ΑΡΘΡΟ Βlogger: Ο Διπλός Άνθρωπος

Φίλη, φίλε blogger, μην ανησυχείς! Δεν εννοώ ότι είσαι ένας ψυχωσικός του Διαδικτύου, ένας ψηφιακός Τζέκιλ και Χάιντ. Έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν καλά τα «δύο» πρόσωπα ή τα «τρία» σε ένα. «Εκάτη- Περσεφόνη- Δήμητρα» σε ένα. «Είμαι Εγώ και ο Άλλος» γράφει ο Μπόρχες. «Δεν ξέρω ποιος από τους δύο γράφει αυτή τη σελίδα». Στο κάτω κάτω η ψηφιακή επικοινωνία, όπως κάθε δημιουργία, είναι μια πράξη αυτοδιχασμού.

Ένα κομμάτι του Ομήρου δημιουργεί τον Οδυσσέα. Ένα κομμάτι του Σοφοκλή, τον Οιδίποδα. Ένα του Σαίξπηρ, τον Άμλετ. Ένα του Ντοστογιέφσκι, τον Καραμαζόφ. Ένα του Γκαίτε, τον Βέρθερο. Ακόμα και ένα κομμάτι του Φλομπέρ, τη Μαντάμ Μποβαρί. Ένα του Καζαντζάκη, τον Ζορμπά. Καθένας από εσάς μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι, με τη γλώσσα του Πιραντέλο, «Ένας, Κανένας και Εκατό Χιλιάδες». Ας μη μιλώ όμως ουδέτερα και ενοχοποιώ εσάς. Παρουσιάζω αυτοπροσώπως τη δική μου θεμελιώδη διχοτομία. Ιδού η εξοχότητά μου, ο Μίμης, σαν ψηφιακός Διπλός Άνθρωπος.

Φως ή Ημίφως;

Διεκδικώ το δικαίωμα σε μια επικοινωνία και διαφάνεια δίχως όρια στο Διαδίκτυο για τις ξεχωριστές προσωπικές στιγμές μου, τη δημόσια και ιδιωτική ζωή μου, τις ώριμες ή τις ασχημάτιστες και μύχιες σκέψεις μου. Κανένα χώρο μου δεν θεωρώ ιερό και απαραβίαστο. Φως, παντού περισσότερο φως! Κάποτε στη γενιά μου σε όλο τον κόσμο ανθούσαν τα κοινόβια των παιδιών των λουλουδιών που ταύτιζαν τους τοίχους των σπιτιών με τους τοίχους των φυλακών. Ούτε οι κρεβατοκάμαρες και οι τουαλέτες δεν είχαν πόρτες. Τα πάντα μοιράζονταν ελεύθερα: σκέψεις, εργασία, τρόφιμα, ακόμα και το σεξ!

Λες μπαγιάτικες ανοησίες!Η ζωή,όπως η τέχνη,ζητά τις ελαφρές φωτοσκιάσεις.Διεκδικώ το δικαίωμα της αδιαφάνειας,της ιδιωτικότητας,του υπαινικτικού,του απωθημένου,του μυστικού,του απόκρυφου.Ημίφως,Ημίφως, Ημίφως!Το φως σε τυφλώνει.Μέσα στην απόλυτη διαφάνεια παράγεται η εκτυφλωτική αδιαφάνεια.

Πρόσβαση ή περισυλλογή;

Διεκδικώ το δικαίωμα στην πρόσβαση παντού, πάντα, κάθε στιγμή από οποιοδήποτε μέσο- κινητό, κομπιούτερ, τηλεόραση. Το δικαίωμα να συνδέομαι μαζί σας μέρα με την ημέρα, λεπτό το λεπτό, να συνεργάζομαι, να μοιράζομαι, να ανταλλάσσω ιδέες, πληροφορίες, εικόνες, ήχους, μουσικές.

