Κόφτη στην κατανάλωση έβαλε η αύξηση του ΦΠΑ και των Ειδικών Φορών Κατανάλωσης σε μία σειρά προϊόντων και υπηρεσιών που εφαρμόστηκε από την 1η Ιουνίου. Οπως λένε οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου, οι καταναλωτές ανταποκρίθηκαν στις νέες επιβαρύνσεις με περιορισμό των αγορών τους, ενώ κρατούν στάση αναμονής και για τους υπόλοιπους φόρους που θα αρχίσουν να πληρώνουν τον Ιούλιο.

Η αύξηση στο 24% από 23% του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ αλλά και η κατάργηση της έκπτωσης 30% του ΦΠΑ που απολάμβαναν μέχρι την 1η Ιουνίου 11 νησιά, έφεραν αυξήσεις στις λιανικές τιμές αγαθών και υπηρεσιών και επιβάρυνση στην τσέπη των καταναλωτών, από την οποία το ελληνικό Δημόσιο ευελπιστεί να ενισχύσει τα ταμεία του με 437 εκατ. ευρώ.

Αρκετές επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές, αποφάσισαν έστω και προσωρινά την απορρόφηση των αυξήσεων ή μέρος αυτών. Ωστόσο υπάρχουν και εκείνες που πέρασαν ήδη τις αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ή των υπηρεσιών που προσφέρουν.

Με βάση έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), η μηνιαία δαπάνη σε είδη παντοπωλείου έχει μειωθεί την τελευταία πενταετία 17,4% και η δαπάνη σε τρόφιμα 14,8%. Συγκεκριμένα, ενώ το 2010 το μέσο νοικοκυριό δαπανούσε μηνιαίως σε είδη παντοπωλείου 460 ευρώ, το 2014 το ποσό υποχώρησε στα 380 ευρώ, ενώ πλέον κινείται στα επίπεδα των 300 ευρώ όπως εκτιμούν παράγοντες του κλάδου.

Συνολικά οι δαπάνες παντοπωλείου, διατροφής και εστίασης (δηλαδή οι δαπάνες που σχετίζονται με τη διατροφή) μειώθηκαν 21,4% την τελευταία πενταετία, ενώ τα μηνύματα για το μέλλον δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού. Η καθοδική πορεία της ζήτησης και οι προβλέψεις για επιδείνωση της κατάστασης έχουν οδηγήσει σε απόγνωση τους καταστηματάρχες καθώς οι πελάτες τους έχουν μειωθεί κατακόρυφα το τελευταίο διάστημα.

Οπως λέει ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) Βασίλης Κορκίδης, η αύξηση του ΦΠΑ λειτουργεί ως κόφτης της κατανάλωσης. «Είναι η έκτη αύξηση του ΦΠΑ σε έξι χρόνια και η δεύτερη τους τελευταίους 10 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι η ζωή μας από την 1η Ιουνίου ακρίβυνε ετησίως κατά 437 εκατ. ευρώ» τονίζει.

Οι λιανέμποροι του κλάδου τροφίμων κάνουν λόγο για συγκρατημένες αγορές από την πλευρά των καταναλωτών, εικόνα που παρατηρείται από την αρχή του 2016.

«Σε μια αγορά η πτώση της οποίας τη χρονιά που πέρασε ήταν στο 3%, η αύξηση των Ειδικών Φόρων και του ΦΠΑ μόνο επιδείνωση μπορεί να φέρει» λέει ο διευθύνων σύμβουλος της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας Ζωούλης Μηνά. Ειδικά στον κλάδο της ζυθοποιίας η απόφαση της κυβέρνησης για αύξηση του ΕΦΚ θεωρείται καταστροφική αφού πλέον το ποσοστό των φόρων σε κάθε μπουκάλι μπίρα φτάνει να αντιπροσωπεύει το 45% της τελικής τιμής και οι εταιρείες δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν το σύνολο των φορών αυτών.

ΔΕΝ ΨΩΝΙΖΟΥΝ. Νέος φαύλος κύκλος βαθιάς ύφεσης είναι προ των πυλών εκτιμά ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) Γιώργος Καββαθάς. «Δυστυχώς η αγορά συνεχίζει να είναι υποτονική και οι καταναλωτές απρόθυμοι για αγορές».

Κατακόρυφη πτώση της κατανάλωσης βλέπουν και οι εκπρόσωποι της αγοράς καυσίμων. Μόνο τον μήνα Μάιο η πτώση της κατανάλωσης άγγιξε το 8% και αυτό πριν ακόμα επιβληθούν οι νέοι φόροι. Πάντως, μετά και τις νέες αυξήσεις το 69,5% της τελικής τιμής της βενζίνης αφορά τους φόρους και όπως λένε οι βενζινοπώλες από του χρόνου, με τη νέα αύξηση του ΕΦΚ, οι φόροι θα ισοδυναμούν με το 71% της συνολικής τιμής.

Ακριβότερο το σουπερμάρκετ

Στα σουπερμάρκετ έχουν ήδη αλλάξει οι τιμές των περισσότερων προϊόντων, γεγονός που σημαίνει ότι το καλάθι της νοικοκυράς είναι πλέον ακριβότερο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις των εκπροσώπων του λιανεμπορίου, μόνο από τα είδη του σουπερμάρκετ η αύξηση του ΦΠΑ κοστίζει στους έλληνες καταναλωτές 103 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση, ενώ η επιβάρυνση στο καλάθι της νοικοκυράς με συντηρητικές εκτιμήσεις φτάνει στα 25 ευρώ τον χρόνο.