Στο νέο μυθιστόρημα του Ιαν Ράνκιν συνυπάρχουν όλοι του οι βασικοί πρωταγωνιστές. Πρώτα απ’ όλα ο Ρέμπους, βασικότερος όλων, άλλοτε ανακριτής – επιθεωρητής της αστυνομίας που συνταξιοδοτήθηκε αλλά χάρη σε ένα παραθυράκι του νόμου μπόρεσε να επανέλθει στην υπηρεσία, έστω και ως χαμηλόβαθμος. Μαζί του η πρώην στενή του συνεργάτις Σιβόν Κλαρκ που πλέον είναι προϊστάμενή του. Αλλά και ο Μάλκολμ Φοξ, της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων, που έγινε εναλλακτικός πρωταγωνιστής των βιβλίων του Ράνκιν, ιδίως μετά τη συνταξιοδότηση του Ρέμπους.

Στο μυθιστόρημα αυτό πρωταγωνιστεί όμως και το δημοψήφισμα. Η δράση εκτυλίσσεται στη διάρκεια της περιόδου πριν από το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία ή μη της Σκωτίας που κατέληξε στην παραμονή της εντός του Ηνωμένου Βασιλείου, έστω και με μάλλον οριακή διαφορά.

Ηδη στις πρώτες σελίδες του βιβλίου υπάρχει ο εξής διάλογος:

«Μπορεί να έχω ένα σακουλάκι γάλα σε σκόνη σε κάποιο συρτάρι» είπε η Εσον. «Σε σκόνη;» έκανε ο Ρέμπους. «Πού είμαστε, στον Β’ Παγκόσμιο; Νόμιζα ότι ήμασταν στο κατώφλι μιας νέας, αστραφτερής χώρας». «Αν κάνεις τον κόπο και πας να ψηφίσεις» τον κατσάδιασε η Κλαρκ. «Θα σου πω σε ποια κάλπη σκοπεύω να ρίξω το ψηφοδέλτιό μου αν πιούμε κάνα δυο ποτά μετά την επίσκεψη στην Γκρέιτ Κινγκ Στριτ».

Στη διάρκεια αυτής της προεκλογικής εκστρατείας σκοτώνεται ο (φανταστικός) υπουργός Δικαιοσύνης της Σκωτίας και εμπροσθοφυλακή της πτέρυγας του «ναι» στην ανεξαρτησία. Ταυτόχρονα, η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων ψάχνει παλιές υποθέσεις του αστυνομικού τμήματος του Σάμερχολ, όπου ο Ρέμπους ήταν το νεότερο μέλος. Οποιος υπηρετούσε εκεί ήταν αυτόματα και μέλος μιας μυστικής ομάδας με το όνομα «Αγιοι της Σκιώδους Βίβλου», που φαίνεται ότι ξεπερνούσε τα όρια των αρμοδιοτήτων της αστυνομίας και μεταμορφωνόταν σε άτυπο δικαστήριο, παίρνοντας κυριολεκτικά τον νόμο στα χέρια της.

Ο Ρέμπους καλείται να αποδείξει ότι δεν μετείχε ο ίδιος σε αυτές τις παράνομες πράξεις, να ερευνήσει και να «καρφώσει» τους παλιούς του συναδέλφους. Ταυτόχρονα, όμως, δεν διστάζει να παρανομήσει και αυτός, σε μια άλλη υπόθεση.

Με αφετηρία το Εδιμβούργο και το Οξφορντ Μπαρ, εκεί όπου συχνάζει ο Ρέμπους –αλλά και ο ίδιος ο Ράνκιν -, χτίζεται μια ιστορία για τη σχετικότητα καλού και κακού, για το αν υπάρχει και πώς απονέμεται η δικαιοσύνη.

