Δεν είναι μόνο οι συχνά εξαιρετικές συνεντεύξεις. Είναι και η περιπέτεια της πραγματοποίησής τους, που κάνει τους δύο τόμους «Οι κεραίες της εποχής μου» – μόλις κυκλοφόρησε ο δεύτερος – να αποτελούν ένα σπάνιο ντοκουμέντο.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε ο δεύτερος τόμος του βιβλίου του Ανταίου Χρυσοστομίδη «Οι κεραίες της εποχής μου». Ακόμη και αν δεν υπήρχε ο πρώτος τόμος, με την πρώτη ματιά στον δεύτερο θα καταλάβαινες ότι αυτό το βιβλίο δεν είναι η απλή αποτύπωση στο χαρτί μιας εκπομπής. Είναι κάτι πολύ παραπάνω και μάλιστα από πολλές απόψεις.

Οχι ότι και μια απλή αποτύπωση δεν θα ήταν αρκετή. Η συνάντηση του Ανταίου Χρυσοστομίδη και της Μικέλας Χαρτουλάρη με τους εκπληκτικούς αυτούς συγγραφείς, στις τέσσερις γωνιές της υφηλίου, είναι από μόνη της ένα μεγάλο επίτευγμα. Είναι ίσως ό,τι πιο φιλόδοξο έχει να επιδείξει η ελληνική κρατική τηλεόραση σε επίπεδο πρωτογενούς παραγωγής, είναι ό,τι πιο έξυπνο, παραγωγικό και διεθνούς εμβέλειας θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί να κάνει στην τηλεόραση από τον χώρο του βιβλίου.

Μόνο στον δεύτερο αυτόν τόμο περιλαμβάνονται ονόματα όπως: Ουμπέρτο Εκο, Τζέφρι Ευγενίδης, Πίτερ Κάρεϊ, Τζόναθαν Κόου, Ιρβιν Γιάλομ, Αντόνιο Λόμπο Αντούνες, Αντρέι Κούρκοφ, Ντόνα Λεόν, Αμίν Μααλούφ, Χένινγκ Μάνκελ, Χαβιέρ Μαρίας, Χέρτα Μίλερ, Ιαν Ράνκιν, Λεονάρδο Παδούρα, για να αναφέρουμε μερικούς μόνο από τους συνολικά τριάντα συν έναν συγγραφείς των 630 πυκνογραμμένων σελίδων του.

Η τηλεοπτική εικόνα θα μείνει βέβαια το βασικό ιστορικό αποτέλεσμα αυτής της περιπλάνησης από τη Ρωσία μέχρι τη Χιλή και από τη Νότια Αφρική μέχρι την Αυστραλία, αλλά και το βιβλίο έχει μάλλον να προσθέσει παρά να αφαιρέσει. Εστω με τους όποιους όρους αναπαραγωγής του υλικού που προαποφάσισε ο Ανταίος Χρυσοστομίδης, ως συγγραφέας πια, να τηρήσει, το δίτομο αυτό έργο δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να έχει δίπλα στο μαξιλάρι του ένα τεράστιο πρωτογενές υλικό και να ανατρέχει ξανά και ξανά, κάτι που όσο να ‘ναι δεν είναι το ίδιο εύκολο με την εικόνα.

Δίνει επίσης τη δυνατότητα να κοιτάξουμε τα σπίτια και κάποιες συνήθειες των σημαντικών αυτών ανθρώπων όχι πια μόνο με τα μάτια του εικονολήπτη και του μοντέρ αλλά και του συγγραφέα, αφού ο Ανταίος Χρυσοστομίδης μάς μεταφέρει, πέρα από ένα μεγάλο μέρος των συνεντεύξεων, και πλούτο σκηνών πίσω από την κάμερα.

Κάπως έτσι βλέπουμε με τη φαντασία μας τον Ουμπέρτο Εκο να χαίρεται που παίρνει το μπουκάλι ούζο –δώρο της αποστολής –και να πιάνει αγκαζέ τον Ανταίο Χρυσοστομίδη, να τον οδηγεί στο σαλόνι του για να το πιουν δέκα το πρωί. Και μόλις τελειώσουν το πρώτο ποτηράκι, να πηγαίνει ο Εκο να βάλει δεύτερο και να έχει εξαφανιστεί το μπουκάλι. Πού είναι το μπουκάλι; Ο Εκο με ψυχραιμία, αφού ψάχνει μάταια σε δύο-τρία μέρη, έχει ξαφνική επιφοίτηση και ανοίγει τον φούρνο. Το είχε κρύψει ήδη εκεί η σύζυγός του εκτελώντας πάγιες εντολές των γιατρών. Η συνέντευξη κράτησε δύο ολόκληρες ημέρες, περιλάμβανε και μπάνιο στην ιδιωτική πισίνα του διάσημου σημειολόγου και συγγραφέα ενώ καταλαμβάνει σχεδόν πενήντα σελίδες του βιβλίου!

Μπορεί όμως να δει κανείς στις σελίδες του και την εντελώς εσωστρεφή –και μάλλον αγοραφοβική –Χέρτα Μίλερ που με τα χίλια ζόρια αποφάσισε να ενδώσει αλλά έδωσε μια συνέντευξη-ποταμό, από τις καλύτερες του βιβλίου. Με λεπτομερείς περιγραφές της ζωής στο χωριό, ένα γερμανόφωνο χωριό που άλλοτε ήταν κομμάτι της Αυστροουγγαρίας, μετά της Ουγγαρίας και που τελικά πέρασε στη Ρουμανία. Το πρώτο βιβλίο που έγραψε η νομπελίστρια συγγραφέας ήταν για να καταλογίσει ευθύνες στους γερμανόφωνους συμπατριώτες της για τη στάση τους στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βιβλίο που την έκανε ανεπιθύμητη στο χωριό και έκανε τον βίο αβίωτο στους γονείς και τους παππούδες της –μέχρι και ο μπαρμπέρης αρνιόταν να ξυρίσει τον παππού της.