Σε τρία σενάρια επικεντρώνονται οι υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας όσον αφορά το μαχαίρι στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Ως γνωστόν, στην επιστολή του υπουργείου Οικονομικών που έγινε αποδεκτή από το Eurogroup προβλέπεται η «εξάλειψη «παραθύρων» και κινήτρων που αυξάνουν τον αριθμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων στην οικονομία και πιο συγκεκριμένα στον τραπεζικό και δημόσιο τομέα».Οι όποιες παρεμβάσεις θα αποφασιστούν ύστερα από διάλογο λένε στο υπουργείο Εργασίας, ενώ φαίνεται πως θα υπάρξουν διαφορετικές λύσεις ανά Ταμείο. Πάντως από το υπουργείο Εργασίας διαμηνύεται ότι στόχος της παρέμβασης που θα γίνει, είναι να μη θιγούν θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Ειδικότερα στο τραπέζι βρίσκονται τα ακόλουθα τρία μέτρα:

1. ΠΕΝΑΛΤΙ: μελετάται η αύξηση των αντικινήτρων, τα λεγόμενα πέναλτι, για πρόωρη συνταξιοδότηση. Σήμερα ψαλίδι από 4,5% έως 30% έχουν στη σύνταξή τους όσοι ασφαλισμένοι επιλέξουν να αποχωρήσουν από ένα έως πέντε χρόνια ταχύτερα από την αγορά εργασίας. Το ποσοστό της περικοπής εξαρτάται από το Ταμείο, αλλά και από το πότε γίνεται η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ειδικότερα ισχύουν τα εξής:

– Στο Δημόσιο:ισχύουν δύο ταχύτητες ανάλογα με το πότε κλειδώνει το συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Η περικοπή είναι 4,5% το έτος (και μέχρι 22,5% την πενταετία) για όσους συμπληρώνουν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010.

Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά το πέναλτι πάει στο 6% τον χρόνο. Επομένως μπορεί να φτάσει το 30% την πενταετία.

– Στα Ταμεία ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα:ισχύουν ενιαίες ρυθμίσεις ανεξαρτήτως του έτους κατά το οποίο γίνεται η θεμελίωση δικαιώματος. Το πέναλτι είναι 6% για κάθε έτος πρόωρης εξόδου και φτάνει το 30% σε περίπτωση που η έξοδος γίνει πέντε χρόνια νωρίτερα.

2. ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ: στο στόχαστρο μπαίνουν όσοι έως το τέλος του 2012 είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και περίμεναν να πιάσουν την ηλικία, ώστε να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από τα 62 ή τα 67 έτη. Κύκλοι του υπουργείου Εργασίαςεπισημαίνουν ότι οι όποιες αλλαγές δεν θα επηρεάσουν ασφαλισμένους πριν από το 1983, μητέρες με ανήλικα, εργαζομένους στα βαρέα και άτομα με ειδικές ανάγκες.Ως γνωστόν, από την 1η Ιανουαρίου 2013 ισχύουνενιαία όρια ηλικίας(με τη συνταξιοδότηση να έρχεται στα 67 για πλήρη σύνταξη και στα 62 για μειωμένη ή στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης, για πλήρη σύνταξη). Τονίζεται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε προτείνει στην τρόικα την αύξηση των ενδιάμεσων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Ειδικότερα πρότεινε την αύξηση των ενδιάμεσων (πριν από το 62ο) ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά το 2018 με την προσθήκη 2 ετών από την 1/1/2019 και 4 ετών από 1/1/2020, έτσι ώστε την 1η/1/2021 να ισχύει για όλους πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (οικοδόμοι, εργαζόμενοι σε στοές, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.ά.) το 62ο έτος για μειωμένη και το 67ο για πλήρη σύνταξη.

3. ΕΘΕΛΟΥΣΙΑ ΕΞΟΔΟΣ: στα λεγόμενα ειδικά Ταμεία, κυρίως δε στα Ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων, μπορεί να εξεταστεί η διακοπή των προγραμμάτωνεθελουσίας εξόδου. Περίπου 10.000 υπάλληλοι έχουν αποχωρήσει μέσω των συγκεκριμένων προγραμμάτων τα τελευταία χρόνια.

Σημειώνεται ότι τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Εργασίας δείχνουν ότι το 75,88% βγαίνει στη σύνταξη κάτω από τα εθνικά όρια ηλικίας. Η κατάσταση μάλιστα είναι ακόμα χειρότερη στα λεγόμενα «ευγενή» Ταμεία, όπου το 91,6% παίρνει σύνταξη κάτω από τα εθνικά όρια συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, με τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης να είναι στα 67 ή στα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης αυτοί που βγαίνουν στη σύνταξη πριν από τα 62 είναι:

α) στο Δημόσιο

το 7,91% των υπαλλήλων βγαίνει στη σύνταξη στις ηλικίες 26-50,

το 23,64% βγαίνει στη σύνταξη στις ηλικίες 51-55,

το 43,57% βγαίνει στη σύνταξη στις ηλικίες 56-61.

β) στο ΙΚΑ

και το 4,44% των υπαλλήλων βγαίνει στη σύνταξη στις ηλικίες 26-50,

το 12,83% στις ηλικίες 51-55,

το 58% βγαίνει στη σύνταξη στις ηλικίες 56-61 έτη.