Η οικονομική κρίση στις ΗΠΑ ήταν εκείνη που βύθισε την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση, όμως το μεγαλύτερο εμπόδιο αυτή τη στιγμή για να επιτευχθεί πλήρης ανάκαμψη βρίσκεται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Είναι η Ευρώπη.

Εννέα μήνες μετά τη χειρότερη οικονομική κρίση από τη Μεγάλη Ύφεση, η ελεύθερη πτώση στις ΗΠΑ φαίνεται να δίνει τη θέση της σε μια πιο ελεγχόμενη διολίσθηση. Οι οικονομολόγοι, όμως, αγωνιούν για την κατάσταση στην ευρωπαϊκή οικονομία, αλλά και σε οικονομίες ανεπτυγμένων χωρών όπως είναι η Ιαπωνία που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο. Στην Ευρώπη η ύφεση είναι πολύ βαθύτερη και φαίνεται ότι θα διαρκέσει περισσότερο απ΄ ό,τι στις ΗΠΑ, όπου ο ρυθμός αύξησης της ανεργίας έχει μειωθεί και υπάρχουν σημάδια ανάκαμψης στις αγορές. Στην Ευρώπη υπάρχουν κάποια σημάδια σταθεροποίησης, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία, όπου οι παραγγελίες στις βιομηχανίες έχουν αρχίσει να σταθεροποιούνται έπειτα από μήνες μεγάλων μειώσεων, όμως οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η Ευρώπη θα καθυστερήσει τουλάχιστον τρεις έως έξι μήνες περισσότερο σε σχέση με τις ΗΠΑ για να βγει από την ύφεση.

Κινείται πολύ αργά

Οι επικριτές λένε ότι αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός πως η Ευρώπη εξακολουθεί να κινείται πολύ αργά στα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της οικονομίας και της εξυγίανσης του χρηματοοικονομικού συστήματος. Μερικές χώρες, όπως η Ιρλανδία, έχουν τόσο πολύ ανάγκη από χρήματα, που αποφάσισαν να αυξήσουν τους φόρους εν μέσω βαθιάς ύφεσης κάνοντας ακόμη χειρότερα τα πράγματα. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι ηγέτες μόλις πρόσφατα εξέφρασαν την πρόθεσή τους να πραγματοποιήσουν εκτεταμένα «τεστ κοπώσεως» στις τράπεζές τους, παρόμοια με αυτά που πραγματοποίησαν οι ΗΠΑ.

Φαίνεται ότι πρέπει να πραγματοποιηθούν τέτοια τεστ και μάλιστα γρήγορα. Ενώ αμερικανικές τράπεζες έχουν διαγράψει περίπου 1,1 τρισ. δολάρια από επισφαλή δάνεια και «τοξικά» ομόλογα, οι ευρωπαϊκές έχουν μέχρι σήμερα διαγράψει λιγότερο από το 25% των 1,4 τρισ. δολαρίων από επισφάλειες που σχετίζονται με την κρίση, όπως δείχνει έρευνα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Επίσης, πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν επενδύσει μεγάλα ποσά στην Ανατολική Ευρώπη που έχει πληγεί περισσότερο από την κρίση και ο κίνδυνος χρεοκοπιών (σε επιχειρήσεις κ.λπ.) είναι μεγαλύτερος. Θα καθυστερήσει την ανάκαμψη

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ευρώπη δημιουργούν προβλήματα και στην παγκόσμια ανάπτυξη. Οι 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας και η αργή έξοδός τους από την κρίση πιθανότατα θα καθυστερήσει οποιαδήποτε ανάκαμψη στο παγκόσμιο εμπόριο και τις επενδύσεις.

Περίπου το ένα πέμπτο όλων των εξαγωγών από τις ΗΠΑ (περιλαμβάνονται από πυρηνικοί αντιδραστήρες μέχρι αεροσκάφη) έχει προορισμό την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ πολλές αμερικανικές εταιρείες, όπως για παράδειγμα η ΜακΝτόναλντς, αυξάνουν συνεχώς τον τζίρο τους στη Γηραιά Ήπειρο.

