Αντιμέτωπες με δεκάδες υποθέσεις καρτέλ σε πλήθος κλάδων έχουν έρθει τα τελευταία χρόνια οι ευρωπαϊκές Αρχές.

Μόνο μέσα στον Δεκέμβριο του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στράφηκε κατά της εταιρείας facebook, γιατί έδωσε ανακριβείς πληροφορίες στη διαδικασία εξαγοράς της WhatsApp το 2014 και επέβαλε πρόστιμο 485 εκατ. ευρώ σε τρεις πασίγνωστες διεθνείς τράπεζες, την Crédit Agricole, την HSBC και την JPMorgan Chase, για συμμετοχή σε καρτέλ στα παράγωγα που αφορούν τα επιτόκια στο ευρώ. Υπόθεση στην οποία είχαν ήδη προχωρήσει σε συμβιβασμό με την Επιτροπή η Deutsche Bank, η Barclays, η RBS και η Société Générale, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή διαδικασία διευθέτησης, που είναι αντίστοιχη με αυτή που ακολουθεί για την υπόθεση των κατασκευαστικών η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Η υπόθεση του καρτέλ των παραγώγων είναι μια από τις πολλές που αφορούν τραπεζικά ιδρύματα. Είχε προηγηθεί το σκάνδαλο του καρτέλ με τα επιτόκια (libor) στο ελβετικό φράγκο, που οδήγησε σε διευθέτηση και πρόστιμα στην JP Morgan και την RBS και αρκετά παλαιότερα στο σκάνδαλο των πέντε γερμανικών τραπεζών –μεταξύ των οποίων η Deutsche Verkehrsbank AG, η Commerzbank και η Dresdner Bank –που είχαν κάνει καρτέλ για να επωφεληθούν από την μετάβαση στο ευρώ!

Οι μεγάλες γερμανικές εταιρείες, άλλωστε, έχουν αρκετές φορές πρωταγωνιστήσει στη δημιουργία καρτέλ. Περισσότερο πρόσφατη περίπτωση το καρτέλ των φορτηγών, στο οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε πρόστιμα σχεδόν 3 δισ. ευρώ. Καρτέλ με πρωταγωνιστές δύο πασίγνωστες γερμανικές εταιρείες (Daimler και ΜAN), αλλά και άλλες εταιρείες κυρίως από τον βιομηχανικό ευρωπαϊκό βορρά (Volvo/Renault, IVECO, την Ολλανδική DAF και την Scania, για την οποία η έρευνα συνεχίζεται ακόμα). Πέρυσι είχε επίσης τιμωρηθεί ένα μικρότερο καρτέλ στη γερμανική και αυστριακή αγορά σιδηροδρόμων, ενώ τεράστια πρόστιμα με πρωταγωνιστές και από τη Γερμανία είχε επιβάλει παλιότερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στον κλάδο των ασανσέρ! Στην περίφημη γερμανική ThyssenKrupp, την ελβετική Schindler, την ιαπωνική Mitsubishi Elevator Europe και σε άλλες εταιρείες του κλάδου είχαν επιβληθεί πρόστιμα συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ για το καρτέλ των ασανσέρ.

