Ο τίτλος της συλλογής θυμίζει παραμύθι. Το ίδιο και τα εννέα μικρά διηγήματα της Ιωάννας Κρητικού. Είναι όμως ιστορίες για ενηλίκους. Με την πρώτη της εκδοτική προσπάθεια «Ο μπαμπάς φάλαινα» η νεαρή παιδαγωγός καταδύεται στην ψυχή της, ανιχνεύει σκοτεινές εικόνες και επώδυνα συναισθήματα και γράφοντας άλλοτε σε πρώτο και άλλοτε σε τρίτο πρόσωπο μιλάει αυθόρμητα για τον έρωτα, τις σχέσεις, τον θάνατο και τον αποχωρισμό, πραγματικό και μη, κυριολεκτικά και μεταφορικά σε ένα αλληγορικό έγκλημα, σε μια ψυχοθεραπευτική συνεδρία που διαρκεί ακριβώς 45 λεπτά. Γράφει για τους κύκλους της ζωής εντέλει, πράγμα που επισημαίνει ευθύς εξαρχής στο βιβλίο της με την αφιέρωση «στους κύκλους, τα κυκλάκια και τα ημικύκλια».

Τα κείμενά της, μελαγχολικά και συχνά σπαρακτικά, όπως το ομότιτλο «Ο μπαμπάς φάλαινα» συνοδεύονται από τα σχέδια του καταλανού δημοσιογράφου, συγγραφέα και βραβευμένου εικονογράφου Τζουζέπ Αντόνι Τάσιες Πενέλια, ο οποίος έχει έρθει πολλές φορές στην Ελλάδα ως προσκεκλημένος για να οργανώσει εκπαιδευτικά εργαστήρια με θέμα την ενδοσχολική βία.

Οι ήρωες της Κρητικού είναι νέοι, ακόμη και η Σοφία, η μαμά που πεθαίνει στο «Ημερολόγιο του τέλους» είναι μόλις 45 χρονών. Η συγγραφέας, νέα άλλωστε και η ίδια –γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1981 -, μοιάζει να γνωρίζει καλά τους χαρακτήρες της και συνομιλεί μαζί τους με την άνεση έμπειρου αφηγητή, χωρίς να τους χαρίζεται ή να τους ωραιοποιεί, αγγίζοντας με αμεσότητα δύσκολα δίπολα όπως ζωή – θάνατος, ύπαρξη – ανυπαρξία, δύναμη – αδυναμία, αγάπη – προδοσία, κρίμα – εξιλέωση, πόνος – ευτυχία, πραγματικό – φανταστικό, θεραπευόμενος – θεραπευτής, έργο – δημιουργός, λογοτεχνικός ήρωας – συγγραφέας.

«Δεν νομίζω να έχει διαβάσει τις συμβουλές του Τσέχωφ σ’ ένα νέο συγγραφέα. Αθελά της όμως ακολουθεί αρκετές από αυτές» γράφει για την Ιωάννα Κρητικού στον πρόλογο του βιβλίου η Αλκη Ζέη. Μας θυμίζει τις προτροπές του μεγάλου ρώσου συγγραφέα: «Να γράφεις με φροντίδα, αλλά όχι υπερβολικά. Μην τα χαϊδεύεις, μην τα στιλβώνεις, να είσαι άκομψος και θρασύς. Η συντομία είναι αδελφή του ταλέντου». Και επισημαίνει αναλογίες: «Η Ιωάννα είναι σύντομη. Οι φράσεις της είναι απλές και κοφτές χωρίς όμως να στερεί τίποτα από αυτό που θέλει να μεταδώσει στον αναγνώστη». Λίγο παρακάτω δε αναφέρει: «Οσο πιο μεγάλη συγκίνηση προκαλεί η κατάσταση τόσο πιο ψυχρά πρέπει να γράφεται και τόσο πιο εντυπωσιακό θα είναι το αποτέλεσμα. «Δεν πρέπει να γλυκαίνετε τα γραπτά σας» συμβουλεύει ο Τσέχωφ. Και η Ιωάννα δεν γράφει τίποτα γλυκερό για να σε συγκινήσει. Αγρια, πολλές φορές κοφτά, θαρρείς και δεν τη νοιάζει αν θα σε πληγώσει, προχωρεί. Και καταφέρνει να πληγώσει σαν βέλος, κατευθείαν στην καρδιά».