Αναζήτηση
O Ινγκο Σούλτσε είναι από τους πιο δημοφιλείς εν ζωή γερμανούς μυθιστοριογράφους, κυρίως επειδή καταπιάνεται θεματικά με τη μεταβατική περίοδο της Γερμανίας και την εποχή μετά την επανένωσή της. Είναι από τους λίγους συγγραφείς που έχουν ασχοληθεί με επιμονή και διεξοδικότητα με εκείνη την περίοδο. Εχει βραβευτεί πολλές φορές για το πλούσιο πεζογραφικό του έργο. Φέτος μάλιστα τιμήθηκε με το λογοτεχνικό βραβείο Bertolt Brecht. Σχεδόν όλα του τα έργα έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, συλλογές διηγημάτων και μυθιστορήματα: «33 στιγμές ευτυχίας», «Απλές ιστορίες», «Καινούργιες ζωές», «Το κινητό» (όλα από τις εκδόσεις Καστανιώτη).
Ως προς το περιεχόμενο του μυθιστορήματος: βρισκόμαστε στα τέλη του καλοκαιριού του 1989, λίγο πριν από την πτώση του Τείχους. Ο Αδάμ, τριάντα πέντε ετών, είναι ράφτης γυναικείων ενδυμάτων. Εχει πάψει από καιρό να πιστεύει στο καθεστώς, ωστόσο δεν κρίνει αναγκαίο να του αντιπαρατεθεί. Συζεί με την Εβελιν, είκοσι ενός ετών, σε μια ανατολικογερμανική επαρχία. Ο Αδάμ χρησιμοποιεί το σπίτι του σαν ατελιέ και ασκεί τη ραπτική, και ταυτόχρονα την τέχνη της αποπλάνησης, γοητεύοντας τις διάφορες κυρίες που δοκιμάζουν τις δημιουργίες του στο ατελιέ του. Ωσπου μια αυγουστιάτικη ημέρα του 1989 η Εβελιν τον τσακώνει με μια πελάτισσα, ονόματι Λίλι. Χωρίς πολλά λόγια φτιάχνει τις βαλίτσες της και αναχωρεί για διακοπές στην Ουγγαρία με μια φίλη και την εξαδέλφη της τελευταίας, που έχει έρθει από τη Δυτική Γερμανία για επίσκεψη. Από εκείνη τη στιγμή τα γεγονότα εκτυλίσσονται ραγδαία, διότι τον Αύγουστο του 1989 μια αναχώρηση από την Ανατολική Γερμανία προς την Ουγγαρία μπορεί να σημαίνει πολύ περισσότερα από μια απλή αναχώρηση για διακοπές. Ηδη από τον Μάιο η Ουγγαρία έχει αρχίσει να διαλύει τα οχυρώματα προς την Αυστρία και στις 19 Αυγούστου πραγματοποιείται μια πρώτη μαζική φυγή από υπηκόους της Ανατολικής Γερμανίας διά μέσου των πράσινων συνόρων προς τη Δύση. Ο Αδάμ λοιπόν φοβάται ότι η Εβελιν δεν θα επιστρέψει σε εκείνον ύστερα από λίγες εβδομάδες διακοπών. Και ξαφνικά η Ουγγαρία ανοίγει τα σύνορά της και η απαγορευμένη Δύση, με όλους της τους πειρασμούς, είναι πλέον χειροπιαστή. Και ενώ ο Αδάμ είναι στην ουσία συμβιβασμένος με τη ζωή του στην ήσυχη επαρχία της Ανατολικής Γερμανίας, η Εβελιν μένει έκθαμβη μπροστά στον νέο κόσμο που ανοίγεται μπροστά της. Κι εδώ τίθεται το ερώτημα: επιστροφή στον παράδεισο ή φυγή από αυτόν; Και εντέλει, σε ποια πλευρά είναι ο παράδεισος;
Ο Σούλτσε σκιαγραφεί με αριστουργηματικό τρόπο δύο διαμετρικά αντίθετους χαρακτήρες, με τελείως διαφορετικές αντιλήψεις και προσδοκίες για τη ζωή. Και για τους δύο οι διακοπές στον δυτικό κόσμο των ανοιχτών συνόρων θα αποτελέσουν περίοδο κρίσιμων αποφάσεων. Η Εβελιν θέλει να εγκατασταθεί στη Δυτική Γερμανία και να ξεκινήσει σπουδές και μια νέα ζωή. Ο Αδάμ, από την άλλη, είναι αναβλητικός, αλλά τελικά νικά η αγάπη του για την Εβελιν. Μέσω Αυστρίας καταλήγουν στο Μόναχο και η Εβελιν αρχίζει να απολαμβάνει την πρωτόγνωρη αίσθηση ελευθερίας, ενώ για τον Αδάμ η μετάβαση στη Δύση είναι ένας διωγμός από τον παράδεισο της Ανατολής. Το επάγγελμα του ράφτη είναι περιττό, άλλωστε, καθώς στη Δύση όλοι αγοράζουν έτοιμα ενδύματα. Επομένως ο παράδεισος δεν είναι ίδιος για όλους.
*Η Κίρκη Κεφαλέα είναι επίκουρη καθηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
