Αναζήτηση
Οι δραματικές ώρες, οι πιέσεις και οι εκβιασμοί του πρώτου και του δεύτερου Εurogroup κατά τα οποία αποφασίστηκε το κούρεμα καταθέσεων και η διάλυση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος αναβίωσαν την Τρίτη κατά τη μαρτυρία πού έδωσε ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την οικονομία και με την οποία η επιτροπή ολοκλήρωσε τις εργασίες της.
Ο Νίκος Αναστασιάδης επέρριψε τις ευθύνες για το γεγονός ότι η Κύπρος έφθασε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας στην κυβέρνηση Χριστόφια για την οποία είπε ότι επέδειξε ατολμία αναποφασιστικότητα, δογματισμό και φόβο να λάβει αποφάσεις για τα αναγκαία μέτρα την κατάλληλη ώρα. Κατηγόρησε επίσης την προηγούμενη κυβέρνηση και το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας ότι δεν τον ενημέρωσαν για την πραγματική κατάσταση των διαπραγματεύσεων με την τρόικα λέγοντας ότι ουδέποτε τέθηκε ενώπιον του έγγραφο από τέσσερα σημεία μεταξύ των οποίων ήταν και το κούρεμα καταθέσεων.
Το πρώτο Eurogroup συνεδρίασε στις 15-16 Μαρτίου μετά τη Σύνοδο Κορυφής. Ειχαν προηγηθεί δηλώσεις και δημοσιεύματα που έλεγαν ότι το κούρεμα καταθέσεων ήταν στο τραπέζι ως μία από τις λύσεις. Η κυπριακή κυβέρνηση διαμήνυσε ότι δεν θα αποδεχόταν κάτι τέτοιο και ο ίδιος κ. Αναστασιάδης -όπως είπε- έδωσε οδηγίες και ετοιμάστηκε ισοδύναμο πακέτο μέτρων.
Η πρώτη αναφορά για κούρεμα έγινε σε άτυπες συναντήσεις του τότε υπουργού Οικονομικών κ. Σαρρή κατά τη διάρκεια του Eurogroup της 4ης Μαρτίου από τη Διευθύντρια του Διεθνούς Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ αλλά και από την εκπρόσωπο της στην τρόικα Ντέλια Βελκουλέσκου στη Λευκωσία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε διαφορετική άποψη και τασσόταν υπέρ άλλων λύσεων όπως π.χ. η φορολογία επί των τόκων για ένα χρονικό διάστημα.
Ταυτόχρονα με επαφές σε ανώτατο επίπεδο κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής με Βαν Ρόμπαϊ, Μάρτιν Σούλτς, Μάριο Ντράγκι, Ανγκελα Μέρκελ, ο κ. Αναστασιάδης προσπάθησε -όπως είπε- να πείσει ότι δεν θα έπρεπε να υιοθετηθεί η θέση του ΔΝΤ για bail-in.
Με την έναρξη του Eurogroup το απόγευμα της 15ης Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το κούρεμα των καταθέσεων με ποσοστό 3% μέχρι 100,000 ευρώ, 5% πάνω από 100.000 ευρώ και 7% για πάνω από 500.000 ευρώ.
Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε αμέσως από ομάδα Κρατών Μελών τα οποία αντιπρότειναν ως λύση τη, το κούρεμα των καταθετών με 5% των ασφαλισμένων καταθετών κάτω από Ευρω 100.000 και 12.5% επί των καταθέσεων πέραν των Ευρω 100.000, ανεβάζοντας μάλιστα το αναγκαίο ποσό για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στα 6.3 δισ.
Με τη θέση αυτή, συμφώνησε και το ΔΝΤ, υπαναχωρώντας από την αρχική του θέση ότι οι Τράπεζες θα έπρεπε να οδηγηθούν σε bail-in.
Ο κ. Αναστασιάδης απέρριψε την πρόταση αλλά η πρόταση επανήλθε διαφοροποιημένη ως τελική πλέον πρόταση. Κούρεμα των ασφαλισμένων καταθέσεων κατά 6.75% και των ανασφάλιστων κατά 9.9%, που οδηγούσε στην εξασφάλιση του ποσού των 5.8 δις, αντί του ποσού του 6.3 δις που ήταν η προηγούμενη πρόταση.
