Αναζήτηση
Ενα βελούδινο διαζύγιο με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρωταγωνιστεί στα αυγουστιάτικα όνειρα της κυβέρνησης. Το θέλει ο Αντώνης Σαμαράς, το θέλει και ο Βαγγέλης Βενιζέλος, ο οποίος άλλωστε το έχει δηλώσει και δημοσίως. Το ενδιαφέρον είναι ότι το τάνγκο του αποχαιρετισμού θα χόρευε ευχαρίστως – υπό προϋποθέσεις – και η άλλη πλευρά: το ΔΝΤ. Αρκετά ανέχθηκαν τα φτωχότερα μέλη του να δανειοδοτούν μια σχετικά πλούσια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία επιπλέον έβγαλε σκάρτη τη συνταγή του Ταμείου. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι το αίτημα βρίσκει πλέον ανταπόκριση και σε πολλούς παράγοντες στην Ευρώπη, με πρώτο το νέο πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Τότε, λοιπόν, τι μας σταματά; Μα, τα λεφτά. Από το ΔΝΤ έχουμε ακόμη λαμβάνειν κάπου 16 δισ. ευρώ έως τα μέσα του 2016. Χωρίς αυτά δεν θα μπορούμε να ξεπληρώσουμε τα προηγούμενα δάνειά μας. Θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο χρηματοδοτικό κενό και από κάπου πρέπει να καλυφθεί. Οι πιθανές πηγές δεν είναι πολλές. Θα τα δώσει η ευρωζώνη μέσω του ESM, θα τα πάρουμε από τις αγορές, θα τα καλύψουμε από το μαξιλάρι του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ή θα γίνει ένας συνδυασμός των παραπάνω; Καμιά από αυτές τις πιθανές λύσεις δεν είναι απλή, πόσω μάλλον αυτονόητη.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ήταν ανέκαθεν κατά της συμμετοχής του ΔΝΤ, μεταφέρει πηγή από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Ωστόσο, χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Φινλανδία, κρέμονταν έως τώρα από τα χείλη του ΔΝΤ για το τι πρέπει να γίνει στην περίπτωση της Ελλάδας. Η ανάδειξη του Γιούνκερ στη θέση του πρόεδρου της Κομισιόν ίσως αλλάξει τις ισορροπίες. Ηδη, χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία καταφέρονται ανοιχτά εναντίον της πολιτικής εμμονής στη λιτότητα, ενώ και οι ίδιοι οι Γερμανοί αναγνωρίζουν πλέον την ανάγκη να δοθεί σημασία και στην ανάπτυξη, έστω και παράλληλα με τη δημοσιονομική εξυγίανση. Οι προσδοκίες είναι ότι στο άμεσο μέλλον υπό την ηγεσία του «πολιτικού» Γιούνκερ η Ευρώπη μπορεί να στραφεί σε πιο κοινοτικό μοντέλο λειτουργίας, στο πλαίσιο του οποίου η Κομισιόν θα ανακτήσει κάποιο μέρος από τη χαμένη λάμψη της. Σε αυτή την περίπτωση, το ΔΝΤ δεν θα έχει θέση στο ευρωπαϊκό έδαφος.
Τα σενάρια. Στα σενάρια που επεξεργάζεται, σύμφωνα με τις πληροφορίες, η ελληνική πλευρά ποντάρει πολύ στον παράγοντα αγορές. Ενα τέτοιο προβλέπει τα εξής: αν εξασφαλίσουμε τώρα, με την αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου, μια διπλή δόση από το ΔΝΤ, δηλαδή 3,6 δισ. ευρώ, θα περιοριστεί το υπόλοιπο που έχουμε λαμβάνειν από το Ταμείο στα 12,5 δισ. ευρώ. Από αυτά θα μπορούσαμε να αντλήσουμε άμεσα από τις αγορές τα 5 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα να τα δανειστούμε από τον ESM με μια χρηματοδότηση-γέφυρα για 6 μήνες. Στο διάστημα αυτό, του εξαμήνου, θα μπορούσαμε να πάρουμε και τα υπόλοιπα σταδιακά από τις αγορές.
Εναλλακτικά, στις Βρυξέλες συζητούν ένα κανονικό νέο δάνειο από τον ESM. Oι Γερμανοί άλλωστε έχουν πάντα κάτι τέτοιο κατά νου, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κατά τη συνάντησή του την περασμένη εβδομάδα με τον υπουργό Ανάπτυξης Νίκο Δένδια. Δεν θα σας πιέσουμε για νέο δάνειο, είπε ο Γερμανός υπουργός, αλλά αν χρειαστεί θα σας βοηθήσουμε.
Το πρόβλημα είναι ότι μια τέτοια «βοήθεια» συνοδεύεται από όρους. Ουσιαστικά, από ένα νέο Μνημόνιο. Η κυβέρνηση όμως δεν θέλει να απαλλαγεί από το ΔΝΤ για να φορτωθεί ακόμη ένα Μνημόνιο. Θέλει να τελειώσει με όλα αυτά.
Και μάλιστα θέλει να τελειώσει με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Δεν ονειρεύεται δηλαδή να «διώξει» το ΔΝΤ σε εχθρικό κλίμα, όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, αλλά να αποχωρήσει το Ταμείο με τη θέλησή του επειδή η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καλό δρόμο και πλέον δεν θα έχει ανάγκη την παρουσία του.
Για να γίνει κάτι τέτοιο, προϋπόθεση είναι να κλείσει η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους. Τότε το ΔΝΤ θα μπορεί να πει ότι το χρέος είναι πλέον βιώσιμο και να αποχωρήσει. Αλλωστε, ούτε η Ελλάδα θα ήθελε να χάσει εν τω μεταξύ έναν σύμμαχο στη διαπραγμάτευση για την ελάφρυνση του χρέους από την ευρωζώνη, όπως είναι το ΔΝΤ.
Ολα αυτά μας οδηγούν προς τα τέλη του χρόνου, αν όχι στις αρχές του επόμενου. Και προϋποθέτουν ότι το πολιτικό σκηνικό, εν τω μεταξύ, δεν θα διαταραχθεί. Δύσκολα θα αναλάμβανε κανείς από την τρόικα νέες δεσμεύσεις υπό τον πέλεκυν μιας άμεσης εκλογικής αναμέτρησης.
Οι όροι του ESM
Η αποχώρηση του ΔΝΤ από την Ελλάδα είναι το μπεστ σέλερ στις Βρυξέλλες, λένε πηγές με γνώση των διαμειβομένων. Στον ESM, μάλιστα, υπό τον Κλάους Ρέγκλινγκ, έχουν έτοιμα και τεχνικά σενάρια για να αναλάβουν οι ίδιοι τη χρηματοδότηση, σε περίπτωση που ληφθεί σχετική πολιτική απόφαση. Το ερώτημα όμως είναι – ακόμη κι αν υπάρξει απόφαση – από ποιους όρους θα συνοδεύεται.
