Στην κατάρρευση των κρατήσεων της τελευταίας στιγμής στον τουρισμό, έχει οδηγήσει η επιβολή capital controls στις τράπεζες. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Ανδρέα Ανδρεάδη αυτές οι κρατήσεις φτάνουν τις 50.000 την ημέρα και αντιστοιχούν συνολικά στο 20% της τουριστικής κίνησης.

Δεκάδες χιλιάδες τουριστικές επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού και πλέον δραστηριοποιούνται μέσα σε κλίμα πρωτοφανούς αβεβαιότητας.

Οι νέες κρατήσεις από το εξωτερικό έχουν παγώσει, ενώ σημειώνονται ήδη και οι πρώτες ακυρώσεις στα ξενοδοχεία, επιτείνοντας την ανησυχία στις τουριστικές επιχειρήσεις αναφορικά με τις επιπτώσεις που θα έχει άμεσα στον κλάδο η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα.

Πάντως, την ίδια στιγμή, απρόβλεπτες διαστάσεις προσλαμβάνει το κύμα των ακυρώσεων στις κρατήσεις των αεροπορικών εισιτηρίων από Έλληνες ταξιδιώτες. Για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, η μείωση των αεροπορικών κρατήσεων άγγιζε χτες το 50% και των ακτοπλοϊκών κρατήσεων το 60%.

Οι φορείς του κλάδου συνιστούν ψυχραιμία και καλούν τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές εντυπώσεις που έχουν αρχίσει να δημιουργούνται.

Η εκτίμηση είναι ότι το πλήγμα στον ελληνικό τουρισμό θα είναι σημαντικό, καθώς όπως τονίζει ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ), Γιώργος Τσακίρης, δύσκολα θα αντιστραφεί η κατάσταση κυρίως όσον αφορά τις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής (αφίξεις των επόμενων μηνών), ακόμη και αν υπάρξει εξομάλυνση τις επόμενες εβδομάδες.

Από το βήμα του συνεδρίου της ΑΒΤΑ (Σύνδεσμος Βρετανών Τουριστικών Πρακτόρων) με τίτλο «Travel Matters», στο Λονδίνο, ο συνεργάτης της Deloitte σε θέματα ταξιδιών, φιλοξενίας και αναψυχής, Graham Pickett, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Ευρώπη θα ξεπεράσει τη σύγχυση και ότι δεν θα πρέπει η βιομηχανία να περιέλθει σε πανικό, μετακινώντας αεροπορικά δρομολόγια ή τουριστικά προγράμματα. Όπως ανέφερε, η Ελλάδα και το ευρώ ποτέ δεν θα ήταν επιτυχημένος συνδυασμός στην πράξη και ο μόνος λόγος που η χώρα θα παραμείνει στο ενιαίο νόμισμα είναι πολιτικός. «Η Ελλάδα πάντα θα είναι πρόβλημα, ποτέ δεν ήταν καλή στη είσπραξη των φόρων», τόνισε.

Ταξιδιωτικές οδηγίες – ακυρώσεις

Οι ταξιδιωτικές οδηγίες που έχουν εκδώσει αρκετές χώρες, συμβουλεύοντας τους πολίτες τους, όταν ταξιδεύουν στην Ελλάδα να έχουν μαζί τους μετρητά αλλά και κάρτες για να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα. Πάντως, ήδη έχει διευκρινιστεί, ότι οι ξένοι επισκέπτες μπορούν να χρησιμοποιούν τις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες τους για ανάληψη μετρητών από τα ΑΤΜ των ελληνικών τραπεζών χωρίς περιορισμό.

Μέχρι στιγμής, οι πρώτες ακυρώσεις για την Ελλάδα από το εξωτερικό, προέρχονται από την ισραηλινή αγορά, καθώς και από βαλκανικούς προορισμούς προς τη Βόρεια Ελλάδα. Πρόκειται κυρίως για τουρίστες που μετακινούνται οδικώς με τα οχήματά τους και φοβούνται την έλλειψη καυσίμων.

Τουριστικοί επιχειρηματίες στην περιφέρεια εκτιμούν ότι αν δεν αλλάξει κάτι άμεσα, θα καταγραφούν ακυρώσεις και από άλλες βασικές αγορές για τη χώρα μας.

Παράλληλα, οι ερωτήσεις προς τους ξενοδόχους από τους ξένους τουρίστες που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα, αφορούν σε καθημερινή βάση τα ΑΤΜ, καθώς και τις πιθανές ελλείψεις καυσίμων και τροφίμων.

Επίσης, κύμα ακυρώσεων καταγράφεται σε διάφορες περιοχές -όπως για παράδειγμα το Πήλιο- από Ελληνες που σκόπευαν αυτή την περίοδο να ξεκινήσουν τις διακοπές τους. Στην απόφαση αυτή, όπως ανέφεραν στους ξενοδόχους, οδηγήθηκαν από το κίνδυνο να ξεμείνουν χωρίς χρήματα στις διακοπές τους. Από την πλευρά του ο ΣΕΤΕ, απευθυνόμενος προς όλους τους εμπλεκόμενους με τον τουρισμό, επισημαίνει ότι «είναι επιτακτική ανάγκη να αξιοποιήσουν κάθε μέσο, την εμπειρία και την ωριμότητα που διαθέτουν για την αδιατάρακτη λειτουργία του ελληνικού τουρισμού».

