Δάνεια 815 εκατ. ευρώ υπογράφει σήμερα στην Αθήνα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) Βέρνερ Χόγερ σε μια ένδειξη εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, όπως ο ίδιος το προσδιορίζει σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ».

Ο κ. Χόγερ επισημαίνει την «τεράστια πρόοδο» της χώρας με την επιτυχή μεταξύ άλλων έξοδο στις αγορές, το πρωτογενές πλεόνασμα και το θετικό ισοζύγιο πληρωμών, αλλά προσθέτει ότι εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ειδικές συνθήκες λόγω του άνευ προηγουμένου προγράμματος προσαρμογής και της πολιτικής αστάθειας. Αλλωστε, ο ίδιος υποστηρίζει μεν ολόψυχα όπως λέει το επενδυτικό πρόγραμμα 300 δισ. ευρώ του νέου προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνερ αλλά ταυτόχρονα και την ανάγκη να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Η ΕΤΕπ, πάντως, όπως αποκαλύπτει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρός της, έχει στα σκαριά ένα ακόμη δάνειο για την Ελλάδα, ύψους 1 δισ. ευρώ, για την κάλυψη μέρους της εθνικής συμμετοχής στη χρηματοδότηση προγραμμάτων του επόμενου ΕΣΠΑ.
Κατά την επίσκεψή σας στην Αθήνα, θα υπογράψετε άλλη μια σειρά από μεγάλου ύψους δανειακές συμβάσεις. Αντιμετωπίζει τώρα η ΕΤΕπ την Ελλάδα με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, όταν υπήρχαν παράπονα, τόσο από την πλευρά της κυβέρνησης όσο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ότι δεν κινείστε αποφασιστικά για να βοηθήσετε;

Θα ήθελα να απαντήσω την ερώτησή σας με μερικούς απλούς αριθμούς. Βρίσκομαι εδώ στην Αθήνα για να υπογράψω 5 νέες δανειακές συμβάσεις ύψους έως 815 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, την επέκταση του μετρό της Θεσσαλονίκης και την ενίσχυση του συστήματος μεταφοράς ενέργειας. Με αυτά τα δάνεια, οι χορηγήσεις μας στην Ελλάδα φέτος φτάνουν ήδη σχεδόν το 1,4 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά πολύ το στόχο μας για 1 δισ. ευρώ ώς το τέλος του χρόνου. Αυτό δείχνει καθαρά ότι έχουμε εμπιστοσύνη στην Ελλάδα και στην οικονομία της –και όχι μόνο πρόσφατα.

Οι συνολικές μας χορηγήσεις στη χώρα φτάνουν τα 16,5 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 9% του ελληνικού ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος δανειολήπτης μας σε σχέση με το ΑΕΠ του μεταξύ των 28 μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επί πολλά έτη υπήρξαμε βασικός χορηγός μακροπρόθεσμων δανείων στην Ελλάδα σε πολύ ανταγωνιστικούς όρους και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε.

Τώρα που το δεύτερο δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας τελειώνει, νομίζετε ότι η χώρα θα μπορούσε να στηριχθεί στις αγορές για να χρηματοδοτήσεις τις ανάγκες της ή θα ήταν προτιμότερο για λόγους ασφαλείας ένα νέο δάνειο από την ευρωζώνη;

Η Ελλάδα πραγματοποίησε τεράστια πρόοδο. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν, στον τουρισμό σημειώθηκε φέτος ρεκόρ, οι αποδόσεις των ομολόγων μειώθηκαν. Η Ελλάδα δοκίμασε με επιτυχία τις δυνάμεις της στις αγορές. Ωστόσο, η απόφαση για την επόμενη ημέρα μετά την ολοκλήρωση του παρόντος προγράμματος του EFSF τον Δεκέμβριο εξαρτάται από το Eurogroup. Η τρόικα και οι ελληνικές Αρχές συναντήθηκαν ήδη στις αρχές του μήνα στο Παρίσι. Συζήτησαν την κατάσταση του τρέχοντος προγράμματος προσαρμογής και την επόμενη αξιολόγηση που προγραμματίζεται να αρχίσει στα τέλη Σεπτεμβρίου. Οταν ξεκαθαρίσουν τα συμπεράσματα αυτής της αξιολόγησης, το Eurogroup θα επανέλθει στο θέμα.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η Ελλάδα θα επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ΑΕΠ φέτος. Συμφωνείτε; Σε πόσα χρόνια εκτιμάτε ότι η χώρα θα επιστρέψει σε βιώσιμο μονοπάτι ανάπτυξης με αποδεκτά επίπεδα ανεργίας;

