«Ετοιμάστε το πρόγραμμά σας για την ανάπτυξη» διαμηνύει πλέον επιτακτικά η τρόικα στην Αθήνα, σε μια μετακίνησή της από την εμμονή στις πολιτικές λιτότητας, καθώς είναι σαφές ότι χωρίς ανάπτυξη οι μέχρι τώρα επιτυχίες του προγράμματος θα τεθούν σε κίνδυνο.

Μετά το Eurogroup της 1ης Απριλίου στην Αθήνα, όπου ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κάλεσε τη χώρα μας να ετοιμάσει ολοκληρωμένη στρατηγική για την ανάπτυξη, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαμήνυσε την περασμένη εβδομάδα στην κυβέρνηση, στο περιθώριο της Συνόδου του στην Ουάσιγκτον, ότι στο Eurogroup της 5ης Μαΐου «πρέπει να μιλήσουμε για την ανάπτυξη».

Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση πρέπει να είναι έτοιμη, με το αναπτυξιακό της σχέδιο και τις προτάσεις της, για να αρχίσει η ουσιαστική συζήτηση με τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης.

«Εμείς θα προτείνουμε τους κλάδους που θέλουμε να αναπτυχθούν, αυτοί θα μας πουν με ποιο τρόπο μπορεί να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη» σημειώνει πηγή του οικονομικού επιτελείου. Η Ευρώπη μάλιστα συζητά αυτή την περίοδο πώς θα ενισχύσει εξωτραπεζικές πηγές χρηματοδότησης, μέσω π.χ. αυξήσεων κεφαλαίων και έκδοσης ομολόγων εκ μέρους των επιχειρήσεων.

ΟΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ. Ετσι, η κυβέρνηση επιταχύνει την επεξεργασία του σχεδίου για την ανάπτυξη, με σκοπό να το παρουσιάσει ο Πρωθυπουργός μετά το Πάσχα και να το υποβάλει στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης στις 5 Μαΐου. Το σχέδιο βασίζεται σε μελέτες των ΚΕΠΕ, McKinsey και ΙΟΒΕ, με επιπλέον ιδέες που πέφτουν στο τραπέζι από το επιτελείο του Πρωθυπουργού, μεταξύ των άλλων και από τον σύμβουλό του Δημήτρη Πτωχό, για τομείς τεχνολογίας (π.χ., e-health).

Σύμφωνα με τη μελέτη της McKinsey, την προσεχή δεκαετία μπορεί να ενισχυθεί το ΑΕΠ κατά 50 δισ. ευρώ και να δημιουργηθούν 550.000 νέες θέσεις εργασίας μόνο από τους τομείς του τουρισμού, της ενέργειας, της βιομηχανίας τροφίμων, της γεωργίας και του λιανικού εμπορίου.

Εκτός από τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των προαναφερόμενων κλάδων, όμως, απαιτούνται και άλλες πολιτικές για την τόνωση της ανάπτυξης. Το ΚΕΠΕ επισήμανε, μεταξύ των άλλων, τους εξής τομείς στους οποίους χρειάζονται παρεμβάσεις:

– Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ευελιξία στην αγορά εργασίας, απλούστευση του φορολογικού συστήματος, καταπολέμηση της διαφθοράς και φοροδιαφυγής, ενίσχυση της αξιοπιστίας και διαφάνειας, βελτίωση του συστήματος δικαιοσύνης.

– Ενίσχυση ανθρωπίνων πόρων: Πολιτικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας, τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, την αντιμετώπιση του δημογραφικού και του μεταναστευτικού ζητήματος.

– Προώθηση της εξωστρέφειας: Διείσδυση σε αναδυόμενες αγορές, αντιμετώπιση εμποδίων όπως η γραφειοκρατία, η φορολογία, διάφορα τέλη και οι υψηλές τιμές ενέργειας.

– Ανάπτυξη συνεργειών και δικτυώσεων δραστηριοτήτων.

Το μεγάλο ερώτημα, βεβαίως, είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν οι τομείς στους οποίους θα επιλεγεί να δοθεί έμφαση. Και αυτό γιατί πλέον ο τραπεζικός δανεισμός, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, έχει γίνει προβληματικός και ακριβός. Ετσι η Ευρώπη αναζητά νέους, εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης, στρέφοντας το βλέμμα μεταξύ των άλλων στις πρακτικές των ΗΠΑ.

Στο τελευταίο Eurogroup της Αθήνας οι υπουργοί ασχολήθηκαν με μελέτη που ετοίμασε ομάδα υψηλού επιπέδου εμπειρογνωμόνων για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των έργων υποδομής.

Η μελέτη (των Αλμπέρτο Τζιοβανίνι και Τζον Μοράν) επισημαίνει ότι ενώ στην Ευρώπη το 80% της χρηματοδότησης προέρχεται από τις τράπεζες, στις ΗΠΑ το σχετικό ποσοστό είναι μόλις 20%. Ετσι, η έκθεση εισηγείται τη δημιουργία ή και την ενίσχυση εργαλείων χρηματοδότησης εκτός τραπεζών (επιχειρηματικά κεφάλαια, μίνι ομόλογα και άλλες ιδέες). Επίσης, εισηγείται τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και των εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών.

Για την Ελλάδα, ένα πρώτο βήμα θα αποτελέσει η δημιουργία του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, στο οποίο θα συμμετάσχει και η γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα KfW. Επίσης, αναμένεται να συμμετάσχει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενδεχομένως η γαλλική αναπτυξιακή τράπεζα και διάφορα ιδρύματα, μεταξύ των οποίων το Ιδρυμα Ωνάση έχει εκδηλώσει ήδη ενδιαφέρον. Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, στην Ελλάδα το Ταμείο θα μπορέσει να συσταθεί έως τα τέλη του μήνα, αρχίζοντας με την αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Περιμένουν αναβαθμίσεις από τους οίκους

Οι αγορές εκτιμούν ότι σύντομα θα αναβαθμιστεί η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, ανέφερε στο Reuters ο αναλυτής της τράπεζας ING στο Αμστερνταμ, Αλεσάντρο Γκιανσάντι.