Φοροκαταιγίδα: Το πεντάμηνο της Κόλασης

Μέχρι σήμερα, η μοναδική επιβάρυνση την οποία έχουν αντιληφθεί οι φορολογούμενοι προέρχεται από τις αλλαγές στον ΦΠΑ. Αυξήθηκαν οι τιμές στο σουπερμάρκετ, στην ταβέρνα, στα καφέ, στο κρεοπωλείο. Ψίχουλα, μπροστά σε αυτό που έρχεται.

Το τσουνάμι φόρων που βρίσκεται προ των πυλών, με βάση τα ψηφισμένα μέχρι σήμερα μέτρα, φέρνει υποχρεώσεις της τάξεως των 8,1 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους, κάνοντας το ερχόμενο πεντάμηνο «κολασμένο». Δεν είναι όλες νέες. Φόρος εισοδήματος και τέλη κυκλοφορίας, για παράδειγμα, ούτως ή άλλως θα πληρώνονταν, περιορίζοντας απευθείας τον λογαριασμό στο μισό. Ο ΕΝΦΙΑ είναι άλλου παπά ευαγγέλιο, ενώ τα έξτρα προκύπτουν με σαφήνεια από το πρώτο νομοσχέδιο προαπαιτουμένων.

Η πρώτη κρυάδα, έρχεται έως την ερχόμενη Πέμπτη. Οσοι φορολογούμενοι υπέβαλαν τις δηλώσεις τους έως τις 18 Ιουλίου, πρέπει να πληρώσουν την πρώτη δόση φόρου εισοδήματος. Κοντά στα 3 δισ. ευρώ συνολικά, φόρος εισοδήματος, έκτακτη εισφορά με τα παλαιά δεδομένα και τέλος επιτηδεύματος. Χωρίς ανάσα, από τον Σεπτέμβριο, μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει, έρχεται η ψυχρολουσία του ΕΝΦΙΑ.

Η κυβέρνηση δεσμεύθηκε έναντι των δανειστών να εισπράξει από τον φόρο ακινήτων και φέτος 2,650 δισ. ευρώ, σκίζοντας τις προεκλογικές της δεσμεύσεις για αντικατάσταση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων από έναν ηπιότερο κατά 2 δισ. ευρώ φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Ετσι, όπως διαμορφώνεται το σκηνικό, το επικρατέστερο σενάριο είναι να μην αλλάξει ούτε καν το όνομα του φόρου.

Νέο χτύπημα στον ΦΠΑ. Από την 1η Οκτωβρίου έρχεται το νέο χτύπημα στον ΦΠΑ. Ο συντελεστής στα ξενοδοχεία υπερδιπλασιάζεται από το 6% στο 13%, ενώ καταργείται η έκπτωση 30% στα πρώτα νησιά. Συνολικά από τις αλλαγές στον ΦΠΑ το υπουργείο Οικονομικών έχει υπολογίσει να εισπράξει επιπλέον φέτος έξτρα έσοδα 795 εκατ. ευρώ. Το εγχείρημα μπάζει ήδη αρκετά νερά, καθώς η επιβολή των capital controls έχει επιφέρει κάθετη πτώση της κατανάλωσης.

Τα χτυπήματα της Εφορίας δεν σταματούν εδώ. Οι αυξήσεις των συντελεστών στην έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης θα οδηγήσουν σε μειώσεις των μηνιαίων αποδοχών για όσους έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ.

Η αύξηση της έκτακτης εισφοράς ισχύει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2015 και προβλέπεται να οδηγήσει επιπλέον 251 εκατ. ευρώ από τις τσέπες των φορολογουμένων στα ταμεία του Δημοσίου, ενώ στα 48,5 εκατ. ευρώ φτάνει ο λογαριασμός της έξτρα χρέωσης φόρου πολυτελούς διαβίωσης για όσους έχουν αυτοκίνητα άνω των 2.500 κυβικών, σκάφη, αεροσκάφη και πισίνες.