Οι παραβιάσεις του ανταγωνισμού στην Ευρώπη δεν περιορίζονται όμως μόνο στις μεγάλες βιομηχανίες. Καρτέλ έχουν ανακαλυφθεί και τιμωρηθεί σε πλήθος κλάδων καταναλωτικών προϊόντων, όπως για παράδειγμα τα απορρυπαντικά, όπου τιμωρήθηκαν οι δύο αμερικανικές πολυεθνικές, η Procter & Gamble και η Unilever, με 315 εκατ. ευρώ, ενώ ο τρίτος του καρτέλ, η γερμανική Henkel, που κάρφωσε τις άλλες δύο, επωφελήθηκε από τη διαδικασία της απαλλαγής όσων καταγγέλλουν τη λειτουργία καρτέλ. Περιώνυμα είναι και τα καρτέλ στην αγορά της μπίρας. Στην ολλανδική αγορά με πρωταγωνιστές τις Heineken, Grolsch και Bavaria είχε επιβληθεί πρόστιμο 273 εκατ. ευρώ, σχεδόν δέκα φορές μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό που επιβλήθηκε στην ελληνική αγορά στη θυγατρική της Heineken, την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, για διαχρονική παραβίαση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού.
Αντίθετα, ήταν πολύ χαμηλότερο –το ένα πέμπτο σε σχέση με αυτό που αναμένεται για τον ελληνικό κατασκευαστικό κλάδο –το πρόστιμο που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη δεκαετία του 1990 στο καρτέλ των κατασκευαστικών εταιρειών της Ολλανδίας, οι οποίες επί δεκαετίες έστηναν όλες μαζί τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά έργα στην ολλανδική αγορά. Πρόστιμα που καθόλου δεν αποθάρρυναν την αγορά, μια που το φαινόμενο επαναλήφθηκε με εκατοντάδες εμπλεκόμενες εταιρείες και επιβολή δεύτερου γύρου προστίμων τη δεκαετία του 2000, και πάλι χαμηλότερων από αυτό που θα επιβάλει η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Με πολύ χαμηλά, συγκριτικά με το μέγεθος της αγοράς και τον τζίρο τους πρόστιμα, έκλεισαν και οι παρόμοιες με την ελληνική υποθέσεις, σε Δανία, Ισπανία και Μεγάλη Βρετανία που αφορούσαν τον κατασκευαστικό κλάδο και τα δημόσια έργα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ισπανίας, όπου τα τελευταία χρόνια επιβλήθηκαν πρόστιμα σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις καρτέλ του κατασκευαστικού τομέα.

Συγκεκριμένα, 47 εταιρείες που είχαν δημιουργήσει καρτέλ στη συντήρηση και επισκευή εθνικών οδών, με συνολικό πρόστιμο 47 εκατ. ευρώ, 10 εταιρείες που είχαν δημιουργήσει καρτέλ έργων ασφάλτου με συνολικό πρόστιμο 16 εκατ. ευρώ και 6 εταιρείες που είχαν κάνει καρτέλ στους δημόσιους διαγωνισμούς για προκατασκευασμένα δημόσια σχολεία, στις οποίες επιβλήθηκε πρόστιμο συνολικού ύψους 9 εκατ. ευρώ.

Οι περιπτώσεις καρτέλ που έχουν ανακαλυφθεί και τιμωρηθεί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια στην Ευρώπη εκτείνονται συνεπώς σε όλα τα μήκη και πλάτη της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Αν κοιτάξετε στον ουρανό θα βρείτε το καρτέλ των αεροπορικών εταιρειών που έφαγαν πρόστιμα 800 εκατ. ευρώ, τα οποία κατάφεραν να ακυρώσουν τελικά στα δικαστήρια. Πρόστιμα που περιελάμβαναν μερικές από τις πιο γνωστές αεροπορικές εταιρείες του κόσμου (Air France – KLM, British Airways, Cathay Pacific, Air Canada, Japan Airlines, SAS, Singapore Airlines και Qantas).

Αν κοιτάξετε στην τηλεόρασή σας θα βρείτε το καρτέλ των LCD panel με 650 εκατ. πρόστιμα το 2011, στο οποίο η κορεατική Samsung έδωσε τους ανταγωνιστές της, μεταξύ των οποίων και η συμπατριώτισσά της LG.

Αν κοιτάξετε το πορτοφόλι σας, θα βρείτε το καρτέλ στο μικροτσίπ των έξυπνων καρτών με 134 εκατ. πρόστιμα που επιβλήθηκαν στις Philips, Samsung και σε μια κοινοπραξία μεταξύ Hitachi και Mitsubishi.

Αν πάτε στο μπάνιο σας θα βρείτε το καρτέλ των εταιρειών ειδών υγιεινής με 622 εκατ. πρόστιμα και 17 εταιρείες μεταξύ των οποίων οι Grohe, Ideal Standard, Villeroy & Boch κ.λπ.

Ακόμα και σε ένα γεύμα στο εστιατόριο μπορεί να πέσετε πάνω στο καρτέλ της γαρίδας στο φαγητό (πρόστιμα 28 εκατ. ευρώ για καρτέλ στη Βόρεια Θάλασσα), στο καρτέλ της μπανάνας στο γλυκό (πρόστιμο 9 εκατ. ευρώ), ακόμα και τα κεριά που προσθέτουν κάποιον ρομαντισμό στο τραπέζι σας μπορεί να προέρχονται από τις εταιρείες που τιμωρήθηκαν για το καρτέλ του κεριού (πρόστιμα 676 εκατ. σε εταιρείες όπως η ExxonMobil, η Total κ.ά.).

Τελευταία Νέα