Καλώς ήρθατε στην κόλαση. Την κόλαση των πλειστηριασμών ετοιμάζονται να ζήσουν το 2018 χιλιάδες κόκκινοι δανειολήπτες και φορολογούμενοι που χρωστούν στην Εφορία.

Στο σφυρί θα βγουν περισσότερα από 10.000 ακίνητα που βρίσκονται στο στοκ των τραπεζών, ενώ τη χαριστική βολή θα δώσει η Εφορία που σχεδιάζει να εκποιήσει περίπου 2.000 ακίνητα οφειλετών του Δημοσίου.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα των πλειστηριασμών θα πάρει φωτιά. Η αρχή γίνεται από αυτόν τον μήνα κατά τον οποίο θα εκτελεστούν από το νέο σύστημα 30 πωλήσεις ακινήτων όλων των ειδών, με τις τιμές πρώτης προσφοράς να αρχίζουν από τα 36.000 ευρώ και να φθάνουν ακόμη και τα 4,5 εκατ. ευρώ για επιχειρηματικά ακίνητα. Σε όλα τα ακίνητα επισπεύδουσες είναι οι τράπεζες. Από τη νέα χρονιά οι ρυθμοί εκποίησης ακινήτων οφειλετών πατάνε γκάζι. Από τον Ιανουάριο ο αριθμός των πλειστηριασμών αναμένεται να αυξηθεί κατακόρυφα. Κάθε μήνα θα διενεργούνται κατά μέσο όρο 500 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Στόχος είναι μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο να διενεργούνται 1.000 ηλεκτρονικές εκποιήσεις μηνιαίως, για να φτάσουν τις 2.000 τον μήνα στο τελευταίο τρίμηνο του 2018. Περισσότερα από 10.000 ακίνητα κόκκινων δανειοληπτών προβλέπεται ότι θα βγουν σε πλειστηριασμό τον επόμενο χρόνο. Αφορούν οφειλέτες με δάνεια που βρίσκονται σε εκκρεμότητα πάνω από πέντε χρόνια, των οποίων οι συνεχείς προσκλήσεις μέσω επιστολών από τις τράπεζες για να βρεθεί μια λύση τακτοποίησης των οφειλών τους αγνοούνται.

Ωστόσο, τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης πως οι πλειστηριασμοί αφορούν μόνον ακίνητα αξίας άνω των 300.000 ευρώ ή στρατηγικούς κακοπληρωτές διαψεύδει η εικόνα από τους πλειστηριασμούς που έχουν αναρτηθεί και το γεγονός ότι δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση παρά μόνο μια προφορική συμφωνία με τις τράπεζες.

Στο σφυρί δεν βγαίνουν μόνο ακίνητα μεγάλης αξίας και στρατηγικών κακοπληρωτών, αλλά και ακίνητα χαμηλής αξίας κάτω των 100.000 ευρώ, της τάξης των 50.000, 60.000 και 80.000 ευρώ.

Πρώτη κατοικία

Χωρίς καμία προστασία από τη λαιμητόμο των πλειστηριασμών βρίσκονται όσοι δανειολήπτες δεν έχουν προσφύγει στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Ο νόμος προστατεύει την πρώτη κατοικία υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης έχει υπαχθεί σε αυτόν και έχει δεχθεί εκποίηση κάθε άλλου περιουσιακού του στοιχείου. Ουσιαστικά, ο νόμος προστατεύει όσους ζουν στα όρια της φτώχειας και υπό το βάρος των χρεών τους προς τις τράπεζες είναι αναγκασμένοι να χάσουν όποιο περιουσιακό στοιχείο έχουν για να προστατεύσουν την κατοικία τους. Πρόκειται για ένα καθεστώς αυστηρών προϋποθέσεων που αφορά μόνο τους «συνεργάσιμους» δανειολήπτες με τις τράπεζες και σε καμία περίπτωση δεν παρέχει γενικευμένη προστασία, όπως υποσχόταν η κυβέρνηση. Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα για τις οφειλές προς το Δημόσιο. Κανένα δίχτυ προστασίας δεν προβλέπεται για την πρώτη κατοικία σε όσους χρωστούν στην Εφορία.