Φόρος εισοδήματος δύο ταχυτήτων

Η εξόφληση των φόρων εισοδήματος θα γίνει φέτος με δύο ταχύτητες. Για 1.246.387 φορολογουμένους των οποίων το χρεωστικό εκκαθαριστικό έχει ήδη εκδοθεί καθώς οι δηλώσεις τους είχαν υποβληθεί έως τις 18 Ιουλίου, η πρώτη δόση πληρωμής του φόρου εισοδήματος λήγει στις 31 Ιουλίου. Οσοι υποβάλουν δηλώσεις στη συνέχεια έχουν περιθώριο να πληρώσουν την πρώτη δόση έως τις 31 Αυγούστου.

Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος φορολογούμενος εξαντλήσει την καταληκτική προθεσμία της 26ης Αύγουστου (ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης διαμηνύει ότι δεν θα δοθεί νέα παράταση ούτε για μία μέρα) θα πρέπει να πληρώσει την πρώτη δόση μέσα σε πέντε ημέρες, έως τις 31 Αυγούστου.

Οι δύο επόμενες δόσεις δεν αλλάζουν. Είναι ενιαίες για όλους, άσχετα από τον χρόνο υποβολής της δήλωσης. Η δεύτερη δόση έως το τέλος Σεπτεμβρίου και η τρίτη έως το τέλος Νοεμβρίου.

Ηδη, με το που άνοιξαν οι τράπεζες πολλοί φορολογούμενοι σπεύδουν να πληρώσουν την Εφορία σε έξι ή οκτώ άτοκες δόσεις με την πιστωτική τους κάρτα, ενώ αρκετοί αναζητούν μάταια στο Τaxisnet την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων.

Αν δεν έχει γίνει το χρέος τους ληξιπρόθεσμο, η ρύθμιση των 12 δόσεων γίνεται μόνο στην Εφορία. Στο Τaxisnet ηλεκτρονικά παρέχεται η δυνατότητα πάγιας ρύθμισης μόνο ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Ο ΕΝΦΙΑ επιστρέφει από την κατάργηση

Το αφήγημα ξεκίνησε με τον ΕΝΦΙΑ να μας χαιρετά με την αλλαγή της κυβέρνησης. Το τέλος της ιστορίας είναι εντελώς διαφορετικό. Στο υπουργείο Οικονομικών έχει αρχίσει η προετοιμασία ώστε να γίνει εντός Αυγούστου η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ για το 2015, όπως ακριβώς έγινε και πέρυσι. Χωρίς κουρέματα, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς αλλαγές. Οσα πλήρωσαν πέρυσι 6,1 ιδιοκτήτες ακινήτων άλλα τόσα θα κληθούν να πληρώσουν και φέτος. Θα βεβαιωθούν πάνω από 3 δισ. ευρώ για να μπουν στο ταμείο τουλάχιστον 2,650 δισ. ευρώ.

Οι καθυστερήσεις στην είσπραξη του φόρου αναγκαστικά θα συμπιέσουν τις δόσεις. Αν πράγματι τρέξει χωρίς προβλήματα η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ μέσα στον Αύγουστο με βάση την ακίνητη περιουσία των φορολογουμένων την 1η Ιανουαρίου, οι δόσεις στην καλύτερη περίπτωση θα είναι έξι, στη χειρότερη μόλις τέσσερις.

Ο νόμος ορίζει την εξόφληση του ΕΝΦΙΑ έως τον ερχόμενο Δεκέμβριο, αλλά αν το υπουργείο Οικονομικών αποφασίσει να ελαφρύνει λίγο τον λογαριασμό του πενταμήνου έχει τη δυνατότητα με μια νομοθετική διάταξη να επιμηκύνει τον χρόνο εξόφλησης έως τον ερχόμενο Φεβρουάριο.

Εως τον Φεβρουάριο του 2016 έσοδα του προηγουμένου έτους μπορούν να εγγραφούν στον προϋπολογισμό του 2015. Οσον αφορά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών ακινήτων, την οποία είχε απαιτήσει το Συμβούλιο της Επικρατείας έως τον περασμένο Ιούνιο και για την οποία είχε δεσμευθεί η τέως αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Ν. Βαλαβάνη, για την ώρα δεν ακούγεται τίποτα.

