Τα πάνω- κάτω στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου, έτσι όπως την ξέραμε ως σήμερα, φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που τίθεται από σήμερα σε δημόσια διαβούλευση, έπειτα από απαίτηση της Κομισιόν, και κατ’ εφαρμογή μνημονιακής υποχρέωσης.

Προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση του μονοπωλίου τόσο της ΔΕΠΑ όσο και των τριών Εταιρειών Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Αττικής, Θεσσαλονίκης, και Θεσσαλίας μέχρι το 2018, οπότε το σύνολο των οικιακών καταναλωτών θα μπορεί να επιλέξει τον δικό του προμηθευτή.

Το δικαίωμα επιλογής προμηθευτή παρέχεται σταδιακά, ανάλογα με τις κατηγορίες των καταναλωτών :

1. Αμεσα, να επιλέξουν προμηθευτή θα μπορούν όλοι οι καταναλωτές εκτός των γεωγραφικών ορίων των σημερινών ΕΠΑ, καθώς και οι εντός των ΕΠΑ βιομηχανικοί πελάτες με κατανάλωση άνω των 2,2 GWh.

2. Aπό 1ης Ιανουαρίου 2016 δικαίωμα επιλογής προμηθευτή θα έχουν και όλοι οι μη οικιακοί πελάτες με κατανάλωση άνω των 2,2 GWh (επιχειρήσεις, εμπορικοί πελάτες, κπ).

3. Aπό 1ης Ιανουαρίου 2017 όλοι οι μη οικιακοί ανεξαρτήτως κατανάλωσης.

4. Από 1ης Ιανουαρίου 2018 προμηθευτή της επιλογής του μπορεί να διαλέξει το σύνολο των οικιακών καταναλωτών.

Πού μεταβιβάζονται τα δίκτυα

Το νομοσχέδιο προβλέπει τη σύσταση τεσσάρων Εταιρειών Διανομής (ΕΔΑ), οι τρεις σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Θεσσαλία, και η τέταρτη στην υπόλοιπη Ελλάδα, στις οποίες και παραχωρείται η εκμετάλλευση των σημερινών δικτύων διανομής των τριών ΕΠΑ. Ιδιοκτησιακά η κυριότητά τους παραμένει αποκλειστικά στη ΔΕΠΑ.

Οι ΕΠΑ, έτσι όπως τις ξέρουμε σήμερα, (στις οποίες μετέχει σήμερα η ΔΕΠΑ με 51% και με 49% η Shell στην Αττική και η Eni σε Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία), θα παραμείνουν μόνο ως εμπορικές εταιρείες που θα τροφοδοτούν με φυσικό αέριο τη λιανική, και στις οποίες οι καταναλωτές, όπως ακριβώς και τώρα, θα πληρώνουν τους λογαριασμούς τους.

Συγκεκριμένα, επιβάλλεται σταδιακά πλήρης διαχωρισμός των εμπορικών δραστηριοτήτων από εκείνες που σχετίζονται με την κατασκευή και διαχείριση των δικτύων τόσο για τη ΔΕΠΑ όσο και για τις τρεις ΕΠΑ. Ο διαχωρισμός των δικτύων ξεκινά από τις 30 Μαίου 2015, ενώ την 1η Οκτωβρίου 2015 πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο λογιστικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων του δικτύου διανομής.

Μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2017 πρέπει να έχει ολοκληρωθεί τόσο ο νομικός όσο και ο λειτουργικός διαχωρισμός των δικτύων σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία, και οι εταιρείες πρέπει να εισφέρουν τον κλάδο στις νέες Εταιρείες Διανομής που δημιουργούνται.

Το νομοσχέδιο δίνει πάντως τη δυνατότητα τόσο στις ΕΠΑ όσο και στις ΕΔΑ να συγχωνευτούν μεταξύ τους. Δεν απαγορεύεται μελλοντικά το δίκτυο διανομής σε όλη την Ελλάδα να ενοποιηθεί κάτω από μια εταιρεία διαχέιρισης, με στόχο να υπάρξουν συνέργειες και μείωση κόστους.

Τι προβλέπεται ως αντιστάθμισμα

Σε κάθε περίπτωση, οι τρεις ΕΠΑ χάνουν το μονοπώλιο τόσο στο δίκτυο διανομής όσο και στην προμήθεια των οικιακών, επαγγελματικών και βιομηχανικών πελατών στις περιοχές εντός των οποίων λειτουργούν.

Επειδή η κατάργηση του μονοπωλίου τους γίνεται κατά παράβαση των συμβάσεων αποκλειστικότητας για μια 30ετία, που είχαν υπογράψει το 2000, προκειμένου οι μέτοχοι να μην ζητήσουν αποζημιώσεις, παρέχεται στις τρεις ΕΠΑ 20ετή παράταση στη δραστηριότητα του δικτύου, με οψιόν για 20 ακόμη χρόνια. Στην ουσία, δηλαδή οι άδειες των σημερινών ΕΠΑ που λήγουν το 2030, παρατείνονται τουλάχιστον μέχρι το 2050.