Αναζήτηση
Απαντά με την ίδια ευκολία σε μια ερώτηση για τα οπίσθια της Κέιτ Μίντλτον, αλλά και για τη διάκριση μεταξύ υψηλής και λαϊκής κουλτούρας. Γι’ αυτό και στην αναγνωστική κοινότητα έχει κατοχυρωθεί ως ο «φιλόσοφος της καθημερινότητας» (όσο μαρκετίστικο ρετούς κι αν σηκώνει ο όρος). Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν ακούραστο ερευνητή που έχει ανακαλύψει τα κλειδιά της εκλαΐκευσης. Τα βιβλία του είναι μάλλον άνισα μεταξύ τους, αλλά η ανάγνωσή τους υπόσχεται αν μη τι άλλο ένα συναρπαστικό σλάλομ σε γεγονότα, λογοτεχνικούς τίτλους, ιδέες και προσωπικές κρίσεις.
«Η ανάγνωση του Μποτόν είναι κάτι σαν εθνικό σπορ στην Αγγλία» έγραφε πριν από λίγα χρόνια ο «Independent». Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και ο συγγραφέας με την ελβετική καταγωγή κατάργησε σχετικά γρήγορα τα γεωγραφικά όρια μέσα στην Ευρώπη. Απόδειξη ότι και στη χώρα μας απολαμβάνει την απαραίτητη δημοφιλία, η οποία μεταφράζεται σε μια περίοπτη θέση των έργων του στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων. Συνέβη με την εξαιρετική «Μικρή φιλοσοφία του έρωτα» , με την «Τέχνη του ταξιδιού», με το «Πώς ο Προυστ μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας» (τα τρία αυτά βιβλία και άλλα επτά κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη).
Στο τελευταίο – αμετάφραστο ακόμη – βιβλίο του ασχολείται με το δημοσιογραφικό σινάφι. Η προγραμματική του θέση στο «The News» (εκδ. Hamish Hamilton) δηλώνεται ήδη από το… αυτί του τόμου: «Στη σύγχρονη κοινωνία οι ειδήσεις καταλαμβάνουν την ίδια δεσπόζουσα θέση που είχε κάποτε η θρησκεία. Σπάνια, ωστόσο, αντιλαμβανόμαστε τον αντίκτυπο που έχουν στη ζωή μας». Αυτό λοιπόν επιχειρεί ο Μποτόν. Με σημείο εκκίνησης 25 αρχετυπικά ρεπορτάζ, από τη συντριβή ενός αεροσκάφους έως μια συνέντευξη (του Γιουσέιν Μπολτ, εν προκειμένω), προσπαθεί να απαντήσει σε απανωτά ερωτήματα: γιατί κανιβαλίζουμε με τόση ηδονή την πτώση των πολιτικών ειδώλων; Γιατί τα ρεπορτάζ με φυσικές καταστροφές μπορούν να κρύβουν τόση… αισιοδοξία; Και γιατί οι ταξιδιωτικές προτάσεις χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι μας είναι τόσο μα τόσο βαρετές;
Το «Βιβλιοδρόμιο» απηύθυνε 24 ερωτήσεις στον συγγραφέα υπό μορφή προτάσεων που έπρεπε να συμπληρώσει. Ηταν ένα εγχείρημα που απέδωσε και πριν από τέσσερα χρόνια, για μια συνέντευξη στον «Ταχυδρόμο», όταν στην Ελλάδα κυκλοφορούσαν οι «Χαρές και τα δεινά της εργασίας» (Πατάκη). Τότε, λοιπόν, ο Μποτόν είχε απαντήσει στα περί αγγλικού εθνικού σπορ: «Πόσο αντιδιανοούμενοι είναι οι Βρετανοί. Σε αντίθεση με τους Γάλλους, λατρεύουν την πρακτικότητα και στη δημόσια ζωή τους δεν αντέχουν τις φιλοσοφικές αναζητήσεις και αναλύσεις. Σε μια αγγλική παμπ μιλάς μόνο για τον καιρό. Ο Σωκράτης θα ένιωθε ανεπιθύμητος».
Η ανάγνωση μιας εφημερίδας είναι απόδραση…
…από τη διαχείριση της δικής σου ζωής, του μικρόκοσμου στον οποίο ζεις και της καριέρας σου. Περισσότερο απ’ όλα, είναι μια προσπάθεια να αποτινάξεις το άγχος, τον φόβο και τις υψηλές προσδοκίες σου από τη ζωή.
Δεν θεωρώ απαραιτήτως κακό όταν οι αναγνώστες διαβάζουν…
…ιστορίες για φυσικές καταστροφές, διότι τους υπενθυμίζουν την εύθραυστη φύση της ζωής. Είναι ιστορίες που ενθαρρύνουν τελικά τη συμπάθεια για τους υπολοίπους και την προσοχή στα όντως σημαντικά πράγματα.
Οταν βλέπω τη λέξη «Ελλάδα» στο πρωτοσέλιδο…
…φοβάμαι ότι κάτι έχει στραβώσει ξανά σε μια χώρα που ήδη έχει υποφέρει τόσο πολύ και για την οποία νιώθω μόνο συμπάθεια.
Οταν είδα τη φωτογραφία με τα οπίσθια της Κέιτ Μίντλτον στην «Bild», σκέφτηκα…
…«γιατί δεν ομολογούμε οι περισσότεροι από εμάς ανοιχτά ότι θα θέλαμε να κοιμηθούμε μαζί της ή να είμαστε όπως αυτή» –κάτι τέτοιο θα ήταν πιο ειλικρινές.