Φουσκωμένη η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης

Οσοι φορολογούμενοι έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα από 12.000 έως 30.000 ευρώ δεν θα έχουν την παραμικρή επιβάρυνση στην έκτακτη εισφορά. Για όσους έχουν υψηλότερα εισοδήματα, η καμπάνα των επιβαρύνσεων θα χτυπήσει ενδεχομένως και μέσα στον Αύγουστο.

Στο υπουργείο Οικονομικών και τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων δεν έχουν ξεκαθαρίσει ακόμα τον τρόπο με τον οποίο θα εισπράξουν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2015 τη νέα φουσκωμένη έκτακτη εισφορά.

Λύσεις πολλές δεν υπάρχουν. Είτε από τον Αύγουστο, το πολύ Σεπτέμβριο, θα αυξηθεί η παρακράτηση αναδρομικά από τον Ιανουάριο είτε οι επιβαρύνσεις θα εισπραχθούν μέσω των εκκαθαριστικών της δήλωσης με νέα εκκαθάριση.

Το μόνο δεδομένο είναι ότι ο προϋπολογισμός χρειάζεται φέτος τα έξτρα 251 εκατ. ευρώ από την αύξηση της εισφοράς.

Με την αύξηση της μηνιαίας παρακράτησης η επιβάρυνση είναι σημαντική, αλλά σπάει σε δόσεις.

Για φορολογούμενο με καθαρό εισόδημα 32.000 ευρώ, στο οποίο αναλογούσε πριν από την αύξηση ετήσια εισφορά 448 ευρώ (παρακράτηση 37,30 ευρώ το μήνα εφόσον είναι μισθωτός ή συνταξιούχος) και τώρα αυξάνεται σε 640 ευρώ τον χρόνο (παρακράτηση 53,30 ευρώ τον μήνα), από τον Αύγουστο έως τον Δεκέμβριο θα πρέπει να παρακρατούνται 75,70 ευρώ τον μήνα για να βγουν τα σπασμένα από τις αρχές του έτους.

Ανατροπές στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης

Φορολογούμενοι με σκάφη αναψυχής άνω των 5 μέτρων είχαν γλιτώσει μέχρι σήμερα από τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης. Ο πρώτος νόμος με τα προαπαιτούμενα της 15ης Ιουλίου έβαλε και τους σκαφάτους στο κάδρο του φόρου, αυξάνοντας παράλληλα τις επιβαρύνσεις για όσους έχουν ΙΧ άνω των 2.500 κυβικών εκατοστών, αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα και πισίνες.

Οσοι έχουν στην κατοχή τους ΙΧ άνω των 1.929 κυβικών δεν γλιτώνουν τον φόρο παρά μόνο την αύξησή του από το 10% στο 13% επί της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης.

Ετσι, ιδιοκτήτης ΙΧ πενταετίας, 2.000 κυβικών θα κληθεί να πληρώσει και φέτος όσα και πέρυσι ή 440 ευρώ. Αν όμως το ΙΧ είναι από 2.501 έως 2.549 κυβικά εκατοστά, ο φόρος κάνει άλμα από τα 1.330 στα 1.729 ευρώ. Αντίστοιχες επιβαρύνσεις έρχονται και για τα μεγαλύτερου κυβισμού αυτοκίνητα.

Οσον αφορά τα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των 5 μέτρων, ο φόρος ισούται επίσης με το γινόμενο της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης του σκάφους (εξαιρούνται οι δαπάνες αμοιβής του πληρώματος) επί συντελεστή 13%. Εξαιρούνται ιστιοφόρα και πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα τύπου τρεχαντήρι, βαρκαλάς, πέραμα, τσερνίκι, λίμπερτι.

Για φορολογουμένους των οποίων η δήλωση έχει ήδη υποβληθεί και εκκαθαριστεί, θα υπάρξει νέα εκκαθάριση με τον αυξημένο φόρο πολυτελούς διαβίωσης.