Κι όμως διεκδικώ το δικαίωμα να φεύγω μακριά με κάθε τίμημα,να χάνομαι,να αποσυνδέομαι,να μονάζω σε περισυλλογή,να συνδιαλέγομαι με τις εσωτερικές φωνές μου,με τις φωνές των άλλων μέσα από τη λογοτεχνία,το σινεμά,τη μουσική,την ιστορία,τα μαθηματικά, τη φυσική,τη βιολογία,τα οικονομικά.

e-mail ή συζήτηση;

Ποθώ να γνωρίζω νέους ανθρώπους και να αποκτώ φίλους μέσα από το Διαδίκτυο.

Social networking! Η ψηφιακή κοινωνικότητα διεγείρει τη φαντασία μου. Η ψηφιακή απόσταση με βοηθά να δω καλύτερα τον εαυτό μου και τους άλλους, όπως ένας αρχιτέκτονας που απομακρύνεται για να δει προοπτικά όλες τις όψεις ενός κτιρίου. Ακόμα και οι μεταμφιέσεις, οι μάσκες παράγουν ταυτότητες, πραγματικές, δανεικές ή κατασκευασμένες. Καθένας από εμάς είναι αυτό που είναι και αυτό που θα ήθελε να είναι και δεν είναι. Μιγαδικός, μια διαρκής διαβούλευση του πραγματικού και του φανταστικού. Ένα email φέτος με το ψευδώνυμο «Μαίρη Παναγιωταρά» και ένα άλλο με το όνομα Μόκα, της ηρωίδας μου στο Θηλυκό Πόκερ, προκάλεσαν μέσα μου τις μεγαλύτερες δονήσεις σε σχέση με τα πρόσωπα που συνάντησα «ζωντανά». Άλλωστε, το τελευταίο βιβλίο μου διαμορφώθηκε στην blogόσφαιρα.

Προσποιείσαι!Είσαι ανίκανος για οποιαδήποτε επικοινωνία δίχως το βλέμμα,το άγγιγμα,έστω το ηχόχρωμα της φωνής.Είσαι αμετάκλητα παλαιός.Ανήκεις στο ελληνικό ΄60 και ΄70.

Ούτε το τηλέφωνο δεν είσαι ικανός να χρησιμοποιήσεις σωστά.Δεν είχες άλλωστε τηλέφωνο μέχρι τα είκοσι τρία σου.Ανήκεις σε έναν βιωματικό,προφορικό πολιτισμό της άμεσης επικοινωνίας της επαρχίας σου.Είναι αδύνατο να κατανοήσεις ή να επινοήσεις ένα οποιοδήποτε θέμα- λογοτεχνικό,μαθηματικό,ιστορικό ή πολιτικό- αν δεν μουντζουρώνεις,δεν σχολιάζεις στα κενά των σελίδων ενός βιβλίου, δεν υπογραμμίζεις,δεν σχεδιάζεις ακαθόριστα,ελλειπτικά ή προβολικά σχήματα.Προσαρμόζεσαι στο Διαδίκτυο ψυχαναγκαστικά. Το πολύ,κρατάς μια ψηφιακή επαφή με ό,τι κινείται,αλλά στο βάθος ανήκεις αλλού.

Ο χρήστης ή ο μηχανικός;

Διεκδικώ, εγώ ο χρήστης, το δικαίωμα να είμαι δημιουργός στον κόσμο της ψηφιακής επικοινωνίας. Τέρμα το σχίσμα ανάμεσα στις δύο φυλές: από ΄δώ ο χρήστης από ΄κεί ο ειδικός υψηλού επιπέδου, από ΄δώ ο καταναλωτής από ΄κεί η εταιρεία παραγωγής. Για πρώτη φορά στην ιστορία, κινητήρας και πρωταγωνιστής στην τεχνολογική καινοτομία είναι ο χρήστης, ο καταναλωτής. Οι υπολογιστές, το λογισμικό, οι εταιρείες πληροφορικής θα προσαρμόζονται στις ανάγκες των χρηστών. Το παιχνίδι της τεχνολογίας δεν παίζεται πια σε απομονωμένα εργαστήρια πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων. Τώρα γινόμαστε όλοι δημιουργοί. Η καινοτομία μετασχηματίζεται ριζικά. Δημοκρατικοποιείται, κοινωνικοποιείται, διαχέεται.