Πιστεύω ότι η πεμπτουσία ενός δημοσιογραφικού κομματιού είναι…
…μεγάλες αφηγήσεις σε πρώτο πρόσωπο, όπου ένας δημοσιογράφος αναζητά το άγνωστο ή το παράδοξο, παρέα με έναν φωτογράφο. Αυτό που προκύπτει είναι ένα καλογραμμένο, ενημερωτικό κομμάτι που διεγείρει τις αισθήσεις του αναγνώστη –κάτι σαν τις ιστορίες που έγραψε κάποτε ο Νόρμαν Μέιλερ.
Οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί εστιάζουν στην γκρίζα πραγματικότητα, επειδή…
…διψάνε για «επισκέψεις» και «κλικ» online. Η ανθρώπινη φύση, από την άλλη, είναι τέτοια, ώστε κανείς –και εννοώ ΚΑΝΕΙΣ –δεν θα έστρεφε το βλέμμα του από έναν τίτλο του τύπου «άνδρας σπρώχνει τη σύζυγό του από το μπαλκόνι» ή «γνωστός πολιτικός σε σκάνδαλο με όργια». Ετσι είμαστε φτιαγμένοι και οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί το γνωρίζουν αυτό. Οπως οι αλυσίδες φαστ φουντ γνωρίζουν ότι δεν μπορούμε να αντισταθούμε στη γλυκόζη, στη φρουκτόζη και στη ζάχαρη.
Η τελευταία φορά που διάβασα μια πραγματικά συναρπαστική ιστορία…
…ήταν για τη βιομηχανία των φορτηγών πλοίων. Με βοήθησε να κατανοήσω μία πτυχή σύγχρονου καπιταλισμού για την οποία δεν ήμουν καν υποψιασμένος.
Η εφημερίδα που ευχαριστιέμαι να διαβάζω είναι…
…οι «Financial Times» –δεν μοιάζει σε τίποτε με όλες τις υπόλοιπες ενοχλητικές βρετανικές εφημερίδες.
Τα αγαπημένα μου περιοδικά είναι…
…ο «Economist» και το «Monocle».
«30 πράγματα που πρέπει να κάνετε πριν πεθάνετε». Οταν βλέπω τέτοιους τίτλους σε περιοδικά, λέω μέσα μου…
…κρίμα αυτοί οι χαμηλά αμειβόμενοι δημοσιογράφοι που δουλεύουν με εξοντωτικά ωράρια να μην μπορούν να σκεφτούν άλλο θέμα.
εξεγέρσεις της Αραβικής
Ανοιξης…
….ήταν αξιοθρήνητος. Απέτυχαν να κατανοήσουν την επώδυνη ιστορία που κρύβει η περιοχή και έφαγαν τα μούτρα τους επιλέγοντας την «ελευθερία ως οπτική γωνία». Η κυβέρνηση Ομπάμα ακολούθησε επίσης σε γενικές γραμμές αυτή την τακτική. Τραγικό.
Τα κλισέ είναι πολύ χρήσιμα όταν μιλάμε για δημοσιογραφία. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα…
…«είναι σκέτη καταστροφή!».
Εάν είμαι εθισμένος στην ενημέρωση;…
…Ναι, δεν έχω καταφέρει –ακόμη –να γίνω καλός βουδιστής.
Ο Φλομπέρ φοβόταν ότι η εξάπλωση του λαϊκού Τύπου θα αποβλακώσει τους ανθρώπους. Κατά τη γνώμη μου…
…αποδείχθηκε δυστυχώς προφητικός.
Οταν διαβάζω για δικά μου βιβλία στις εφημερίδες…
…νιώθω βαθιά κατάθλιψη.
Δημοσιογράφοι που έγιναν συγγραφείς. Χμ…
…θα προτιμούσα η καθημερινή δημοσιογραφία να αποκτήσει την «ποιότητα» ενός λογοτεχνικού κειμένου, παρά να την εγκαταλείψει κανείς για να γράφει βιβλία.
Το πολιτιστικό ένθετο στις περισσότερες ευρωπαϊκές εφημερίδες…
…δεν έχει καταφέρει να εξηγήσει στους αναγνώστες γιατί πρέπει να ασχολούμαστε με τον πολιτισμό.
Το λιγότερο ταιριαστό επίθετο για τον Αλέν ντε Μποτόν θα ήταν…
…αρρενωπός και γεμάτος αυτοπεποίθηση.
Οταν διάβασα ότι ο Τζον Απντάικ είχε χαρακτηρίσει «μεθυστικό» το βιβλίο μου «Πώς ο Προυστ μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας» σκέφτηκα…
…ότι θα του είμαι ευγνώμων για όλη μου τη ζωή.
Νιώθω πάντα ότι γράφω για κάποιον…
…έξυπνο γιατρό που τρέχει σε εκατό δουλειές και θέλει από εμένα να μπω κατευθείαν στο ψητό.
Εχω λάβει επιθετικά email…
…από αθεϊστές όταν έγραψα το βιβλίο «Θρησκεία για άθεους». Δεν ήθελαν να δεχθούν ότι μπορούσα να υπερασπιστώ το θρησκευτικό συναίσθημα και ταυτόχρονα να μη δηλώνω θρήσκος.
Τα μουσεία θα ήταν περισσότερο χρήσιμα αν…
…ήταν οργανωμένα θεματικά –Αγάπη, Πόλεμος, Αγχος, Φιλία –παρά χρονολογικά: 18ος, 19ος, 20ός αιώνας…
Μεταξύ του Φίλιπ Ροθ και του Τζόναθαν Φράνζεν, επιλέγω…
…τον Ροθ: περισσότερο ανήσυχος, περισσότερο ευφυής, περισσότερο Εβραίος…
Η υψηλή και η λαϊκή κουλτούρα είναι…
…κατηγοριοποιήσεις χωρίς νόημα. Αυτό που μετράει, όπως πάντα, είναι η καλή και η κακή τέχνη.
