Ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Νίκος Καραβίτης είχε ήδη εγκαταλείψει τη θέση του συμβούλου –ποτέ δεν υπήρξε γενικός γραμματέας, όπως λανθασμένα αναφέρθηκε –λίγο μετά την αναχώρηση του Γιάννη Στουρνάρα από τη θέση του υπουργού Οικονομικών. Είναι όμως υπεύθυνος για τα εμφράγματα που προκάλεσε εν μέσω θέρους σε πολλούς φορολογουμένους, σκιάζοντας το success story της κυβέρνησης;
Το σίγουρο είναι ότι οι νεοδημοκράτες βουλευτές επέλεξαν τον πολιτικά βολικότερο στόχο για να ρίξουν το ανάθεμα: σε έναν απλό σύμβουλο, που δεν προέρχεται καν από την παράταξή τους. Ετσι μένει στο απυρόβλητο η πολιτική ηγεσία –το υπουργείο Οικονομικών και το Μέγαρο Μαξίμου, που πρωταγωνιστούσε στην τελική φάση της διαμόρφωσης του νόμου –καθώς και οι ίδιοι οι βουλευτές που τον ψήφισαν.
Η αλήθεια είναι ότι ο Καραβίτης πιστεύει στον νόμο αυτόν επί της αρχής. Αναφερόμενος στην επέκταση της φορολόγησης από τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα (επί ΕΕΤΗΔΕ) στα οικόπεδα, στα αγροτεμάχια και στα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, που αποτέλεσε την πρώτη αιτία έκρηξης, υποστηρίζει ότι «δεν μπορούν να πληρώνουν συνέχεια οι ίδιοι τους φόρους. Πρέπει όλοι να πληρώνουν».
Ετσι και σχεδίασε τον φόρο. Οταν ο Γιάννης Στουρνάρας είδε ότι η τρικομματική επιτροπή (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ), η οποία είχε αναλάβει να αντικαταστήσει το τρισκατάρατο χαράτσι, δεν κατέληγε πουθενά, ανέθεσε τη δουλειά στον Καραβίτη, ο οποίος συμμετείχε ως συνεργάτης του στην επιτροπή.
Τα φορολογικά δεν ήταν ποτέ το φόρτε του Στουρνάρα και ο Καραβίτης ήταν άνθρωπος της εμπιστοσύνης του. Αναπληρωτής καθηγητής Δημόσιας Οικονομικής στο Πάντειο, με διδακτορικό στη δημόσια οικονομική από το Πανεπιστήμιο Λέστερ της Βρετανίας, ο 55χρονος Πειραιώτης ήταν παλιός του γνώριμος και συνεργάτης.
Προϊστορία. Επί κυβέρνησης Σημίτη, όταν η χώρα έμπαινε στην ευρωζώνη, ο Στουρνάρας ήταν πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) και ο Καραβίτης γενικός γραμματέας της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (από το 1997 ώς το 2004). Μαζί, καθώς και με τον διάδοχο του Στουρνάρα στη θέση του προέδρου του ΣΟΕ και νυν πρόεδρο της Alpha Bank Βασίλη Ράπανο, είχαν στείλει επιστολή στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», διαμαρτυρόμενοι για τις μεθοδεύσεις της δημοσιονομικής απογραφής του τότε υπουργού Οικονομικών Γιώργου Αλογοσκούφη, που είχαν οδηγήσει σε αμφισβήτηση της ένταξης της χώρας στην ευρωζώνη.
Από τότε κρατάει μια κόντρα με τους καραμανλικούς βουλευτές που –είναι κοινό μυστικό –αγγίζει και τον ίδιο τον Στουρνάρα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ευάγγελος Αντώναρος παρενέβη μέσω twitter τον περασμένο Οκτώβριο για να ρωτήσει: «Αλήθεια, ποιος πρότεινε την εκλογή του Ν. Καραβίτη (συναρχιτέκτονα της δημιουργικής λογιστικής) στο ΔΣ του ΟΤΕ στις 11 Οκτ.; Και με τι αποδοχές;». Η πρόταση ήταν βεβαίως του Στουρνάρα, ως υπουργού Οικονομικών, και ίσως αποτελούσε ένα αντιστάθμισμα για το γεγονός ότι ως σύμβουλος ο Καραβίτης δεν πληρωνόταν από το υπουργείο Οικονομικών.
Σφόδρα ενοχλημένος από την αμφισβήτηση του έργου του στην τότε ΕΣΥΕ, ο Καραβίτης επικαλείται ως τεκμήριο αξιοπιστίας την εκλογή του στη Στατιστική Επιτροπή του ΟΗΕ και την τοποθέτησή του στη θέση του αντιπροέδρου της από τα 24 μέλη της το 2002.