Διώξεις

Η έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών ικανοποίησε, πάντως, τους θεσμούς και άνοιξε τον δρόμο για να κλειδώσει σε τεχνικό επίπεδο η συμφωνία με την Αθήνα, καθώς ήταν βασικό προαπαιτούμενο στην τρίτη αξιολόγηση. Ομως τα σοβαρά επεισόδια που σημειώθηκαν την περασμένη Τετάρτη στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, το οποίο είχε μετατραπεί σε πεδίο μάχης, μόνο απαρατήρητα δεν πέρασαν από τους δανειστές. Τώρα ζητούν από την κυβέρνηση να πάρει δραστικά μέτρα που θα λειτουργήσουν ως ασπίδα προστασίας στα ειρηνοδικεία και έξω από τα συμβολαιογραφεία.

Συγκεκριμένα, ζητούν να ψηφιστεί άμεσα διάταξη με την οποία θα διώκονται με την αυτεπάγγελτη διαδικασία και με Αυτόφωρο όσοι παρεμποδίζουν τη διενέργεια των πλειστηριασμών. Ταυτόχρονα θέλουν να υπάρχει ισχυρή αστυνομική προστασία.
Αλλωστε, τα μέτρα αυτά είχαν υποσχεθεί στους εκπροσώπους των συμβολαιογράφων οι Σταύρος Κοντονής και Νίκος Τόσκας κατά τη συνάντηση που είχαν στο υπουργείο Οικονομικών στις 15 Νοεμβρίου. Μετά τη συνάντηση αυτή, οι συμβολαιογράφοι αποφάσισαν την άρση της αποχής τους, αλλά το υπουργείο Δικαιοσύνης μέχρι σήμερα δεν έχει προωθήσει τη νομοθετική ρύθμιση για την τροποποίηση των σχετικών διατάξεων του Ποινικού Κώδικα.

Τελειωτικό χτύπημα

Τη χαριστική βολή στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ετοιμάζεται να δώσει ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός. Σπίτια, οικόπεδα, αγροτεμάχια, καταστήματα φορολογουμένων με χρέη στην Εφορία θα αρχίσουν να βγαίνουν εντός του 2018 στο σφυρί, και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις σε σκοτωμένες τιμές. Ο νόμος προβλέπει πλέον πλειστηριασμούς ακινήτων για χρέη προς το Δημόσιο στην εμπορική αξία και όχι στην αντικειμενική. Τι σημαίνει αυτό για τους οφειλέτες; Με δεδομένο ότι η αγορά των ακινήτων έχει καταρρεύσει τα τελευταία χρόνια και οι εμπορικές τιμές σε πολλές περιοχές της χώρας απέχουν παρασάγγας από τις αντικειμενικές, ακόμη και μετά την τελευταία οριζόντια αναπροσαρμογή, οι πλειστηριασμοί δεν θα κηρύσσονται άγονοι όπως γινόταν μέχρι τώρα. Εκτιμάται ότι θα υπάρχουν πλειοδότες που θα παίρνουν τα ακίνητα των οφειλετών σε εξευτελιστικές τιμές.
Μάλιστα, το χαμηλότερο τίμημα με το οποίο θα βγαίνουν στο σφυρί τα ακίνητα μπορεί να μην είναι αρκετό για να καλύψει τα χρέη των φορολογουμένων, με αποτέλεσμα οι οφειλέτες να βρεθούν όχι μόνο να χάσουν τα ακίνητά τους, αλλά και να συνεχίσουν να οφείλουν στην Εφορία και να παραμένουν ανοιχτοί σε κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων.
Οι εισπρακτικές υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για να ξεκινήσουν τους πλειστηριασμούς ακινήτων στις εμπορικές αξίες περιμένουν τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον Γιώργο Πιτσιλή να υπογράψουν την υπουργική απόφαση που θα καθορίζει τη νέα διαδικασία, η οποία αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση.
Μόλις εκδοθεί η υπουργική απόφαση, θα αρχίσει το μπαράζ των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών περιουσιακών στοιχείων και για τους οφειλέτες του Δημοσίου.
Μέχρι τώρα οι πλειστηριασμοί ακινήτων για χρέη στην Εφορία γίνονταν κυρίως για μεγάλους οφειλέτες, με χρέη πάνω από 100.000 ευρώ. Ως επί το πλείστον οι πλειστηριασμοί κηρύσσονταν άγονοι. Η τιμή εκκίνησης ήταν η αντικειμενική αξία των ακινήτων που σε πολλές περιπτώσεις είναι υψηλότερη από την εμπορική τιμή και λειτουργούσε ως ασπίδα. Απέτρεπε τα «κοράκια» να χτυπήσουν σε εξευτελιστικές τιμές τα ακίνητα των φορολογουμένων με χρέη στην Εφορία. Η διαδικασία αυτή αποτελεί πλέον παρελθόν. Με νέα διάταξη που ψήφισε η κυβέρνηση τον περασμένο Μάιο, οι κατασχέσεις και εν συνεχεία οι πλειστηριασμοί ακινήτων για χρέη προς το Δημόσιο θα γίνονται με βάση την εμπορική τιμή, όπως ισχύει και για τα χρέη προς τις τράπεζες.

