Η πρακτική των αλληλοαναιρούμενων δηλώσεων δεν είναι άγνωστη γη για τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη. Είναι σύνηθες δε, όταν οι δημόσιες τοποθετήσεις του δημιουργήσουν αναστάτωση, εντός ή εκτός των τειχών, να ακολουθούν διευκρινιστικές ανακοινώσεις από το υπουργείο Οικονομικών με αναφορές περί διαστρέβλωσης των δηλώσεών του.

Χθες, ο υπουργός Οικονομικών ξεπέρασε τον εαυτό του. Για την ακρίβεια διέψευσε τον εαυτό του με επίσημη ανακοίνωση. Νωρίτερα κατάφερε μέσα σε λίγα λεπτά να προκαλέσει αναστάτωση στο τραπεζικό σύστημα και αμηχανία στην κυβέρνηση, την ώρα που ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αποφεύγοντας τεχνηέντως να τον χαρακτηρίσει «πρόβλημα», δήλωνε ότι «ο Βαρουφάκης δεν βοηθά στη διαπραγμάτευση».

Με σχεδόν αφοπλιστική ειλικρίνεια απαντώντας σε ερώτηση των «ΝΕΩΝ», ο υπουργός Οικονομικών αποκάλυψε αρχικά ότι «ένα μικρό τέλος αναλήψεων μπορεί να υπάρξει ως αντικίνητρο για τη χρήση φυσικού χρήματος» αλλά «ποτέ των ποτών δεν πρόκειται να φορολογηθούν οι καταθέσεις».

Είχε προηγηθεί η προαναγγελία ρύθμισης οικειοθελούς αποκάλυψης αφορολόγητων καταθέσεων με συντελεστή 15% αν βρίσκονται στο εξωτερικό και 30% αν βρίσκονται στις εγχώριες τράπεζες.

ΜΑΥΡΟ ΧΡΗΜΑ. Τα τηλέφωνα άναψαν στις τράπεζες και η αιτία είναι απλή. Αν γίνει πράξη το σχέδιο της κυβέρνησης και όποιος έχει μαύρο χρήμα σε ελληνικές τράπεζες κληθεί να πληρώσει διπλάσιο φόρο σε σχέση με όποιον διατηρεί κρυφές καταθέσεις στο εξωτερικό, γιατί να μη βγάλει τα κεφάλαιά του έστω και τώρα από τη χώρα;

Η γκάφα είχε γίνει και ήταν σαφέστατα διπλή.

Την ώρα που η κυβέρνηση πασχίζει να διαλύσει την ανησυχία των πολιτών για ενδεχόμενη επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital control) σε περίπτωση εμπλοκής στην επιδιωκόμενη συμφωνία και οι τραπεζίτες παρακολουθούν με ανησυχία τις συνεχιζόμενες –μικρότερες ευτυχώς –εκροές καταθέσεων, ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών εγείρει ζήτημα φορολόγησης των αναλήψεων από τα ATM και φέρεται να προκρίνει την επιβράβευση όσων έβγαλαν μαύρα χρήματα στο εξωτερικό με μικρότερο φόρο σε σχέση με όσους επίσης έκλεψαν την Εφορία, αλλά άφησαν τουλάχιστον τα κεφάλαιά τους στις ελληνικές τράπεζες. Η πρώτη γκάφα μαζεύτηκε γρήγορα, η δεύτερη δεν μπορεί παρά να μαζευτεί τις επόμενες ημέρες.

ΣΥΝΤΑΓΜΑ – ΜΑΞΙΜΟΥ. Οι επίμαχες δηλώσεις του Γ. Βαρουφάκη έγιναν λίγο πριν από τις δύο το μεσημέρι. Ο υπουργός Οικονομικών είχε καλέσει τους οικονομικούς συντάκτες προκειμένου να τους ενημερώσει για τις επικείμενες αλλαγές στη φορολόγηση των ΙΧ και τη ρύθμιση αποκάλυψης αδήλωτων καταθέσεων, θέματα για τα οποία το υπουργείο αρχίζει δημόσια διαβούλευση.

Λίγο πριν από την ολοκλήρωση της συνέντευξης, γίνεται η ερώτηση για ενδεχόμενη φορολόγηση καταθέσεων. Ο υπουργός διαψεύδει κατηγορηματικά αλλά συμπληρώνει ότι «ένα μικρό τέλος αναλήψεων μπορεί να υπάρξει ως αντικίνητρο για χρήση φυσικού χρήματος».