Οσον αφορά τα λειτουργικά προβλήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι ξενοδοχειακές μονάδες, αν διατηρηθεί επί μακρόν το καθεστώς των κλειστών τραπεζών, αυτά αφορούν κυρίως τον τομέα των προμηθειών σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων.

Στα επίπεδα του 2014 αφίξεις και έσοδα

Η πρόβλεψη των επιχειρηματιών του τουριστικού κλάδου είναι ότι εφόσον δεν υπάρξει περαιτέρω επιδείνωση του συνολικού κλίματος, η τουριστική κίνηση και οι εισπράξεις θα κλείσουν τελικά στα επίπεδα του 2014.

Σημειώνεται, ότι το 2015 είχε ξεκινήσει με μία τελείως διαφορετική εικόνα για τον ελληνικό τουρισμό. Συγκεκριμένα, στο τέλος του 2014, οι προκρατήσεις από τις μεγάλες αγορές όπως είναι η Βρετανία και η Γερμανία, είχαν βρεθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, κάνονας τους ξενοδόχους να πιστεύουν ότι οι αναμενόμενες απώλειες από τη Ρωσία, θα μπορούσαν να καλυφθούν και στο τέλος το «ταμείο» θα έκλεινε με μικρή αύξηση σε αφίξεις και έσοδα.

Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις του ΣΕΤΕ για το 2015, οι αφίξεις επρόκειτο να ξεπεράσουν τα 25 εκατομμύρια (από 24,2 εκατ. αφίξεις το 2014), ενώ τα τουριστικά έσοδα υπολογίζονταν στα 14 δισ. ευρώ (από 13,4 δισ. ευρώ πέρσι). Όμως, στη συνέχεια και ενώ πλήθαιναν οι ενδείξεις ότι το κλίμα αλλάζει, ο ΣΕΤΕ ανακοίνωσε ότι αναθεωρεί τις εκτιμήσεις του και πως το καλύτερο σενάριο είναι το 2015 να κινηθεί στα ίδια επίπεδα με το 2014. Πλέον, όμως, ούτε αυτές οι εκτιμήσεις είναι πιθανό να επιβεβαιωθούν.

Ο εσωτερικός τουρισμός

Πάντως, μεγάλο ερωτηματικό παραμένει φέτος ο εσωτερικός τουρισμός, που όλα δείχνουν ότι θα πληγεί ανεπανόρθωτα, δεδομένης της κατάστασης που ήδη επικρατεί και της ανησυχίας που υπάρχει στους Έλληνες ταξιδιώτες.

Το 2014 εκτιμάται ότι τα έσοδα από τον εσωτερικό τουρισμό διαμορφώθηκαν περίπου σε 1,6 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια πτώσης. Αυτό σημαίνει ότι ο εσωτερικός τουρισμός αντιπροσωπεύει πάνω από το 10% των συνολικών τουριστικών εσόδων. Πρόκειται για ποσό που δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο, ενώ μια μείωσή του θα αποτελέσει ένα ακόμη πλήγμα για τον κλάδο.

Τα πρώτα μηνύματα με βάση τα στοιχεία των αεροπορικών-ακτοπλοϊκών κρατήσεων για το διάστημα έως και τον Σεπτέμβριο, δείχνουν πτώση κατά 50% στις κρατήσεις των αεροπορικών εισιτηρίων των Ελλήνων ταξιδιωτών. Οι ακυρώσεις στις κρατήσεις αεροπορικών εισιτηρίων, από το 1,05% που είναι το μέσο ημερήσιο ποσοστό ακυρώσεων, ανέβηκαν στο 7,2%, στο διάστημα από 27.06.2015 έως 1.7.2015, με αποκορύφωμα την Τρίτη 30.06.2015 όταν το ποσοστό των ακυρώσεων εκτοξεύτηκε στο 22%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των εταιρειών κρατήσεων, οι κρατήσεις των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων σημείωνανι μέχρι τις 25.6.2015 ανοδική πορεία της τάξεως του 10% σε σύγκριση με το 2014. Όμως, ήδη η μείωση αγγίζει το 60% και ξεκίνησε αμέσως μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος στις 27.06.2015. Πρόκειται για μείωση που προέρχεται από το εσωτερικό της χώρας και αφορά κυρίως μετακινήσεις ταξιδιωτών προς τη νησιωτική Ελλάδα για διακοπές.

Ωστόσο, σημαντικό θεωρείται το γεγονός ότι η τρέχουσα κίνηση των κρατήσεων από το εξωτερικό προς Ελλάδα δεν έχει επηρεαστεί και το ποσοστό των ακυρώσεων παραμένει σε φυσιολογικά επίπεδα.

Στο μεταξύ, μέσα στο όλο κλίμα που επικρατεί διεθνώς για τη χώρα, η Διεθνής Ενωση Αερομεταφορέων (ΙΑΤΑ) ζητά από τα ελληνικά ταξιδιωτικά γραφεία που εκδίδουν εισιτήρια ξένων και ελληνικών αεροπορικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των low cost, η εκκαθάριση των πωλήσεών τους να γίνεται σε εβδομαδιαία βάση. «Στην κρισιμότερη στιγμή της νεότερης ιστορίας της χώρας, θεωρώ άτοπο και αυταρχικό το αίτημα της IATA να ζητάει εβδομαδιαία εκκαθάριση των εισιτήριων χωρίς καμία πρωτύτερη ενημέρωση ή προετοιμασία.», τονίζει ο κ. Φίλιππος Μπρίνκμανν, CEO της Travelplanet24.