Σύμφωνα με το σχέδιο, από το νέο έτος θα αρχίσουν να βγαίνουν στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό και τα ακίνητα φορολογουμένων και επιχειρήσεων που χρωστούν στην Εφορία. Το σχέδιο προβλέπει εκποιήσεις 2.000 ακινήτων οφειλετών που χρωστούν στο Δημόσιο πάνω από 50.000 ευρώ.

Ηλεκτρονικό Σφυρί

Την περασμένη Τετάρτη στο Ειρηνοδικείο Αθηνών πραγματοποιήθηκαν 20 από τους 29 προγραμματισμένους πλειστηριασμούς. Από αυτούς ολοκληρώθηκαν δώδεκα καθώς υπήρξαν πλειοδότες, ενώ οκτώ, αν και άρχισαν, δεν μπόρεσαν να ολοκληρωθούν. Οι υπόλοιποι εννιά δεν ξεκίνησαν λόγω των σοβαρών επεισοδίων.

Μετά την άρση της αποχής των συμβολαιογράφων άνοιξε και η ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας ολοκληρώθηκαν οι πρώτοι δέκα ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Για να συμμετέχει κάποιος στη νέα διαδικασία θα πρέπει να εγγραφεί στο σύστημα και να καταθέσει την απαιτούμενη εγγύηση, που ισούται με το 30% της πρώτης προσφοράς, δηλαδή της τιμής που θέτει ως κατώφλι ο επισπεύδων για το ακίνητο που πλειστηριάζεται. Τα χρήματα κατατίθενται στον τραπεζικό λογαριασμό του συμβολαιογράφου, ο οποίος είναι ακατάσχετος.

Η διαδικασία διαρκεί τέσσερις ώρες, κατά τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι προτείνουν την τιμή που είναι διατεθειμένοι να δώσουν βάσει μιας ανοικτής πλειοδοτικής διαδικασίας. Κάθε πλειοδότης μπορεί να βλέπει στο σύστημα την υψηλότερη τιμή που επιτυγχάνεται κάθε φορά και τη θέση την οποία λαμβάνει η δική του προσφορά και ανάλογα να αποφασίζει για τη βελτίωση ή όχι της δικής του προσφοράς. Οι συμμετέχοντες δεν θα μπορούν να βλέπουν το όνομα του πλειοδότη, ο οποίος θα ανακοινώνεται με την ολοκλήρωση της διαδικασίας.