Η Ελλάδα έκανε αξιοσημείωτη πρόοδο προς την κατεύθυνση της επανεξισορρόπησης της οικονομίας της, έχει πετύχει πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα και το ισοζύγιο πληρωμών είναι θετικό, ενώ έχει βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα. Η ελληνική οικονομία αναμένεται να φτάσει σε σημείο καμπής φέτος και επιτέλους να λήξει η μακρά περίοδος ύφεσης που ξεκίνησε το 2008. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος κατά 0,6% και το 2015 κατά 2,9%.

Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ειδικές συνθήκες, με πολιτική αστάθεια, ένα άνευ προηγουμένου πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και ασθενείς εξωτερικές συνθήκες. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είναι έτοιμη καθώς η ελληνική οικονομία υφίσταται αυτές τις διαρθρωτικές προσαρμογές να υποστηρίξει τις ελληνικές επιχειρήσεις να διατηρήσουν τα επίπεδα απασχόλησης και να συνεισφέρει στην ανάκαμψη της οικονομίας. Αλλά θα ήθελα επίσης να θυμίσω σε όλους στην Ελλάδα το εξής: το πεδίο δράσης της ΕΤΕπ στη χώρα αυτή εξαρτάται από την ικανότητα των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης να προωθήσουν βιώσιμα έργα και προγράμματα.
Παρά το γεγονός ότι η ΕΤΕπ δημιούργησε νέα προϊόντα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι τελευταίες διαμαρτύρονται ότι τα λεφτά δεν φτάνουν σε αυτές. Ποιος είναι ο λόγος; Σχεδιάζετε κάποια νέα προγράμματα για τις μικρομεσαίες; Ακόμη, πιστεύει η ΕΤΕπ στην ιδέα του Αναπτυξιακού Ταμείου και πόσο σχεδιάζει να συνεισφέρει στο κεφάλαιό του;

Η ΕΤΕπ παρέχει πρόσβαση στη χρηματοδότηση για να ξεκινήσουν εκ νέου τα κατάλληλα πιστωτικά κανάλια. Ειδικότερα, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσω του τραπεζικού τομέα και της χρηματοδότησης του εμπορίου. Επίσης, υποστηρίζουμε στοχευμένες επενδύσεις για έργα στρατηγικής και εθνικής σημασίας όπως τα δίκτυα υποδομών και ο τομέας της ενέργειας καθώς και άμεσες ξένες επενδύσεις που σχετίζονται με τη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων. Αναπτύσσουμε επίσης προϊόντα επιμερισμού κινδύνου μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ολα αυτά γίνονται για να ξεπεραστούν τα υφιστάμενα προσωρινά και διαρθρωτικά χρηματοδοτικά κενά στην ελληνική οικονομία, και σε αυτήν την κατεύθυνση η δημιουργία του νέου ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου θα βελτιώσει περαιτέρω την κατάσταση.

Το μνημόνιο συνεργασίας για το Ταμείο που υπογράψαμε τον Απρίλιο με τις ελληνικές Αρχές προβλέπει συνεισφορά της ΕΤΕπ με ποσό έως 50 εκατ. ευρώ. Τον Ιούνιο αναλάβαμε ρόλο project manager για να τρέξουμε την πρώτη φάση δημιουργίας του Ταμείου ώς το τέλος του χρόνου. Το Ταμείο θα συσταθεί ως μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα και στην πορεία θα απευθυνθούμε σε δυνητικούς επενδυτές, όπως το Ιδρυμα Ωνάση, για να σχηματίσουμε ομάδα επενδυτών.