Ο σκωτσέζος συγγραφέας δέχθηκε ευγενικά να απαντήσει στις ερωτήσεις μας, ενόψει της άφιξής του στην Αθήνα την άλλη εβδομάδα.
Κάπου διάβασα ότι όταν ετοιμάζατε το πρώτο σας βιβλίο όπου δημιουργήσατε τον Ρέμπους, στις σημειώσεις σας αναρωτιόσασταν αν θα ήταν αστυνομικός. Αυτό είναι καίριο ερώτημα. Μπορεί να υπάρχει, κατά τη γνώμη σας, αστυνομικό μυθιστόρημα χωρίς αστυνομικούς; Ο κόσμος της αστυνομίας είναι ή όχι περιοριστικός για τον συγγραφέα; Τον περιορίζει ή όχι σε ένα πλαίσιο ή φόντο παραδοσιακών αξιών, νόμου και τάξης;

Βεβαίως και μπορεί να υπάρχει αστυνομικό μυθιστόρημα χωρίς αστυνομικούς – η Μις Μαρπλ της Αγκαθα Κρίστι δεν είναι καν επαγγελματίας ερευνήτρια! Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ένα ευρύτατο είδος – θα έλεγα ότι «Ο ζοφερός οίκος» του Καρόλου Ντίκενς είναι ένα σπουδαίο αστυνομικό, παρά το γεγονός ότι δεν συναντάς σχεδόν ποτέ αστυνομικούς σε αυτό. Αποφάσισα όμως ότι ο Ρέμπους θα έπρεπε να είναι αστυνομικός επιθεωρητής για έναν απλό λόγο: ήθελα να εξερευνήσω το Εδιμβούργο από την κορυφή μέχρι τον πυθμένα και ένας αστυνομικός έχει πρόσβαση σε όλα τα στρώματα της πόλης. Ετσι ένας και μόνο χαρακτήρας θα μου έδινε τη δυνατότητα να εξερευνήσω το Εδιμβούργο ολοκληρωτικά. Αλλά στη μυθοπλασία δεν μας αρέσει και πολύ οι επιθεωρητές να είναι υπερβολικά καλοί άνθρωποι ή να υπακούουν πάντα στους κανονισμούς. Προτιμούμε ανυπότακτους και περιθωριακούς. Είναι πιο ενδιαφέροντες. Να γιατί ο Ρέμπους σπάει συχνά τους κανόνες ή δουλεύει μόνος.

Τι σηματοδοτεί η εισαγωγή, στα τελευταία σας τέσσερα μυθιστορήματα, ενός ήρωα όπως ο Μάλκολμ Φοξ, που είναι των Εσωτερικών Υποθέσεων; Θέλετε να μιλήσετε πια περισσότερο για τη σκοτεινή πλευρά του νόμου;

Οταν ο Ρέμπους συνταξιοδοτήθηκε (στο τέλος του «Τελευταίου τραγουδιού για τον Ρέμπους»), ήθελα να συνεχίσω να γράφω για αστυνομικούς επιθεωρητές. Συνάντησα κάποιον που δούλευε στις Εσωτερικές Υποθέσεις και από εκεί είχα την ιδέα για τον Μάλκολμ Φοξ. Είναι πολύ διαφορετικός από τον Ρέμπους (πρέπει να είναι, για να κάνει τη δουλειά που κάνει). Ξέρει να δουλεύει ομαδικά, αλλά οι περισσότεροι από τους αστυνομικούς συναδέλφους του τον μισούν – επειδή ανακρίνει άλλους αστυνομικούς. Αυτό τον καθιστά περιθωριακό, αλλά άλλου είδους περιθωριακό από τον Ρέμπους. Είναι διασκεδαστικό για μένα να τους βάζω και τους δύο μαζί για να δω αν θα παραμείνουν εχθροί ή θα γίνουν φίλοι.

Ποιο είναι το όριο στο κοινωνικό σχόλιο, έτσι ώστε ένα μυθιστόρημα να μη γίνεται διδακτικό; Αν θέλετε να σχολιάσετε στο βιβλίο ένα κοινωνικό ή και πολιτικό θέμα, πώς το περνάτε στις σελίδες του;

Το ωραίο στοιχείο στη συγγραφή αστυνομικού μυθιστορήματος είναι ότι πρέπει να διασκεδάζει τον αναγνώστη – διαφορετικά, έχει αποτύχει. Δεν είμαι πολιτικός ούτε κάνω πολεμική ή δοκίμιο – όποιο πολιτικό ή κοινωνικό σχόλιο υπάρχει στα βιβλία μου είναι εκεί γιατί έχει σχέση με την πλοκή. Αυτό σημαίνει ότι μπορώ να καταπιαστώ με κοινωνικά ή πολιτικά θέματα χωρίς να κάνω τον αναγνώστη να βαρεθεί ή να του κάνω κήρυγμα.