Μάλιστα από τον διάλογο που ακολουθεί με τους δημοσιογράφους δεν φαίνεται καθόλου να απορρίπτει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Είναι ξεκάθαρα στο τραπέζι ενώ λίγο αργότερα πηγές του υπουργείου διευκρινίζουν ότι «αν επιβληθεί ένα τέτοιο τέλος δεν θα είναι υψηλότερο από ένα τοις χιλίοις».

Ο υπουργός αναχωρεί για το Μέγαρο Μαξίμου και λίγο μετά τις τέσσερις το απόγευμα με επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου η πρόταση για φορολόγηση των τραπεζικών συναλλαγών εμφανίζεται ως πρόταση η οποία τέθηκε στο Brussels Group και απορρίφθηκε από το υπουργείο. «Το υπουργείο Οικονομικών διαφώνησε και τόνισε πως τουλάχιστον όσον αφορά τη χρήση πλαστικού χρήματος, web banking και τραπεζικών εμβασμάτων, η εν λόγω πρόταση αντίκειται στην πολιτική του υπουργείου να δίνει κίνητρα για μείωση των συναλλαγών τοις μετρητοίς. Τελικά, η πρόταση για φορολόγηση τραπεζικών συναλλαγών (συμπεριλαμβανομένων των αναλήψεων από ΑΤΜ), μετά τις αντιδράσεις του υπουργείου, αποσύρθηκαν από τη διαπραγμάτευση» αναφέρεται στην ανακοίνωση.

ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΠΑ. Στο θέμα του ΦΠΑ, οι απαιτήσεις της πλευράς των θεσμών είναι ξεκάθαρες εδώ και αρκετές ημέρες. Ενας συντελεστής, ενιαίος, στα ψηλά, κοντά στο 20% –ακόμη και 23% ανέφεραν κυβερνητικές πηγές ως απαίτηση των θεσμών –και κάποιες εξαιρέσεις (φάρμακα, ψωμί, γάλα) σε έναν συντελεστή πέριξ του 10%. Αυτό είναι το σχέδιο των θεσμών και όπως αποκάλυψε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ με τη συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων MNI, οι αλλαγές θα πρέπει να οδηγούν σε αύξηση των εσόδων κατά 1,8 δισ. ευρώ (1% του ΑΕΠ).

«Η μεταρρύθμιση στον ΦΠΑ θα πρέπει να αυξήσει τα δημοσιονομικά έσοδα και η μεταρρύθμιση που προτείνεται από τους Ελληνες δεν το κάνει αυτό. Το κέρδος θα έπρεπε να είναι γύρω στο 1% του ΑΕΠ και δεν είμαστε ακόμα σε αυτό το σημείο» ανέφερε ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Η κυβέρνηση από την πλευρά της επιμένει στο σενάριο των τριών συντελεστών (7%, 14% και 22% ή 23%) μετατάσσοντας μάλιστα τα τρόφιμα από το 13% σήμερα στο 7%.

Ο Γ. Βαρουφάκης επιμένει σε άλλο σενάριο. Στη δική του αρχική πρόταση για διπλό συντελεστή, την οποία έχουν απορρίψει τόσο οι θεσμοί όσο και εμμέσως το Μαξίμου, στέλνοντας την εναλλακτική πρόταση αμέσως μόλις καταγράφηκαν οι διαφωνίες των πιστωτών.

Κατ’ εμάς, είπε χθες, η βέλτιστη πρόταση η οποία είναι ακόμη στο τραπέζι αφορά σε συντελεστές 6,5% και 15% με προσαύξηση τριών ποσοστιαίων μονάδων αν γίνεται πληρωμή με μετρητά. Εξήγησε μάλιστα ότι τα νομικά εμπόδια –όπως για παράδειγμα ότι δεν υφίσταται βάσει της κοινοτικής οδηγίας διπλός συντελεστής φόρου για το ίδιο προϊόν –μπορούν να ξεπεραστούν και περιέπλεξε ακόμη περισσότερο τη δική του πρόταση λέγοντας ότι «στον μεσαίο συντελεστή θα μπορούσαν να υπάρξουν εκπτώσεις μεταβλητές σε σχέση με τον κλάδο από τον οποίο εκδίδεται η απόδειξη, όπως για παράδειγμα ηλεκτρολόγους και υδραυλικούς».