Προάγγελο πολυετών δεσμεύσεων, μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος, αποτελεί το επικαιροποιημένο Μνημόνιο με το οποίο η κυβέρνηση έβαλε την υπογραφή της σε μαζικά πωλητήρια δημόσιων συμμετοχών σε ΔΕΗ, ΟΛΘ, ΔΕΣΦΑ, Ελ. Βενιζέλος και ΕΛΠΕ έως τον Ιούνιο του 2018. Με την επικαιροποίηση επαναβεβαιώθηκε η δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης να συμφωνήσει τον ερχόμενο Μάιο εμπροσθοβαρή εφαρμογή της περικοπής του αφορολογήτου από το 2019 μαζί με το προβλεπόμενο βρέξει – χιονίσει μαχαίρι στις συντάξεις εάν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κρίνει πως αυτό είναι απαραίτητο. Ηδη το ΔΝΤ έχει ταχθεί υπέρ της μείωσης του αφορολογήτου από το 2019 και μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει ενδείξεις ότι προτίθεται να μεταβάλει τη στάση του. Μόλις προ ημερών, άλλωστε, ευρωπαίος αξιωματούχος σημείωνε με νόημα πως οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται από όλες τις πλευρές και οι προβλέψεις για περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο δεν περιλαμβάνονται μόνο στο εν αναμονή πρόγραμμα του ΔΝΤ, αλλά και στο ενεργό πρόγραμμα του ESM.
Το πλήρες κείμενο του επικαιροποιημένου Μνημονίου το οποίο έφερε χθες στη δημοσιότητα η «Καθημερινή», αποκαλύπτει πέραν των γνωστών δεσμεύσεων για αφορολόγητο και αποκρατικοποιήσεις, διατυπώσεις με ιδιαίτερη πολιτική σημασία.
Στα εισαγωγικά της επικαιροποίησης, οι δανειστές φροντίζουν να καταστήσουν σαφές πως αν χρειαστούν πρόσθετα μέτρα υπάρχει η δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης να τα λάβει. Σημειώνουν επίσης με σαφήνεια πως τα μέτρα τα οποία έχουν συμφωνηθεί θα πρέπει να εφαρμόζονται για πολλά χρόνια, δίνοντας μια πρόγευση των δεσμεύσεων που θα κληθεί να αναλάβει σύντομα η κυβέρνηση μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος. Οταν είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι το «clean exit» δεν πρόκειται να έρθει.
«Η επιτυχία του προγράμματος απαιτεί την ιδιοκτησία της μεταρρυθμιστικής ατζέντας από τις ελληνικές Αρχές. Η ελληνική κυβέρνηση, γι’ αυτό τον λόγο, είναι έτοιμη να λάβει όποια μέτρα κριθούν απαραίτητα γι’ αυτό τον σκοπό, δεδομένου ότι οι συνθήκες αλλάζουν» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η αναφορά η οποία ενδεχομένως δίνει πρόγευση των μελλούμενων έρχεται με αφορμή τη δέσμευση των ευρωπαίων εταίρων να δώσουν τεχνική βοήθεια όπου χρειαστεί. «Η επιτυχία του προγράμματος θα απαιτήσει τη διατηρήσιμη εφαρμογή των πολιτικών που έχουν συμφωνηθεί για πολλά χρόνια» σημειώνεται, με την επισήμανση ότι κάτι τέτοιο απαιτεί πέραν της πολιτικής δέσμευσης και την τεχνική δυνατότητα της ελληνικής πλευράς να υλοποιεί μεταρρυθμίσεις.

Τα πρώτα νέα στοιχήματα μεταρρυθμίσεων έρχονται έως το τέλος Ιανουαρίου οπότε συνεδριάζει (στις 22) το Eurogroup, με την προσδοκία υλοποίησης έως τότε του συνόλου των προαπαιτουμένων.

Βουνό δεσμεύσεων

Το 30% των 110 προαπαιτουμένων της τρίτης αξιολόγησης απαιτεί νομοθετικές ρυθμίσεις, μεταξύ των οποίων η αλλαγή στον νόμο για τις απεργίες, η προσαρμογή στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ώστε να μπορεί και το Δημόσιο να διενεργεί ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς ακινήτων εις βάρος οφειλετών του και βέβαια το άνοιγμα του δρόμου για την πώληση των τεσσάρων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε Φλώρινα και Μεγαλόπολη. Στο τελευταίο μέτωπο, η επικαιροποίηση του Μνημονίου με την πρόσφατη συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο πώλησης και υδροηλεκτρικών μονάδων της επιχείρησης στον βαθμό που τα αποτελέσματα του market test, της διερεύνησης επενδυτικού ενδιαφέροντος δηλαδή, για τις τέσσερις λιγνιτικές μονάδες δεν είναι τα αναμενόμενα. Κυβερνητικές πηγές θεωρούν δεδομένο ότι θα υπάρξει ενδιαφέρον για τις λιγνιτικές μονάδες, κάτι το οποίο αναμένεται να φανεί στην πράξη εντός των επομένων εβδομάδων. Το market test αναμένεται να προκηρυχθεί εντός των ημερών και θα έχει διάρκεια τεσσάρων εβδομάδων.

Απαιτήσεις δανειστών

Οπως έγραψαν «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», οι δανειστές απαίτησαν και η κυβέρνηση δεσμεύτηκε για την ολοκλήρωση μιας σειράς ιδιωτικοποιήσεων έως τον Ιούνιο ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για έσοδα 2,7 δισ. ευρώ το 2018. Πηγές των δανειστών σημειώνουν την κρισιμότητα των ιδιωτικοποιήσεων για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018, με ορισμένους καχύποπτους μάλιστα να αναδεικνύουν ακριβώς τις ιδιωτικοποιήσεις σε κλειδί για τη γερμανική απόκρουση των πιέσεων έξτρα διευθετήσεων στο δημόσιο χρέος σε βάθος χρόνου. Σύμφωνα με άλλους συνομιλητές των δανειστών, οι ιδιωτικοποιήσεις θα μπορούσαν κάλλιστα να συνοδεύουν τις δεσμεύσεις πρωτογενών πλεονασμάτων ως κριτήρια για τη σταδιακή αποδέσμευση παρεμβάσεων στο χρέος τα επόμενα χρόνια. Ολα αυτά θα συζητηθούν στο διάστημα Φεβρουαρίου – Ιουνίου, όταν θα διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης του τρίτου Μνημονίου.