Σκοπεύετε να συνεχίσετε να χρηματοδοτείτε την ελληνική εθνική συμμετοχή στο επόμενο ΕΣΠΑ όπως κάνατε και σε αυτό που λήγει;

Οπως γνωρίζετε, το 2010 υπογράψαμε ένα δάνειο 2 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερό μας στην Ελλάδα, για να χρηματοδοτήσουμε μέρος της εθνικής συμμετοχής στις επενδύσεις σε τομείς προτεραιότητας όπως προσδιορίζονται από το ΕΣΠΑ. Το εγχείρημα ήταν πολύ επιτυχημένο. Μας επέτρεψε να χρηματοδοτήσουμε πάνω από 20.0000 μικρότερα έργα σε μια σειρά από τομείς, καθώς επίσης και τη σιδηροδρομική γραμμή Λιμένος Πατρών – Αθήνας – Θεσσαλονίκης – βορείων συνόρων που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να ανακτήσει δεσπόζουσα θέση στην εφοδιαστική αλυσίδα όπως κατείχε και κατά το ιστορικό της παρελθόν. Για μένα, ωστόσο, δεδομένου ότι πιστεύω πως το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται στην καινοτομία, το πιο σημαντικό είναι το εξής: Αυτοί οι πόροι υποστήριξαν την καινοτομία. Καινοτόμους επιχειρήσεις και επενδυτικά κέντρα.

Επομένως, επιθυμούμε να εξετάσουμε την επανάληψη αυτού του επιτυχημένου εγχειρήματος. Επί του παρόντος, αξιολογούμε τη χορήγηση ενός δανείου 1 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014-2020. Η νέα αυτή δράση θα επικεντρωθεί στην καινοτομία, καθώς τη θεωρώ κρίσιμη, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στις μεταφορές, στο περιβάλλον, στην υγεία και την εκπαίδευση.

>> «Να επενδύσουμεσε κλάδους – κλειδιά για να τονώσουμε την ανάπτυξηστην Ευρώπη» >>

Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει στροφή της Ευρώπης σ’ ένα νέο μείγμα πολιτικής με λιγότερη λιτότητα τα επόμενα χρόνια; Κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι η τρέχουσα πολιτική, που καθοδηγείται από τη Γερμανία, έφτασε τα όριά της…

Καθώς γνωρίζετε, οι επενδύσεις στην Ευρώπη κατέρρευσαν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, υποχωρώντας πάνω από 40%. Και παρά την πρόσφατη επεκτατική νομισματική πολιτική και την παροχή ρευστότητας στην οικονομία, δεν έχουμε ακόμη αξιόλογη ανάκαμψη των επενδύσεων. Υποφέρουμε στην Ευρώπη από μια κρίση επενδύσεων και αυτό έχει σοβαρές συνέπειες.

Γιατί έχει σημασία η κρίση επενδύσεων; Εχει σημασία γιατί οι επενδύσεις είναι απαραίτητες για την ανάκαμψη. Επίσης έχει σημασία επειδή συμβάλλει στη μείωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, κάτι που εξηγεί γιατί είναι τόσο ασθενής η ανάκαμψη και τόσο φτωχές οι προβλέψεις για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.

Για να αποκαταστήσουμε τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, χρειάζεται να τονώσουμε τις επενδύσεις σε κλάδους-κλειδιά της ευρωπαϊκής οικονομίας. Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στην έρευνα και την ανάπτυξη, στην καινοτομία και τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, ειδικά των μικρομεσαίων, και σε στρατηγικού χαρακτήρα έργα υποδομής.

Υποστηρίζω ολόψυχα την πρόταση του νέου προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της Ευρώπης με ένα σχέδιο πρόσθετων επενδύσεων 300 δισ. ευρώ, αλλά θα υπογράμμιζα επίσης ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη-μέλη πρέπει να συνεχιστούν με στόχο να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της κατανομής των πόρων και να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον που θα συμβάλει στην προσέλκυση επενδύσεων.