Οι δύο ήρωες στο τελευταίο σας μυθιστόρημα, ο Ρέμπους που είναι πρωταγωνιστής και ο Φοξ, έχουν σχέση έντασης και καχυποψίας αλλά στο τέλος βρίσκουν ένα μοτίβο συνύπαρξης, ίσως και αλληλοεκτίμησης και εμπιστοσύνης. Είναι ένα ενδιαφέρον δίδυμο. Αυτή η σχέση θα συνεχιστεί;

Δεν ξέρω πώς η σχέση αυτών των δύο θα εξελιχθεί. Δεν κάνω ποτέ μακρινά σχέδια. Το μόνο που γνωρίζω (τώρα τον Νοέμβριο, που το λέω αυτό) είναι ότι πρέπει να αρχίσω να δουλεύω πάνω σε ένα καινούργιο βιβλίο τον Ιανουάριο. Θα εμπλακούν άραγε ο Ρέμπους, ο Φοξ και η Σιβόν Κλαρκ; Ισως, αν είναι οι καλύτεροι χαρακτήρες για να περιγράψουν την ιστορία. Το μόνο που έχω τώρα είναι ένας τίτλος (που αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό) και ένα αόριστο θέμα που θέλω να εξερευνήσω.

Η Σιβόν Κλαρκ, άλλοτε προστατευόμενη του Ρέμπους και πλέον δυναμική αστυνομικός, αποκτά αυτόνομο ρόλο. Εδώ έχουμε άλλο ένα ενδιαφέρον δίπολο, καθώς πλέον είναι προϊσταμένη του Ρέμπους. Και υπάρχει και ένα ερωτικό υπονοούμενο σε μια μεταξύ τους σχέση εξουσίας που έχει ανατραπεί. Τι μπορούμε να περιμένουμε μελλοντικά από αυτή τη σχέση;

Οι αναγνώστες με ρωτούν συχνά αν ο Ρέμπους και η Κλαρκ θα μπορούσαν κάποτε να γίνουν εραστές. Η απάντηση είναι «όχι». Θα ήταν σκέτη απελπισία – ο Ρέμπους είναι υπεράνω ειδυλλίων και στενών δεσμών με ένα άλλο ανθρώπινο ον. Και πώς θα μπορούσαν να δουλέψουν μαζί, με τον έναν να είναι αφεντικό του άλλου, και μετά να πηγαίνουν στο κρεβάτι; Η φαντασία μου αδυνατεί να πάει τόσο μακριά!..

Θα τον σκοτώνατε ποτέ τον Ρέμπους ή θα τον αποσύρατε ποτέ με κάποιον τρόπο; Οπως λ.χ. ο Μάνκελ έβαλε τον Βαλάντερ να παθαίνει Αλτσχάιμερ;

Το έχω σκεφτεί να σκοτώσω τον Ρέμπους. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να το κάνω. Περάσαμε πολλά χρόνια μαζί και ακόμα μαθαίνω πράγματα γι’ αυτόν. Υπάρχουν πράγματα που κρατάει μυστικά από μένα και τα οποία πρέπει να τα μάθω. Η σύζυγός μου λέει ότι ίσως θα έπρεπε να περάσει ένα ολόκληρο βιβλίο στο νοσοκομείο, αναρρώνοντας από μια εγχείρηση ή μια ασθένεια – νομίζει ότι μαζί μ’ αυτόν θα παγιδευόταν εκεί και ο τρόπος ζωής του!

Info: Ο Ιαν Ράνκιν θα συναντήσει το ελληνικό κοινό, καλεσμένος των εκδόσεων Μεταίχμιο και της αλυσίδας Public, την Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014 (ώρα 21.00) στην Αθήνα, στο Public Συντάγματος, και την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου (ώρα 19.00) στη Θεσσαλονίκη, στο Public της Τσιμισκή (Τσιμισκή 24 και Μητροπόλεως 33).

Τελευταία Νέα