Ενέχυρο η δημόσια περιουσία

Την υπογραφή του Υπερταμείου Αποκρατικοποιήσεων, προκειμένου να έχουν νομική ισχύ οι εγγυήσεις σε όρους δημόσιας περιουσίας οι οποίες έχουν αναληφθεί από το 2015 για την αποπληρωμή του δανείου των 86 δισ. ευρώ, απαιτούν οι δανειστές, την ώρα που οι πόρτες των αγορών έχουν κλείσει μέχρι νεωτέρας για την Ελλάδα. Τις επόμενες δεκαετίες, μέχρι την πλήρη εξόφληση των δανεικών από τον ESM, αν το ελληνικό Δημόσιο βρεθεί σε αδυναμία ικανοποίησης των υποχρεώσεών του, η δημόσια περιουσία –και η αξιοποίησή της –κινδυνεύει να περάσει σε ξένα χέρια.

Προς το παρόν, η διαδικασία περιγράφεται από πηγές του υπουργείου Οικονομικών ως «τυπική». Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το υπουργείο Οικονομικών έχει καταρτίσει διάταξη νόμου στο υπό κατάθεση πολυνομοσχέδιο για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, με την οποία θα προβλέπεται η επέκταση της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης του 2015 προκειμένου να περιληφθεί στα συμβαλλόμενα μέρη και το Υπερταμείο. Οπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, η σύμβαση δεν επεκτείνεται χρονικά και θα λήξει όπως προβλέπεται στις 20 Αυγούστου, όπως άλλωστε και η διαθεσιμότητα των 86 δισ. ευρώ.

Οι εγγυήσεις σε όρους ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου θα συνεχίσουν βεβαίως να ισχύουν έως την αποπληρωμή των κεφαλαίων που έχουν ληφθεί, κάτι που με τα σημερινά δεδομένα δεν πρόκειται να συμβεί πριν από το 2060.

Το 2015, κατά την υπογραφή της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης των 86 δισ. ευρώ με τον ESM, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε για την παροχή εγγυήσεων εξόφλησης της χρηματοδοτικής συνδρομής «από οποιοδήποτε μέρος του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων ενδέχεται να απαιτήσει ο ESM κατά τη διακριτική του ευχέρεια».

Ανατρέχοντας στη Σύμβαση της 19ης Αυγούστου 2015, αντιγράφουμε στο σκέλος που αφορά το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων δεσμεύσεις του δικαιούχου κράτους-μέλους:

n «Να συμπεριληφθεί ως συμβαλλόμενο μέρος στην παρούσα σύμβαση (ή σε άλλες συμφωνίες με τον ESM) οποιοδήποτε μέρος του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων ενδέχεται να απαιτήσει ο ESM κατά τη διακριτική του ευχέρεια.

n Να συμπεριληφθούν στη σύμβαση υποχρεώσεις του δικαιούχου κράτους-μέλους, του Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης και/ή των μερών του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων που ενδέχεται να απαιτήσει ο ESM κατά τη διακριτική του ευχέρεια για την εξόφληση της χρηματοδοτικής συνδρομής από το δικαιούχο κράτος-μέλος ή για λογαριασμό του, που προκύπτει από ή συνδέεται με τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (με ιδιωτικοποιήσεις ή άλλα μέσα) ή άλλα έσοδα, καθώς και για την παροχή άλλων εγγυήσεων, δεσμεύσεων ή την ανάληψη άλλων υποχρεώσεων ή την παροχή άλλων δικαιωμάτων που ο ESM κρίνει αναγκαία για την υποστήριξη της θέσης του ή για την εφαρμογή της δήλωσης της Συνόδου Κορυφής της ζώνης του ευρώ.

n Να παρασχεθεί στον ESM εγγύηση για την υποχρέωση του δικαιούχου κράτους-μέλους να εξοφλήσει τη χρηματοδοτική συνδρομή από οποιοδήποτε μέρος του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων ενδέχεται να απαιτήσει ο ESM κατά τη διακριτική του ευχέρεια». Για όλα τα παραπάνω η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να μπει και η υπογραφή του Υπερταμείου στη Σύμβαση ώστε να καταστεί συμβαλλόμενο μέρος και «να αναλάβει τις εν λόγω υποχρεώσεις σε μορφή και ουσία ικανοποιητική για τον ESM».