Επίσης οι αναπτυσσόμενες χώρες στην Ανατολική Ευρώπη και την Αφρική βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις επενδύσεις από τη Δυτική Ευρώπη, οι οποίες τους τελευταίους μήνες έχουν εξανεμιστεί. Μπορεί γίγαντες όπως η Κίνα και η Ινδία να εξακολουθούν να αναπτύσσονται, όμως ο ρυθμός της ανάπτυξης είναι μειωμένος και υπάρχουν αμφιβολίες αν θα μπορέσει να αντισταθμίσει την επιβράδυνση στην Ευρώπη.

«Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι η Ευρώπη δεν θα αποτελέσει ατμομηχανή για την παγκόσμια ανάκαμψη. Στην πραγματικότητα θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο. Η Ευρώπη θα αποτελέσει βαρίδι για την παγκόσμια οικονομία τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια», λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Cornell, Εswar Ρrasad.

Σύνθετα τα προβλήματα

Τα προβλήματα στην Ευρώπη είναι σύνθετα. Η παγκόσμια βουτιά στη ζήτηση για προϊόντα έχει πλήξει τη μεγαλύτερή της οικονομία, τη Γερμανία, όπου οι εξαγωγές αποτελούν περίπου το 40% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος- τη στιγμή που το ποσοστό αυτό στις ΗΠΑ ανέρχεται σε μόλις 13%. Τους πρώτους τρεις μήνες του 2009, η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 14,4% σε ετήσια βάση, ενώ η οικονομία στις ΗΠΑ κατά 6,1% και στην Ιαπωνία κατά 15,2%. Σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία και η Βρετανία, όπου η οικονομία συρρικνώθηκε σχεδόν 8% σε ετήσια βάση στο πρώτο φετινό τρίμηνο, σημειώθηκε βουτιά στις τιμές των ακινήτων. Αυτό σημαίνει ότι η Ε.Ε.- με τις πολλές διαφορετικές οικονομίες- υποφέρει και από οικονομικά προβλήματα σαν αυτά που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ, αλλά και προβλήματα που σχετίζονται με εξαγωγές, όπως συμβαίνει στην Ασία. Στην Ευρώπη, όμως, οι πολίτες δεν αισθάνονται τόσο έντονα την κρίση, κυρίως επειδή εκεί εκατομμύρια εργαζόμενοι προστατεύονται από αυστηρούς εργατικούς νόμους που δεν επιτρέπουν- για παράδειγμα σε γαλλικές εταιρείες- να διώξουν εύκολα προσωπικό. Ακόμη και αυτοί που απολύονται, απολαμβάνουν γενναιόδωρα επιδόματα ανεργίας.

Βραχυπρόθεσμα αυτό διατηρεί αυξημένη τη ζήτηση. Μακροπρόθεσμα όμως, υποστηρίζουν οι αναλυτές, οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα βρεθούν σε δυσχερή θέση απέναντι στις αμερικανικές όσον αφορά την ανταγωνιστικότητά τους.

«Οι ΗΠΑ αντέδρασαν πιο άμεσα»

Πολλοί επίσης κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ότι καθυστερεί να μειώσει τα επιτόκια. Η ΕΚΤ θέλησε να περιορίσει τον πληθωρισμό σε χώρες όπως η Γαλλία, όπου η επιβράδυνση δεν ήταν τόσο μεγάλη, ενώ θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο χώρες όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία.

«Θεωρώ ότι οι ΗΠΑ αντέδρασαν πιο άμεσα. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FΕD) έχει μειώσει πολύ πιο επιθετικά τα επιτόκια απ΄ ό,τι η ΕΚΤ, ενώ πολλοί αναρωτιούνται αν τα δημοσιονομικά μέτρα στην Ευρώπη είναι αρκετά», λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΗΙS Global Ιnsight για την Ευρώπη, Ηoward Αrcher.

Οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η Ευρώπη θα καθυστερήσει τουλάχιστον τρεις έως έξι μήνες περισσότερο, σε σχέση με τις ΗΠΑ, για να βγει από την ύφεση

Τελευταία Νέα