Αναζήτηση
Σήμερα, έξι χρόνια μετά την παρουσίαση (2011) του πρώτου σχεδίου για την αντιμετώπιση της τραγικής κατάστασης που επικρατεί στο κέντρο της Αθήνας, η επίτευξη της ασφάλειας, οι αναπλάσεις, η διασφάλιση της δημόσιας υγείας και η αξιοποίηση των εκατοντάδων εγκαταλειμμένων κτιρίων εξακολουθούν να παραμένουν το ζητούμενο.
Σύμφωνα με τον καθηγητή στη Σχολή Αρχιτεκτόνων στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Παναγιώτη Τουρνικιώτη, οι παρεμβάσεις στην Αθήνα είναι η τελευταία ευκαιρία για να μην ξεχειλώσει η πόλη προς το Ελληνικό και το Φάληρο. «Οι παρεμβάσεις αυτές επιβάλλονται ακόμη περισσότερο τώρα που εγκαταλείπουν το κέντρο της πόλης μεγάλες πολιτιστικές λειτουργίες όπως είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Λυρική Σκηνή και προωθείται η παράκεντρη επένδυση στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού» υποστηρίζει.
Επανάχρηση κτιρίων. «Το μέλλον του μητροπολιτικού κέντρου της Αθήνας θα στηριχθεί και στην επανάχρηση των κτιρίων που υπάρχουν» επισημαίνει μεταξύ άλλων ο Τουρνικιώτης. Αυτός είναι και ο λόγος που από το υπουργείο Περιβάλλοντος είναι σε εξέλιξη σχέδιο για την αντιμετώπιση των εγκαταλειμμένων κτιρίων στην Αθήνα αλλά και στα κέντρα των άλλων μεγάλων πόλεων.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή, στην περιοχή του Δήμου Αθηναίων υπάρχουν 1.800 εγκαταλειμμένα κτίρια τα οποία στην πλειονότητά τους αποτελούν εστίες ρύπανσης και παράνομων δραστηριοτήτων. «Μέσα από ένα τέτοιο σχέδιο μπορεί να βελτιωθεί και να αξιοποιηθεί το κτιριακό απόθεμα, κυρίως τα εγκαταλειμμένα και τα διατηρητέα κτίρια, να δημιουργηθούν επενδυτικές ευκαιρίες ακόμη και στην τρέχουσα περίοδο της οικονομικής κρίσης», συμπληρώνει ο Κώστας Καρτάλης.
Και το πρόβλημα έχει γίνει ακόμη μεγαλύτερο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της αύξησης των μεταναστευτικών ροών. Μεταξύ των εγκαταλειμμένων κτιρίων βρίσκονται και πολλά διατηρητέα. Η εκτίμηση είναι ότι σε όλη την Ελλάδα τα διατηρητέα ξεπερνούν τα 10.000.
Σύμφωνα με ειδικούς, χωρίς την επαναφορά της κατοικίας στο κέντρο δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να χτυπηθούν τα γκέτο που δημιουργούνται. Στις περιοχές με τα εγκαταλειμμένα συγκαταλέγονται ο Κεραμεικός, το Μεταξουργείο, ο Βοτανικός, η Πλατεία Αμερικής, το Ρουφ, το Γκάζι, ο Αγιος Παντελεήμονας, η Πλατεία Αττικής, τα Πατήσια και το Θησείο.
Στον σχεδιασμό που βρίσκεται σε εξέλιξη (η τελευταία απόπειρα έγινε πριν από περίπου δυόμισι χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα την κατάρτιση ενός σχεδίου νόμου που δεν προχώρησε) προβλέπεται, σύμφωνα με πληροφορίες, οι παρεμβάσεις στα κτίρια να μην γίνονται αποσπασματικά και μεμονωμένα αλλά να εντάσσονται σε μια ευρύτερη πολιτική αναπλάσεων.
Εδώ, πέρα από τις φοροαπαλλαγές, σημαντικό ρόλο θα παίξει και το μέτρο της μεταφοράς του συντελεστή δόμησης. Αυτή τη στιγμή είναι στον αέρα χιλιάδες τίτλοι –κυρίως διατηρητέων. Η εκτίμηση είναι ότι υπάρχουν πάνω από 200.000 τίτλοι διατηρητέων που παραμένουν ανενεργοί.
Ο ιδιοκτήτης παίρνοντας αποζημίωση για τον συντελεστή δόμησης που χάνει θα μπορέσει με αυτά τα χρήματα να αποκαταστήσει το διατηρητέο του και να κινηθεί η αγορά.
Το θέμα αναμένεται να λυθεί μέσω της Τράπεζας Γης. Οι προωθούμενες ρυθμίσεις συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος που αναμένεται στη Βουλή το αργότερο ώς τις αρχές Απριλίου.
Οι επεκτάσεις απέτυχαν. Η πρακτική των επεκτάσεων δοκιμάστηκε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 στο Λονδίνο και στο Παρίσι αλλά απέτυχε. Ετσι, τα τελευταία περίπου 25 χρόνια στην Ευρώπη ξαναγυρίζουν στα κέντρα των πόλεων στα οποία έχουν γίνει σημαντικές αναπλάσεις όπως τα docklands στο Λονδίνο και η περιοχή defense halles στο κέντρο του Παρισιού. «Η νέα ευρωπαϊκή αντίληψη προβλέπει αναβάθμιση των πόλεων και αύξηση της πυκνότητας στις ήδη διαμορφωμένες περιοχές» τονίζει χαρακτηριστικά ο Σπύρος Τσαγκαράτος.