Τον Οκτώβριο το νέο κύμα αυξήσεων στον ΦΠΑ

Το πρώτο κύμα ακρίβειας από τις σαρωτικές μετατάξεις προϊόντων και υπηρεσιών σε υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ ήδη έχει γίνει αισθητό από τις αρχές της εβδομάδας. Βασικά τρόφιμα ανατιμήθηκαν δραστικά, για να μη γίνει λόγος για τον παραλογισμό της μετάταξης του μοσχαρίσιου κιμά σε συντελεστή 23% όταν ο κιμάς από χοιρινό παραμένει στο 13%. Από τα τρελά των αλλαγών και οι δύο ταχύτητες ΦΠΑ στα σουβλάκια, στο κρεοπωλείο ή στο σουπερμάρκετ.

Κόντρα στις παρανοήσεις, το ψημένο σουβλάκι επιβαρύνεται σε κάθε περίπτωση με 23% αφού συνολικά ο κλάδος της εστίασης έκανε άλμα από το 13% στο 23%. Από την 1η Οκτωβρίου έρχεται το δεύτερο κύμα αλλαγών στον ΦΠΑ. Ο κλάδος των ξενοδοχείων μετατάσσεται από το 6% στο 13% από την 1η Οκτωβρίου ενώ μένει να φανεί μέσω της αναμενόμενης υπουργικής απόφασης για ποια νησιά χτυπά η καμπάνα της κατάργησης των μειωμένων κατά 30% συντελεστών.

Ο νόμος που ψηφίστηκε ορίζει ότι καταργούνται από την 1η Οκτωβρίου οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ στα «ανεπτυγμένα τουριστικά νησιά με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και από την 1η Ιουνίου 2016 στα λιγότερο ανεπτυγμένα νησιά». Το μαχαίρι στις εκπτώσεις δεν αγγίζει τα «απομακρυσμένα νησιά». Ερωτηματικό παραμένει ο κλάδος των φροντιστηρίων. Οι εμπλεκόμενοι προειδοποιούν με απογείωση τιμών εξαιτίας της επιβολής ΦΠΑ 23% (από 0%). Οι αλλαγές στον ΦΠΑ προβλέπεται ότι θα οδηγήσουν σε πρόσθετα έσοδα 795 εκατ. ευρώ φέτος.

Κερασάκι στην τούρτα τα τέλη κυκλοφορίας

Στο τέλος του έτους, όπως κάθε χρόνο, το χέρι πρέπει να μπει και πάλι στην τσέπη για να πληρωθούν τα τέλη κυκλοφορίας της επόμενης χρονιάς.

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης είχε προαναγγείλει ριζικές αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των ΙΧ, βάζοντας στο κάδρο και τα τέλη κυκλοφορίας με στόχο, όπως είχε πει, θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Οι αλλαγές δηλαδή (μεταξύ των οποίων και ενδεχόμενη αύξηση τελών κυκλοφορίας για τα μικρά αντιρρυπαντικής τεχνολογίας) να φέρουν πρόσθετα έσοδα στα ταμεία.

Τα σχέδια αυτά, τουλάχιστον επί του παρόντος, έχουν παγώσει και είναι στη διακριτική ευχέρεια του διδύμου Τσακαλώτου – Αλεξιάδη αν θα ανοίξουν τον φάκελο φορολόγησης των ΙΧ και των τελών κυκλοφορίας έως το τέλος του έτους.

Μέχρι νεωτέρας λοιπόν, τα τέλη κυκλοφορίας του επόμενου έτους δεν αλλάζουν και θα πληρωθούν όπως κάθε χρόνο έως τις 31 Δεκεμβρίου. Δεδομένο θεωρείται όμως νέο κύμα κατάθεσης πινακίδων μετά την αύξηση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης για ΙΧ άνω των 2.500 κυβικών.

Στα ασφάλιστρα, από την άλλη πλευρά, οι ιδιοκτήτες ΙΧ δεν θα πρέπει να εκπλαγούν αν διαπιστώσουν ανατιμήσεις. Την περασμένη εβδομάδα τέθηκε σε ισχύ αύξηση του συντελεστή φόρου ασφαλίστρων στο 25% (από 20%) για τον κλάδο πυρός και στο 15% (από 10%) για τον κλάδο αυτοκινήτων (συμπεριλαμβανομένης της αστικής ευθύνης).