Ο τρόπος υπολογισμού του κατώτατου μισθού,η απελευθέρωση των ομαδικώναπολύσεων, η πλήρης αναδιάρθρωση της λειτουργίας των συνδικαλιστικών οργανώσεων, η επαναφορά του λοκάουτ, το νέο πλαίσιο για τον τρόπο λήψης της απόφασης των απεργιακών κινητοποιήσεων, καθώς και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι τα 5 θέματα – φωτιά που θα απασχολήσουν τη διαπραγμάτευσημε τους θεσμούς τον Οκτώβριο, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης της αγοράς εργασίας, του βασικότερου θέματος της δεύτερης αξιολόγησης.

Σήμερα γίνεται συνάντηση του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου με τους κοινωνικούς φορείς σε μια προσπάθεια να χαραχθεί μια ενιαία γραμμή πλεύσης στα εργασιακά.

Πάντως, το υπουργείο Εργασίας απέναντι στις πιέσεις των δανειστών για ριζικές ανατροπές στα εργασιακά ξεκαθαρίζει ότι στο τραπέζι των συζητήσεων τίθενται μόνο ομαδικές απολύσεις και συνδικαλιστικός νόμος και σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση δεν θα δεχτεί καμία επιδείνωση για τους εργαζομένους και τίποτα ασύμβατο με το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.

«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν σήμερα το σκηνικό που διαμορφώνεται στα 5 αυτά μέτωπα και συγκεκριμένα ποιο είναι το υφιστάμενο καθεστώς, τι θέλουν οι δανειστές και ποιες είναι οι κυβερνητικές θέσεις.

1. ΚΑΤΩΤΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ: Οι δανειστές υποστηρίζουν ότι ο κατώτατος μισθός παραμένει υψηλότερος σε σύγκριση με άλλες χώρες και προτείνουν εμμέσως την κατάργηση της προϋπηρεσίας ή την αποσύνδεσή της από τις κατώτατες αμοιβές των ανειδίκευτων εργαζομένων. Παράλληλα στο στόχαστρο μπαίνει και η κατάργηση των επιδομάτων που καταβάλλονται, με τους δανειστές να αναφέρουν ότι από το 2017 ο μισθός πρέπει να αποτελεί ένα μοναδικό ποσό αναφοράς, χωρίς κανένα επίδομα. Για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού επισημαίνουν ότι θα πρέπει να αποφασίζεται από το κράτος (όπως ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες), ενώ τονίζουν πως παρά τη μείωσή του στα 586 ευρώ και στα 510 ευρώ (για τους νέους έως 25 ετών) εξακολουθεί να παραμένειυψηλότερος σε σύγκριση με άλλες χώρεςλόγω της προσαύξησής του έως 30% από τη σύνδεσή του με την προϋπηρεσία των υπαλλήλων έως τα 10 έτη. Τονίζεται ότι με βάση το Μνημόνιο οι τριετίες παραμένουν παγωμένες έως το 2022, μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από το 10%.

2. ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ: Στις ομαδικές απολύσεις οι δανειστές προτείνουν την εξέταση της αύξησης του ορίου στα ποσοστά που ορίζει η κοινοτική οδηγία, δηλαδή από το 5% στο 10%. Το θέμα των ομαδικών απολύσεων ανακινήθηκε πρόσφατα μετά την εισήγηση του γενικού εισαγγελέα Νιλς Βαλ, ο οποίος επισημαίνει ότι οι οι απαιτήσεις της ελληνικής νομοθεσίας του 1983 που θέλουν από τους εργοδότες να λαμβάνουν διοικητική έγκριση πριν από μια ομαδική απόλυση –έγκριση που εξαρτάται από τις συνθήκες της αγοράς εργασίας, την κατάσταση της επιχείρησης και το συμφέρον της εθνικής οικονομίας –δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Βάσει του νόμου που ισχύει σήμερα, ομαδικές απολύσεις θεωρούνται όσες γίνονται από επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερους από 20 εργαζομένους για λόγους που δεν αφορούν το πρόσωπο των απολυομένων. Σύμφωνα με το άρθρο 74 του Ν. 3863/2010 με το οποίο τροποποιήθηκαν οι προβλέψεις του Νόμου 1387/1983, το όριο πάνω από το οποίο οι απολύσεις θεωρούνται ομαδικές είναι:

α) Μέχρι 6 εργαζομένους για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που στην αρχή του μήνα απασχολούν από 20 έως 150 εργαζομένους.

β) Ποσοστό 5% του προσωπικού και μέχρι 30 εργαζομένους για τις επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν περισσότερους από 150 εργαζομένους.

