αναγνωρίζοντας έξω από

δογματισμούς και προκαταλήψεις, ότι αυτοί οι τελευταίοι ήταν και παραμένουν το

νυστέρι της ιστορίας, που μ’ αυτό πέτυχε τις βαθύτερες κοινωνικοπολιτικές της τομές.

Ο Αριστείδης Οικονομίδης είναι δικηγόρος – ποινικολόγος.

Τελευταία Νέα