«Ως ύστατη προσπάθεια για αναθεώρηση της θέσης τους, δήλωσα ότι δεν αποδέχομαι και αποχωρώ»,είπε ο κ. Αναστασιάδης. «Προ της εξόδου μου από την αίθουσα, ο κ. Ασμουσεν εκ μέρους της ΕΚΤ, μου ανέφερε επί λέξη: ‘Κύριε Πρόεδρε οφείλω να σας ενημερώσω ότι είμαι υποχρεωμένος να ενημερώσω άμεσα τηλεφωνικώς τον κ. Ντράγκι για την απόφαση σας αλλά θα ήθελα να γνωρίζετε πως διακόπτεται άμεσα η παροχή ρευστότητας (ΕLA) και στις δύο τράπεζες ενώ ταυτόχρονα θα δοθούν οδηγίες στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για την απαγόρευση λειτουργίας της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής Τράπεζας».
Ο κύπριος Πρόεδρος ζήτησε χρονικό περιθώριο για να διαβουλευθεί αλλά το αίτημα του απερρίφθη κατά τη διαβούλευση της κυπριακής αντιπροσωπείας ο κ. Αναστασιάδης έλαβε την απόφαση να αποδεχθεί την απόφαση. Ειπε χαρακτηριστικα ενώπιον της Ερευνητικής. «Η εμμονή μου στην άρνηση αποδοχής της πρότασης που θα με καθιστούσε αρεστό για μερικά εικοσιτετράωρα, ή η αποδοχή της πρότασης που θα ήταν σημαντικά ολιγότερο επώδυνη από μια άτακτη χρεοκοπία των τραπεζών και κατ’ επέκταση του κράτους. Υστερα από σοβαρό προβληματισμό, αποφάσισα πως θα έπρεπε να είμαι ωφέλιμος αντί αρεστός»
«Δηλαδή σας έβαλε το μαχάιρι στο λαιμό» του ειπε ο Προεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής. «Θα έλεγα οτι μας έβαλαν το μαχαίρι στον κρόταφο» ειπε ο κ. Αναστασιάδης.
Ως γνωστόν η απόφαση του πρώτου Eurogroup απερρίφθη απο την Κυπριακή Βουλή των Αντιπροσώπων. Αν γινόταν δεκτη «θα απέτρεπε τις οδυνηρότερες εκ των συνεπειών που βιώσαμε και βιώνουμε» ειπε ο κύπριος Πρόεδρος.
Η απόρριψη της απόφασης απο τη Βουλή οδήγησε στη δημιουργία ενος πολυ κλίματος στις Βρυξέλλες αλλα κυρίως στην Κύπρο οπου το κλείσιμο των τραπεζών δημιούργησε πανικό παρέλυσε την οικονομία εν αναμονή της τελικής απόφασης.
Στο μεσοδιάστημα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιχείρησε να προσεγγίσει τη Μόσχα.Τηλεφώνησε στον Προεδρο Πουτιν και εξέφρασε την επιθυμία να μεταβει αμέσως στη Μόσχα προκειμένου να εξετάστουν η επιμήκυνση του δανείου των 2,5 δις με καλύτερους όρους αλλά και ενδεχόμενη συμμετοχή της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε ένα Πρόγραμμα Στήριξης της Κύπρου.Οπως ανέφερε ο κύπριος Πρόεδρος δεν απέδωσε και εξεφρασε την πεποίθηση οτι η μη θετική κατάληξη των επαφών που είχαν οι κύπριοι υπουργοί δεν είναι ξένο και με τα όσα μεσολάβησαν κατά τη διάρκεια του ευρω – ρωσικού διαλόγου.
Η επιδείνωση της κατάστασης και η επικείμενη καταρρευση της Λαικής Τράπεζας οδήγησαν στις αποφάσεις του δεύτερου Eurogroup της 25ης Μαρτίου».
Η διαπίστωση μου ήταν πως είχε ήδη προαποφασιστεί η νέα μορφή αντιμετώπισης των τραπεζικών κρίσεων-ειπε ο κ.Αναστασιάδης- και πως εκείνο που απεφεύχθη κατά την πρώτη Σύνοδο του Eurogroup, ήτο αναπόφευκτο πλέον στην κρίσιμη Σύνοδο της 25ης Μαρτίου».
«Παρέλαβα μια ωρολογιακή βόμβα»
«Καταλήγοντας θα έλεγα πως την 1η Μαρτίου παρέλαβα μια ωρολογιακή βόμβα με προκαθορισμένο το χρόνο πυροδότησης της και οι ενώπιον μου επιλογές ήσαν δυο. Ή την αφήνω να εκραγεί με καταστροφικές συνέπειες του συνόλου της επικράτειας ή προχωρώ σε ελεγχόμενη έκρηξη με οδυνηρές μεν συνέπειες, αλλά με ανοικτές τις προοπτικές διάσωσης και ανάκαμψης».