Μέχρι τον Ιανουάριο του 2014, όταν μια επιχείρηση ήθελε να υπερβεί τα παραπάνω νόμιμα όρια των απολύσεων, κατέθετε σχετικό αίτημα στο υπουργείο Εργασίας και υπεύθυνος να αποφασίσει ήταν ο ίδιος ο υπουργός. Η κατάσταση άλλαξε επί συγκυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, όπουη τότε κυβέρνηση διαμόρφωσε ένα καινούργιο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ομαδικές απολύσεις, απαλλάσσοντας τον εκάστοτε υπουργό από την ευθύνη της απόφασης για το αν θα επιτραπούν σε μια επιχείρηση ή όχι. Συγκεκριμένα, στις 22/1/2014 συνήλθε τοΑνώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ΑΣΕ) το οποίο επανακαθόρισε το περιεχόμενο του φακέλου που πρέπει να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις, ώστε να διαμορφώνεται«ασφαλής και τεκμηριωμένη γνώμη κατά τη διαδικασία εξέτασης αιτημάτων για ομαδικές απολύσεις». Θα πρέπει να επισημανθεί ότι σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν προβλέπεται υπουργικό βέτο σε ομαδικές απολύσεις, ενώ μόνο στην Ολλανδία ζητείται προηγούμενη έγκριση από την περιφερειακή υπηρεσία απασχόλησης (UWV), η οποία ωστόσο,εφαρμόζει την «ουσία» της ευρωπαϊκής οδηγίας 98/59/ΕΚ και των διεθνών συμβάσεων, επιβάλλοντας στον εργοδότη ακόμη και την υποχρέωση καταβολής επιδομάτων ανεργίας.

3. ΑΠΕΡΓΙΕΣ – ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ: Το ΔΝΤ επιμένει στην αλλαγή του τρόπου λήψης των αποφάσεων για απεργιακές κινητοποιήσεις, ώστε να απαιτείται το 50%+ 1 των μελών του συνδικάτου. Δηλαδή η κήρυξη απεργίας θα προϋποθέτει τη σύγκληση γενικής συνέλευσης και τη συμμετοχή της πλειοψηφίας των εργαζομένων στη λήψη της απόφασης. Μάλιστα το 50%+1 ζητούν να εφαρμοστεί και στην περίπτωση λήψης απεργιακής κινητοποίησης σε επίπεδο επιχείρησης. Ακόμη οι δανειστές επιμένουν στην εξασφάλιση μεγαλύτερου χρόνου προειδοποίησης και υποχρεωτικά στάδια διαβουλεύσεων ανάμεσα στα σωματεία και την εργοδοτική πλευρά πριν από την κήρυξη της απεργίας. Επίσης ζητούνται:

Μείωση των ημερών συνδικαλιστικής άδειας, περιορισμό των αμειβόμενων αδειών στις απολύτως απαραίτητες, καθώς και περιορισμό των προσώπων που δικαιούνται άδειες.

Δραστική μείωση των ημερών αδικαιολόγητης απουσίας συνδικαλιστή και ευθυγράμμιση με τα ισχύοντα για κάθε εργαζόμενο.

Δυνατότητα απόλυσης συνδικαλιστών για σπουδαίο λόγο.

Περιορισμό των συνδικαλιστών που απολαμβάνουν προστασία, κατάργηση της δυνατότητας παροχής προστασίας μέσω του καταστατικού των συνδικαλιστικών οργανώσεων και μείωση του αριθμού των προστατευόμενων ιδρυτικών μελών μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης.

4. ΑΝΤΑΠΕΡΓΙΑ (λοκάουτ): Παρόλο που κυβέρνηση καιεργοδοτικοί φορείς δηλώνουν την αντίθεσή τους στην επαναφορά του λοκάουτ, εντούτοις το θέμα βρίσκεται στην ατζέντα των συζητήσεων με τους δανειστές. Λοκάουτ ή ανταπεργία είναι η δυνατότητα που έχει ο εργοδότης κατά τη διάρκεια απεργιών να προχωρά σε απομάκρυνση ή αντικατάσταση του προσωπικού ή ακόμα και να βάζει ο ίδιος «λουκέτο» στην επιχείρησή του. Οι θεσμοί πιέζουν ώστε να ο εργοδότης να μπορεί να λειτουργήσει την επιχείρησή του και σε περίοδο απεργίας των εργαζομένων του χωρίς να ελέγχεται ποινικά όπως συμβαίνει σήμερα.

5. ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ: Η κυβέρνηση σχεδιάζει να πετύχει την επαναφορά της επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων, εφόσον όμως τις υπογράφουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και εργοδοτικοί φορείς που θα εκπροσωπούν το 51%. Η ευρωπαϊκή πρακτική ενθαρρύνει την αποκέντρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την (υπό όρους) επέκταση όσων υπογράφονται σε επίπεδο κλάδου. Στην Ελλάδα κυριαρχούν, πλέον, οι ατομικές (σχεδόν για τους 8 στους 10 εργαζομένους) και οι επιχειρησιακές συμβάσεις (163 μέσα στο πρώτο 5μηνο), ενώ οι ελάχιστες κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές (μόνο 6 και 3 αντίστοιχα) δεσμεύουν μόνο τα μέλη των εργοδοτικών οργανώσεων που τις υπογράφουν, δημιουργώντας συνθήκες άνισου ανταγωνισμού (και αποχώρησης των εργοδοτών από τις οργανώσεις τους).