Τις απόψεις του δεν τις κρύβει, παρότι δεν βγαίνει στο προσκήνιο πολύ συχνά. Το 2010 δήλωσε ανοιχτά ότι στο Μνημόνιο μας οδήγησε η δεύτερη διακυβέρνηση Καραμανλή. Από το 2010 ώς το 2013 απασχολήθηκε ως επιστημονικός συνεργάτης, υπεύθυνος για το Παρατηρητήριο του Δημόσιου Τομέα, στο Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, όπου γενικός διευθυντής ήταν και πάλι ο Γιάννης Στουρνάρας.
Το βιογραφικό του, που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Παντείου Πανεπιστημίου, αναφέρει ως ένα από τα τρία πεδία έρευνας με τα οποία ασχολείται το φορολογικό σύστημα. Αυτό, προφανώς, δεν ήταν αρκετό για να καθησυχάσει τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας –κυρίως της επαρχίας –που τον συνάντησαν σε σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών τον περασμένο Οκτώβριο προκειμένου να ενημερωθούν για τον νέο φόρο και ανέβηκαν στα κάγκελα όταν διαπίστωσαν τι θα πλήρωναν αγροτεμάχια και οικόπεδα. Με μεσολάβηση Στουρνάρα και ενεργή συμμετοχή του Μεγάρου Μαξίμου οι τιμές τότε μειώθηκαν και τελικά ο νόμος ψηφίστηκε.
Πλην όμως στις διατάξεις του κρυβόταν ένα ακόμη μεγάλο λάθος, που αφορούσε τα εντός σχεδίου, αλλά εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών ακίνητα. Ηταν αυτό που έβγαλε φόρους-τέρατα σε αγροικίες και έβαλε φωτιά στο πολιτικό σκηνικό το καλοκαίρι. Οταν διαπιστώθηκε από τη ΓΓΠΣ που έτρεξε τη σχετική εφαρμογή, Στουρνάρας και Καραβίτης είχαν ήδη φύγει από το υπουργείο.
Οι ρίζες της οργής. Οι κακές γλώσσες στο υπουργείο Οικονομικών έσπευσαν να σχολιάσουν ότι ο Καραβίτης δεν γνώριζε από φόρους και όποιος δεν γνωρίζει από φόρους πέφτει σε λάθη. Ο αντίλογος λέει ότι το συγκεκριμένο λάθος δεν θα μπορούσε να διαπιστωθεί πριν τρέξει η εφαρμογή και αυτό άργησε να γίνει, καθώς οι ευρωεκλογές οδήγησαν το φορολογικό σύστημα, ως συνήθως, σε αδράνεια.
Θα μπορούσε –έστω και έτσι –το λάθος να είχε διορθωθεί εγκαίρως, τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο, πριν βγουν τα εκκαθαριστικά, ώστε να μην προκαλέσει τις αντιδράσεις που προκάλεσε; Ενδεχομένως. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι μόνο το συγκεκριμένο λάθος που προκαλεί την οργή. Ο φόρος έχει κι άλλους εχθρούς: οικοπεδούχους, ιδιοκτήτες πολλών ακινήτων, που πέφτουν στο όριο των 300.000 ευρώ για τον συμπληρωματικό φόρο ο οποίος, ωστόσο, ήταν έμπνευση βουλευτών για να του προσδώσουν προοδευτικότερο χαρακτηρα.
Γεγονός είναι ότι η κυβέρνηση έθεσε έναν δύσκολο στόχο: να ελαφρύνει το «χαράτσι» και να μαζέψει ταυτόχρονα 1 δισ. ευρώ περισσότερα έσοδα. Αυτό αυτονόητα προκαλεί επιβαρύνσεις στις άλλες κατηγορίες. Κάπως έτσι, αντί να δει καλό –όπως ήλπιζε –από την ελάφρυνση κατά 15% του 80% των φορολογουμένων, η κυβέρνηση βρέθηκε απολογούμενη και ο Καραβίτης… απειλούμενος από το βαρύ χέρι του υφυπουργού Ανάπτυξης Γεράσιμου Γιακουμάτου που δήλωνε την προηγούμενη εβδομάδα: «Αντί να μη μας κράζουν με 15% λιγότερο, βρήκαμε και τον μπελά μας. Αν τον ήξερα αυτόν που το έκανε θα τον είχα χαστουκίσει…».
Αναζήτηση