Δημιουργικότητα ή εμπορευματοποίηση;

Υπερβολές,υπερβολές!Σε όλες τις καινοτομίες έπαιζαν ρόλο οι χρήστες.Δεν υπήρξε ποτέ το απομονωμένο «εύρηκα,εύρηκα!».Ακόμα και ο Γκούτενμπεργκ απάντησε στη λυσσασμένη ανάγκη των χρηστών,στη μανία των καθολικών ιερέων και μοναχών να αναπαραγάγουν τη Βίβλο.Ήδη υπήρχαν πιεστικές μηχανές που έκοβαν τα νομίσματα των κρατιδίων.Ο καινοτόμος στην ιστορία άρπαζε με ετοιμότητα αυτό που υπήρχε στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, αυτό που και άλλοι το ακουμπούσαν,το ψηλαφούσαν αλλά δεν έκαναν την τελική κίνηση, δεν ολοκλήρωναν,δεν είχαν τη δημιουργική φαντασία να συλλάβουν τις έσχατες συνέπειές του.Αυτό συνέβη ακόμα και στα ποδήλατα και στους ηλεκτρικούς γλόμπους.Προς Θεού,αν εκχωρήσουμε την καινοτομία αποκλειστικά στον χρήστη,αν σταματήσουμε να δημιουργούμε μαθηματικούς,ηλεκτρονικούς μηχανικούς υψηλού επιπέδου,αν σταματήσουν οι εταιρείες και το Δημόσιο να χρηματοδοτούν την έρευνα,αν εξατμιστούν το ρίσκο και η ανταμοιβή της επιχειρηματικότητας,τότε η τεχνολογική καινοτομία θα υποστεί τις συνέπειες του οικονομικού νόμου των φθινουσών αποδόσεων.

Παθιάζομαιμε το δικαίωμα να μετέχω σε μια κοινότητα ελεύθερων συνδημιουργών, σε αυτό που ανταλλάσσεται, μοιράζεται ελεύθερα, σε αυτό που δεν πουλιέται, δεν αγοράζεται, δεν εμπορευματοποιείται. Υποστήριζα εδώ και χρόνια το λογισμικό ανοιχτού κώδικα (open source) ως το νέο κίνημα νεολαίας. Μετα-Κίνημα Linux! Περιμένω πολλά από το επόμενο big bang της τεχνολογίας. Μια μετα-web καινοτομία που θα διευρύνει και θα δώσει νέο βάθος και περιεχόμενο στο μοντέλο Wikipedia, στη διαρκή συμμετοχή, στην ελεύθερη συλλογική «σοφία του πλήθους» (wisdom of crowds). Ριζοσπαστική διαφάνεια στην επιστήμη, την έρευνα, την επιχειρηματικότητα, το χρηματοοικονομικό. Τέρμα οι περιφράξεις και οι οικοπεδοποιήσεις στο Διαδίκτυο, τα κλειστά πνευματικά δικαιώματα, η εμμονή στη μονοπωλιακή ή ατομική ιδιοκτησία. Όλα WiΚi!

