Μοχλό ανάπτυξης αποτελεί η ενέργεια για όλη την Ευρώπη. Μέχρι το 2030, μόνο για να υλοποιηθούν οι στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίου αλλά και να διασφαλισθεί η ενεργειακή της επάρκεια, θα απαιτηθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικές επενδύσεις… 2,5 τρισ. ευρώ. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μελέτη του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικής Ερευνας (DIW Berlin).

Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα μακροπρόθεσμα έργα που σχεδιάζεται να υλοποιηθούν μέχρι το 2030, είναι ύψους 11,5 δισ. ευρώ. Τα έργα αυτά, που είναι 12, εντάχθηκαν τον Ιούνιο με απόφαση της διυπουργικής στο «fast track», τα περισσότερα ωστόσο εξ αυτών βρίσκονται στα χαρτιά και είναι αμφίβολο αν και πότε θα φτάσουν στο στάδιο της υλοποίησης. Τέτοιο για παράδειγμα έργο, ύψους 6 δισ. ευρώ, είναι η μεταφορά του αερίου από τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου μέσω Κρήτης και Πελοποννήσου στην Ευρώπη.

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, σε έκθεση που παρουσίασε τον Ιούλιο το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικής Έρευνας (DIW), επισημαίνεται ότι με βάση τους στόχους της Ε.Ε. για μείωση κατά 80%-95% των εκπομπών αερίων που σχετίζονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου το 2050, αλλά και τον ενδιάμεσο στόχο της Κομισιόν για μείωση 40% έως το 2030, θα απαιτηθούν επενδύσεις πολλών τρισ. ευρώ στην ενέργεια.

Κατηγορίες

Μάλιστα το DIW παρουσιάζει κλιμακωτά τις εκτιμήσεις μιας σειράς φορέων για τα κεφάλαια που θα πρέπει να διατεθούν προκειμένου να δημιουργηθούν οι απαραίτητες ενεργειακές υποδομές. Οι εκτιμήσεις τους κάνουν λόγο αθροιστικά για 2,5 τρισ. ευρώ μέχρι το 2030 !

Συγκεκριμένα, το European Climate Foundation (ΕCF) εκτιμά τις απαραίτητες επενδύσεις στον τομέα του ηλεκτρισμού μέχρι το 2030 στα 1,153 τρις. ευρώ. Εξ αυτών, περίπου το 1 τρισ. ευρώ θα διατεθεί για κατασκευή μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (συμβατικές και ΑΠΕ), 57 δισ. ευρώ για εφεδρικές μονάδες και 68 δισ. ευρώ για δίκτυα μεταφοράς υψηλής τάσης.

Έξυπνα δίκτυα

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η χαρτογράφηση των υποδομών αλλά και των μορφών ενέργειας στις οποίες δίνεται προτεραιότητα μέχρι το 2030. Σύμφωνα με την έκθεση, η ανάγκη επενδύσεων εστιάζεται κυρίως στα «έξυπνα δίκτυα διανομής» προκειμένου να επιτρέψουν τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ καθώς και στη δυνατότητα για ενεργότερη συμμετοχή των καταναλωτών στη διαμόρφωση της ζήτησης μέσω «έξυπνων μετρητών».

Χώροι αποθήκευσης LNG

Παράλληλα, η εκρηκτική κατάσταση στην Ουκρανία αναδεικνύει την αναγκαιότητα για επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου και σε εγκαταστάσεις LNG. H Διεθνής Ένωση Ενέργειας (IEA) τοποθετεί τις επενδύσεις που θα απαιτηθούν σε υποδομές LNG στα 165 δισ. ευρώ μέχρι το 2030. Αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πως 70 δισ. ευρώ θα χρειαστεί να διατεθούν στο συγκεκριμένο τομέα μέχρι το 2020. Τέλος και όσον αφορά στην εξοικονόμηση ενέργειας, η ΙΕΑ θεωρεί ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί μέχρι το 2035 επενδύσεις ύψους 1,2- 2,3 τρισ. ευρώ.

Ιδιωτικά κεφάλαια

Με δεδομένες τις δημοσιονομικές πιέσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και το γεγονός ότι προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί τόσο σε περιβαλλοντικό όσο και ενεργειακό επίπεδο, απαιτούνται σε ετήσια βάση περίπου 150 δισ. ευρώ επενδύσεων (ήτοι 80% του Ελληνικού ΑΕΠ), γίνεται σαφές ότι η υλοποίησή τους είναι αδύνατο να υποστηριχθεί από τους εθνικούς προϋπολογισμούς.

Κατά συνέπεια, εκτιμάται πως η Ευρώπη θα πρέπει να αναζητήσει τα κεφάλαια αυτά από τον ιδιωτικό τομέα, προσελκύοντας επενδυτές, οι οποίοι όμως με τη σειρά τους θα χρειαστούν επαρκείς εγγυήσεις και το κατάλληλο επενδυτικό τοπίο. Επιπρόσθετα, θα απαιτηθεί η σύμπραξη της ΕΤΕπ και των εργαλείων JESSICA και JASPERS.

Ειδικά για τα έργα δικτύων, η ένταξή τους στο καθεστώς των «έργων κοινού ενδιαφέροντος» θα αποτελέσει απαραίτητη προϋπόθεση για την επίσπευση της αδειοδοτικής διαδικασίας και την ομαλή υλοποίηση των επενδύσεων.