Προς το παρόν, το πρόγραμμα «αξιοποίησης» της δημόσιας περιουσίας προβλέπει έσοδα αποκρατικοποιήσεων 2 δισ. ευρώ φέτος και επιπλέον 1 δισ. ευρώ το 2019. Η δήλωση της Συνόδου Κορυφής της ευρωζώνης της 12ης Ιουλίου 2015, όμως, δεν έχει αλλάξει. Στο επίσημο ανακοινωθέν τονίζεται η δέσμευση των ελληνικών Αρχών να «τρέξουν» ένα πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων «ως μια πηγή αποπληρωμής των νέων δανείων», συνολικού ύψους 50 δισ. ευρώ στη διάρκεια ζωής του νέου δανείου, εκ των οποίων 25 δισ. ευρώ για την αποπληρωμή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και από 50% των υπόλοιπων 25 δισ. ευρώ για τη μείωση του χρέους και επενδύσεις. Οι τελικές διατάξεις αναφορικά με την επέκταση της σύμβασης, όπως θα αποτυπωθούν στο νομοσχέδιο, αναμένονται με ενδιαφέρον.

Βιωσιμότητα χρέους. Στο μεταξύ, σήμερα στο Παρίσι, σε άτυπη συνεδρίαση του EuroWorking Group, οι αναπληρωτές υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης αναμένεται να εξετάσουν εναλλακτικά σενάρια ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους. Κατά την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup, όπως αναφέρει και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Μάριο Σεντένο στην επιστολή που απέστειλε στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης, εξουσιοδοτήθηκαν οι θεσμοί να εκπονήσουν μια τελική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, ενώ ζητήθηκε από το EWG να συνεχίσει να εργάζεται για την ομαλή ολοκλήρωση του προγράμματος. Αναφορικά με τη διευθέτηση του χρέους, ο Σεντένο αναφέρεται σε μια αρχική ανταλλαγή απόψεων «για το πακέτο μέτρων ελάφρυνσης του χρέους η οποία θα υλοποιηθεί στο τέλος του προγράμματος στον βαθμό που είναι απαραίτητη, υπό τον όρο της επιτυχούς ολοκλήρωσης του προγράμματος». Οι τελικές αποφάσεις για το χρέος, πέραν των άλλων, θα κρίνουν και εάν και πότε θα επιχειρήσει το υπουργείο Οικονομικών νέα έξοδο στις αγορές. Προς το παρόν, τα σχέδια έχουν μπει στο συρτάρι.

Κυβερνητικός αξιωματούχος επιβεβαίωσε χθες στο Reuters ότι το σχέδιο έκδοσης δεκαετών ομολόγων μπαίνει στον πάγο μετά την πρόσφατη αναταραχή με φόντο τις εξελίξεις στην Ιταλία. Το υπουργείο Οικονομικών στις αρχές του έτους σχεδίαζε σε συνεργασία με τον ΟΔΔΗΧ πέραν της έκδοσης του επταετούς ομολόγου τον Φεβρουάριο, έξοδο στις αγορές με τριετή και δεκαετή (ή ακόμα και μεγαλύτερης διάρκειας) ομόλογα έως το τέλος του προγράμματος. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων όμως, όσο το τοπίο για το χρέος παραμένει θολό και ιδίως μετά τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία, έχουν κινηθεί έντονα ανοδικά, καθιστώντας τη νέα έξοδο απαγορευτική. Εκτός και εάν το Δημόσιο επιχειρούσε να δανειστεί με επιτόκιο κοντά στο 5% για δέκα χρόνια.