Παλιμπαιδισμός!Μετά τα πενήντα επιστρέφεις και αναπαράγεις σε ψηφιακή εκδοχή τις αριστερές αυτοδιαχειριστικές ουτοπίες της νεότητάς σου!Φίλε,οι άνθρωποι κάνουν ό,τι πληρώνονται να κάνουν και δεν κάνουν ό,τι δεν πληρώνονται.Αυτή είναι η πολιτική οικονομία.Η απλήρωτη εργασία που αναδεικνύεις στο Θηλυκό Πόκερ έχει τα όριά της.Ξέχνα τη δημιουργία και την καινοτομία δίχως ανταμοιβή,υλική ή ηθική.Τίποτα δημιουργικό δεν γίνεται δίχως τα κίνητρα του εισοδήματος και του κέρδους ή,τουλάχιστον,της εκτίμησης και της δημόσιας αναγνώρισης.Γιατί να ξοδεύω το χρήμα μου και τον χρόνο μου στην έρευνα και τη δημιουργία,αν δεν έχω κανένα ιδιαίτερο δικαίωμα στους καρπούς της;Γιατί να προμηθεύω με ιδέες,καινοτομίες και τεχνικές τούς ανταγωνιστές της επιχείρησής μου;Τίποτα δεν κερδίζεται δωρεάν στη ζωή!Η γνώση απαιτεί κόπο.Αυτό που μοιράζεται δωρεάν,αυτό που παράγουν οι χρήστες δημιουργεί ένα νέο χώρο για τους διαφημιστές,μια νέα ανεξάντλητη πηγή κέρδους.Η Google είναι το πρότυπο.Το ΜySpace το αγόρασε ο Μέρντοχ για $580 εκατομμύρια και το Facebook το κυνηγούν η Υahoo,η Google και η Μicrosoft.Το Linux,το ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα,δημιουργεί ένα νέο πεδίο για εμπορικές χρήσεις.Μην έχεις ενοχές με την εμπορευματοποίηση.Καμία μαγείρισσα δεν θα φθάσει στο επίπεδο γνώσης ενός πρωθυπουργού,όπως ονειρευόταν ο Λένιν.Κανένας blogger δεν θα γίνει δημιουργικός επιστήμονας επειδή κάθεται με τις ώρες μπροστά στον υπολογιστή του.

Πληροφορία ή υπερπληροφόρηση;

Απαιτώ το δικαίωμα να έχω στη διάθεσή μου κάθε πληροφορία για την πολιτική, την επιστήμη και τις αγορές σε πραγματικό χρόνο, λεπτό με λεπτό.

Ξέρεις πολύ καλά τι σημαίνει υπερπληροφόρηση,information overload.Μπλοκάρει το μυαλό σου.Είσαι ανίκανος να διακρίνεις τις βαθύτερες τάσεις της οικονομίας και της κοινωνίας,αυτό που κινείται κάτω από τον αφρό,και έτσι διαρκώς πέφτεις έξω στις προγνώσεις σου και αιφνιδιάζεσαι.Αυτό είναι άλλωστε το συγκριτικό πλεονέκτημά σου,ενός ερασιτέχνη μελετητή των χρηματοοικονομικών αγορών σε σχέση με τους αναλυτές που βρίσκονται στην πρίζα σε χρόνο dt.Ακόμα μία φορά τα έχασαν μπροστά στην πιστωτική κρίση από τα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου στις ΗΠΑ,όπως παλαιότερα με τα χρηματιστήρια.

Εγώ ή ο Άλλος;

Α! Ο Διπλός Άνθρωπος μέσα μου παρασύρθηκε σε περιττές εξομολογήσεις. Ξέχασε το χειρότερο απ΄ όλα: ό,τι γράφεται στο Διαδίκτυο με ακολουθεί, θα με κυνηγά για πάντα και μια μέρα θα χρησιμοποιηθεί εναντίον μου. Πολλοί bloggers ξεθαρρεύουν, λένε πολλά και μια μέρα ίσως δεν θα βρίσκουν δουλειά. Εντάξει, υπάρχει το δικαίωμα να κατοχυρώνω ψηφιακά τη συνέχεια της σκέψης μου, το ημερολόγιο των αναζητήσεών μου, αλλά υπάρχει το υπέρτερο δικαίωμα της ασυνέχειας, του άλματος, της ποιοτικής μεταβολής, το δικαίωμα να αντιφάσκω δημιουργικά και να συγκρούομαι με τον εαυτό μου.

Ποιος γράφει τελικά αυτή την ιστοσελίδα;Εγώ ή ο Άλλος.Ημίφως!Ημίφως!Ημίφως!

«Η ψηφιακή επικοινωνία, όπως κάθε δημιουργία, είναι μια πράξη αυτοδιχασμού»